- اشاره 1
- 1377/11/3 شنبه درس شمارۀ (53) کتاب النکاح/سال اول 1
- 1) فایدۀ مراجعۀ به اقوال فقها 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- 2) نظر کلینی (ره) 1
- الف): نگاهی به اقوال فقها در مسئلۀ استثناء وجه و کفین 1
- 3) نظر شیخ صدوق (ره) 2
- 4) نظر شیخ مفید (ره) 3
- 5) نظر شیخ طوسی (ره) 6
- ب):: نتیجه بحث 7
- 7) قائلین به عدم استثناء وجه و کفین و تفصیل در مسئله 7
- 1) خلاصۀ کلام اسداء الرغاب 8
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 8
- الف): بررسی آیه غضّ 8
- اشاره 8
- 1) متن آیۀ شریفه 12
- 2) کلام صاحب اسداء الرغاب - قدّس سرّه 12
- ب):: بررسی آیۀ حجاب 12
- 3) نتیجۀ بحث 12
- 4) نتیجۀ بحث 16
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- اشاره 17
- الف): آیۀ «جلباب» 17
- اشاره 17
- 1) استدلال مرحوم آقای مطهری (ره) به آیۀ شریفه 18
- ترجمۀ آیه 18
- اشاره 18
- * اشکالی بر مفسران 20
- * معنای جلباب 20
- * خلط در ترجمه آیه 20
- 2) نقد کلام مرحوم آقای مطهری (ره) توسط استاد 20
- اشاره 20
- * دفاع از مفسران 22
- ب مختار استاد در تفسیر آیۀ شریفه و علت دستور استفاده از «جلباب» 24
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 25
- 1) ادامۀ استدلال به آیۀ «جلباب» و «یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ» 25
- الف): ادامۀ ادلۀ حرمت نظر به وجه و کفین 25
- اشاره 25
- 2 - نقد استاد مد ظله 26
- 3 - اشکال استاد به استدلال مرحوم آقای مطهری (ره) به آیۀ شریفه: 27
- 1 - مؤلف محقق کتاب وزین (اسداء الرغاب) یکی از ادلۀ تحریم نظر به وجه و کفین را آیۀ حجاب دانسته بودند، 28
- 2 - نقد استاد مد ظله 28
- ب تکمله ای بر آیۀ جلباب 28
- اشاره 28
- دو تذکر مهم: 29
- ج روایات حرمت نظر به وجه و کفین: 30
- 1 - طائفه اول: النساء عوره؛ 30
- 2 - تقریب استدلال 30
- اشاره 30
- 3 - نقد استاد مد ظله: 31
- 5 - نقد استاد مد ظله: 32
- 4 - طائفه دوم ما دل علی المنع من النظر الی الاجنبیه مطلقاً 32
- اشاره 33
- د - چند روایت دیگر 33
- نقد استاد مد ظله 34
- تقریب استدلال 34
- اشاره 35
- 2) توضیح عبارت حدیث 35
- 1) متن روایت 35
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 35
- الف): بررسی مرسلۀ داود بن أبی یزید العطّار: 35
- 3) تفسیر «ما وصفت الثیاب» 37
- 4) کلام صاحب اسداء الرغاب - قدس سرّه - در استدلال به روایت 38
- 5) ردّ استدلال فوق توسط استاد - مد ظلّه - 39
- 1) متن حدیث 42
- 6) نتیجه بحث 42
- ب): بررسی روایه خثعمیه: 42
- 2) تقریب استدلال به روایت بر حرمت نظر به وجه و کفین 43
- 3) پاسخ تقریب فوق توسط استاد - مد ظلّه - 43
- 4) استدلال به روایت بر استثنای وجه و کفین 44
- 5) نظر استاد - مد ظلّه - در بارۀ دو بیان فوق 45
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 46
- اشاره 46
- الف): بررسی مکاتبۀ صفار: 46
- 1) متن روایت 46
- 3) پاسخ شیخ انصاری - قدس سرّه - به تقریب فوق 47
- 5) تقریب دیگری در استفادۀ استثنای وجه از مکاتبۀ صفّار 49
- 7) نتیجۀ بحث در بارۀ مکاتبۀ صفار 50
- 6) پاسخ استاد - مد ظلّه - به تقریب فوق 50
- اشاره 51
- ب): بررسی روایات دیگر استدلال شده بر عدم استثنای وجه و کفین: 51
- 1) توضیح استاد - مد ظلّه - در بارۀ استدلال فوق 51
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه - نسبت به استدلال فوق 52
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 53
- 2) بررسی اشکال کلامی در متن حدیث: (فقه الحدیث) 53
- اشاره 53
- الف): بررسی استدلال به روایت حماد بن عثمان برای اثبات حکم حرمت نظر به وجه و کفین: 53
- 1) متن روایت 53
- 3) چگونگی استدلال صاحب «اسداء الرغاب» به روایت: 56
- 4) پاسخ استاد - مد ظلّه - 56
- ب): روایات دیگر مورد استناد برای حرمت نظر به وجه و کفین: 57
- 1) روایت عباد بن صهیب و روایات مشابه: 57
- 2) روایت دعائم الاسلام: 58
- 3) پاسخ استاد - مد ظلّه -: 58
- 4) ادلّۀ دیگر: 59
- اشاره 60
- 2) لزوم دفع ضرر دنیوی یا اخروی در کلام مرحوم آخوند (ره) 60
- الف): استدلال به حکم عقل برای لزوم ستر وجه و کفین: 60
- 1) دفع ضرر محتمل و مظنون لازم است 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- اشاره 63
- * تطبیق مطلب فوق بر مورد بحث 63
- 3) بیان استاد «مد ظله» در جمع کلمات مرحوم آخوند (ره) 63
- پاسخ استاد به استدلال فوق 64
- اشاره 64
- ج): اخبار باب: - صحیحه فضیل بن سیار 66
- * بنابراین در ما نحن فیه بعد از فقد ادله شرعی باید به احتیاط عمل کرد نه برائت: 66
- 1 - نکتۀ اول یکی از ادلۀ وجوب ستر وجه و کفین (و در نتیجه حرمت نگاه کردن به این مواضع) مکاتبه صفار بود. 68
- اشاره 68
- * کلام صاحب جواهر (ره) 68
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 68
- اشاره 68
- الف): دو نکته در تکمیل بحث گذشته: 68
- * کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 69
- * کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) 69
- * نقد کلام آقای خوئی (ره): 69
- اشاره 70
- 2 - نکته دوم توضیحی پیرامون روایت سماعه که چند جلسۀ پیش بیان شد: 70
- ب صحیحۀ فضیل بن یسار 71
- * اشکال استدلال: 71
- اشاره 71
- * تفسیر دوم 72
- * تفسیر اول 72
- * نقد کلام مسالک الافهام: 72
- * تفسیر سوم 73
- * نقد کلام قلائد الدرر: 73
- * تفسیر چهارم 74
- دفاع از صاحب حدائق (ره) 75
- * نکته دوم 75
- نکته اول 75
- اشکال دوم 76
- اشکال اوّل 76
- اشاره 76
- 2 - بررسی تفسیر چهارم 76
- نقد کلام اسداء الرغاب 76
- اشکال سوم 77
- منابع بحث: 77
- 1) اصل کلام وافی و حدائق و اشکال اول اسداء الرغاب (یادآوری) 78
- اشاره 78
- الف): اشکالات صاحب اسداء الرغاب به معنای وافی در بارۀ صحیحۀ فضیل بن یسار: 78
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- 2) اشکال دوم کتاب اسداء الرغاب 79
- 4) اثبات مقدمۀ دوم و سوم 81
- 1) ردّ مقدمه اول 82
- اشاره 82
- ب): بررسی کلام اسداء الرغاب توسط استاد - مد ظلّه -: 82
- 2) ردّ مقدمه دوم 84
- 3) ردّ مقدمه سوم 85
- 4) نتیجه بحث 85
- اشاره 86
- 2) اشکال چهارم 86
- 1) اشکال سوم 86
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- الف): ادامۀ اشکالات اسداء الرغاب برای استدلال به صحیحۀ فضیل بر استثنای وجه و کفین: 86
- 3) تلفیق این دو اشکال توسط استاد - مد ظلّه 87
- 4) بررسی اشکال توسط استاد - مد ظلّه 88
- 5) اشکال پنجم صاحب اسداء الرغاب 89
- 6) پاسخ استاد - مد ظلّه 90
- 7 - اشکال ششم صاحب اسداء الرغاب و پاسخ استاد - مدّ ظله 92
- 1) معنای مناسب «دون» در صحیحه فضیل 93
- ب): کلام استاد - مد ظلّه - در تفسیر صحیحۀ فضیل 93
- 2) مقدمه ای در استفاده استثنای وجه و کفین بنا بر تفسیر دون به اسفل 93
- ج): نتیجۀ بحث 96
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 97
- اشاره 97
- الف): بررسی دو دلیل مذکور در جواهر برای حرمت نظر به وجه و کفین: 97
- 1) دلیل اول (با توضیح استاد - مد ظلّه -): 97
- 2) چرا صاحب جواهر (ره) تعبیر به «ما تَشْعُرُ» کرده است؟ 98
- 3) پاسخ استاد - مد ظلّه - به دلیل اول: 98
- 5) پاسخ استاد - مد ظلّه 99
- 4) دلیل دوم: (روایت سعد اسکاف) 99
- ب): بررسی امکان استدلال به برخی روایات برای حرمت نظر به وجه و کفین: 100
- 1) روایتی از جعفریات 100
- ج): بررسی ادلۀ مجوّزین نظر به وجه و کفین: 102
- 1) مقدمه: 102
- 4) اشکالات استاد - مد ظلّه -: 102
- 2) اشتباه در ضبط نام راوی در روایت أبو سعید: 103
- اشاره 106
- اشاره 106
- الف): روایات مورد استناد محقق نراقی (ره): 106
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 106
- 1) روایت اول: 106
- 2) نقد استاد مد ظله - به استدلال از روایت 107
- 3) روایت دوم: 108
- 5) روایت سوم: 109
- ب): روایاتی که شیخ انصاری (ره) بر جواز به آنها استدلال کرده: 110
- 1) روایاتی که سماع صوت اجنبی را جایز دانسته اند، 110
- 4) پاسخ استاد - مد ظله 111
- 3) روایاتی که در مورد معالجه مریض وارد شده است 111
- اشاره 113
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 113
- اشاره 113
- الف): نقل کلام صاحب جواهر - قدس سرّه -: 113
- 1) جواب اجمالی صاحب جواهر به ادله مجوزین نظر به وجه و کفین: 113
- 3) ادلۀ جواز نظر به وجه و کفین و پاسخ صاحب جواهر به آنها 114
- 2) پاسخ استاد - مدّ ظله - به جواب اجمالی صاحب جواهر - قدس سرّه 114
- 1) جواب اجمالی استاد - مد ظلّه - نسبت به پاسخ جواهر به دلیل دوم 119
- ب): بررسی کلام صاحب جواهر قدس سرّه توسط استاد - مد ظلّه -: 119
- اشاره 119
- روایت اول: صحیحه فضیل بن یسار 120
- 2) نقل روایت مفسّره «ما ظَهَرَ» 120
- روایت دوم: موثقه بکیر 120
- اصل روایت: 120
- اشاره 120
- روایت چهارم: روایه أبی الجارود 122
- فقه الحدیث: 122
- اصل روایت: 122
- بحث سندی: 122
- اصل روایت: 122
- توضیح سندی: 123
- روایت پنجم: مرسله محاسن 123
- بحث سندی: 123
- فقه الحدیث: 123
- توضیح متنی: 124
- روایت ششم: مرسلۀ جوامع الجامع. 124
- اشاره 125
- 1) حل تعارض صحیحۀ فضیل با موثقۀ زراره و مصحّحۀ أبی بصیر 125
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 125
- اشاره 125
- الف): بررسی روایات مفسره «ما ظَهَرَ» : 125
- 2) مقایسۀ مصحّحه ابی بصیر و مرسلۀ علی بن ابراهیم با روایات دیگر 127
- 3) بررسی کلام صاحب ریاض - قدس سرّه 128
- اشاره 129
- 1) نقد کلام صاحب جواهر - قدس سرّه 129
- ب): بررسی مجدّد کلام صاحب جواهر - قدس سرّه: 129
- 4) اشاره به سایر روایات بحث 129
- 2) نقل اشکال دیگر از صاحب جواهر - قدس سرّه - و بررسی آن 130
- 3) بررسی این اشکال توسط استاد - مد ظلّه 131
- 4) نتیجۀ بحث تا این جلسه 132
- 1) متن روایت: 133
- اشاره 133
- اوّل روایت مسعده بن زیاد (یادآوری و تکمیل): 133
- الف): بررسی دلالت برخی روایات بر استثنای وجه و کفین: 133
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 133
- 3) نقد استاد - مد ظلّه 134
- 2) استدلال صاحب جواهر (ره): 134
- 2) بحث دربارۀ سند و دلالت این حدیث: 135
- 1) متن روایت: 135
- 4) استدلال مرحوم شیخ انصاری و پاسخ استاد - مد ظلّه -: 136
- 3) نظر صاحب ریاض (ره) و پاسخ استاد - مد ظلّه -: 136
- ب): آیا اجماعی بر حرمت نظر به «قدمین» وجود دارد؟ 137
- 1) ادعای اجماع در کلام برخی فقها: 137
- 3) انظار و آراء مخالف در کلمات فقها (جواب نقضی): 138
- 2) تحلیل استاد - مد ظلّه - دربارۀ اجماعات مذکور: (جواب حلّی) 138
- ج): نحوۀ جمع بین روایت مروک بن عبید و روایات دیگر 141
- الف): روایات مورد استناد مجوّزین 142
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 142
- 1 - ادامه بحث در بارۀ مرسلۀ مروک بن عُبید: 142
- اشاره 142
- 3 - مناقشۀ استاد «مدّ ظله» 143
- 2 - وجه اعتماد به مرسله از سوی کلینی و صدوق (رحمه الله علیهما) 143
- 1 - بیان صاحب جواهر (ره) در دلالت روایت 144
- ب): روایت صحیحه مسعده بن زیاد: 144
- اشاره 144
- 2 - پاسخ استاد (مد ظلّه) 145
- ج): روایت علی بن جعفر 145
- 1) تعارض با صحیحۀ فضیل 145
- اشاره 145
- 3) مناقشۀ در راه حل فوق و طرح روایت 146
- د) صحیحۀ علی بن سوید: 147
- اشاره 147
- 2) نکاتی دیگر در بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 147
- 1) بیان آقای خوئی (ره) و صاحب جواهر (ره) 147
- 4) پاسخ استاد (مد ظلّه) به بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 148
- 3) پاسخ مرحوم شیخ انصاری (ره) از کلام صاحب جواهر (ره) 148
- اشاره 149
- ه) دلیلی دیگر در کلام صاحب ریاض (ره) 149
- 1) پاسخ صاحب جواهر (ره) 149
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظلّه) در کلام صاحب جواهر (ره) 150
- الف) روایات موهم استثنای وجه و کفین از حکم حرمت نظر: 151
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 151
- اشاره 151
- اشاره 154
- اول: روایات مربوط به جواز کشف 154
- ب) روایات دال بر استثنای وجه و کفین 154
- دوم: روایات مربوط به جواز نظر: 156
- نتیجه بحث: 156
- ج) بحث درباره روایاتی که میان نظر اول و دوم فرق گذاشته است: 157
- دوم: مراد از روایات مزبور: 157
- اول: روایاتی از پیامبر 9 خطاب به امیر المؤمنین 7: 157
- سوم: روایات دیگر: 158
- چهارم: تحقیق استاد - مد ظله - درباره این روایات: 159
- 2) توضیح مسئله 160
- 1) متن مسئله 160
- اشاره 160
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 160
- الف): بررسی مسئلۀ 32: 160
- 3) بررسی حکم مسئله 162
- 1 - متن روایت: 164
- 3 - بررسی کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه - 164
- ب): تفسیر عورت 164
- اشاره 164
- 2 - تقریب استدلال: 164
- الف): بحث دربارۀ روایات مؤیّد نظر مرحوم آقای خوئی (که عورت را ما بین السره و الرکبه دانسته اند) 167
- اشاره 167
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 167
- ب) بررسی روایات مزبور 168
- ج) ادلّۀ مورد نظر استاد - مد ظلّه - (که مراد از عورت سوأتین است): 169
- 1 - کاربرد واژۀ «عورت» در لغت و متفاهم عرفی از آن: 169
- 2 - همچنین در کتب تواریخ و اشعار نیز چه بسا کلمۀ عورت و گاه واژۀ سوأه تعبیر شده است. 170
- د) ادلۀ روایی برای نظر مقبول استاد - مد ظلّه 171
- اشاره 171
- نتیجه: 173
- اشاره 174
- 1) روایت اول: 174
- الف): بقیّه روایات دالّ بر اینکه ما بین السرّه و الرکبه، عورت است: 174
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 174
- اشاره 174
- اشاره 174
- * نظر استاد - سند روایت - 175
- اشاره 176
- * نظر استاد مد ظله - دلالت روایت 176
- 2) روایت دوم، حدیث اربعمائه 176
- * نظر استاد 177
- 3) برخورد آقای خوئی (ره) با روایت فوق از نظر سند و مناقشۀ استاد - دام ظلّه 177
- اشاره 177
- * توثیق قاسم بن یحیی و حسن بن راشد 178
- ب): اقوال در مسئله نظر به محارم: 179
- اشاره 179
- اشاره 180
- 2) سخنی از ریاض و دلالت آیه شریفه 180
- 1) قول مخالف و مناقشه استاد 180
- * مناقشۀ استاد 181
- اشاره 182
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 182
- الف): تفصیل آیه الله خویی (ره) در مقام: 182
- اشاره 182
- اشاره 183
- 1) نقد تفصیل 183
- ب): تفصیل آیه الله حکیم (ره) در مورد محرّمات رضاعی: 183
- 1) ذکر توضیحی برای بیان تفصیل آیه الله حکیم (ره) 184
- 2) اشکال مرحوم آیه الله خویی (ره) به صاحب مستمسک 185
- 3) نقد استاد - مد ظلّه - نسبت به بیانات عَلَمین 186
- نقد کلام مرحوم آیه الله حکیم (ره) 186
- نقد کلام مرحوم آیه الله خویی (ره) 186
- تتمّه ای مربوط به جلسۀ قبل 188
- ج): مناقشۀ در کلام آیه الله خویی (ره) در مقام: 188
- 1) مقدمۀ بحث 191
- خلاصۀ دروس قبل و این جلسه: 191
- الف): بررسی حکم جواز نظر به محارم رضاعی: 191
- اشاره 191
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم (ره) به صاحب عروه (ره) و جواب مرحوم آقای خوئی (ره) (یادآوری) 196
- اشاره 196
- 3) بررسی کلام بزرگان توسط استاد - مد ظلّه 196
- احتمال دوم در کلام مرحوم آقای حکیم (ره) 197
- احتمال اول در کلام مرحوم آقای حکیم (ره) 197
- ب): ادلۀ دیگر جواز نظر به محارم رضاعی: 198
- اشاره 198
- 1) اشاره به ادلۀ مرحوم آقای خوئی (ره) بر ملازمه بین حرمت نکاح و جواز نظر (یادآوری) 198
- 2) کلام استاد - مد ظلّه - در بارۀ کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 199
- 1) نگاهی دیگر به روایت 202
- اشاره 202
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 202
- الف): بررسی صحیحۀ عبید بن زراره: 202
- 2) اشکال بدوی روایت 203
- 3) پاسخ اشکال توسط استاد - مد ظلّه 204
- 1) اصل کلام آقای خوئی (ره) و اشکال استاد - مد ظلّه - (یادآوری) 205
- ب): بررسی کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 205
- 3) پاسخ تقریب فوق توسط استاد - مد ظلّه 206
- 1) متن عروه: 208
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 208
- الف): حکم نگاه به مملوکه: 208
- اشاره 208
- 3) نظر استاد - مدّ ظلّه 209
- 4) دلیل مسئله - آیا اجماعی ثابت است یا نه؟ 210
- اشاره 210
- * مناقشه مرحوم آقای خوئی در اجماع مورد نظر علامه و محقق کرکی 210
- * نقد استاد (دام ظله) بر کلام مرحوم آقای خوئی 211
- * عبائر فقهاء عظام 212
- ب - وجه تعدی از «حرمت وطی» به «حرمت نظر» 214
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 216
- 1) تحلیل اشکال مرحوم آقای خوئی (ره) 216
- الف): بحثی در بارۀ اشکال مرحوم آقای خوئی (ره) به اجماع مورد ادعای مرحوم علامه (قدس سرّه): 216
- اشاره 216
- 2) پاسخ استاد - مد ظله - به اشکال مرحوم آقای خوئی (ره): 217
- 2) تقریب استدلال مرحوم آقای خوئی (ره) برای حرمت نظر: (با توضیح استاد مد ظلّه) 218
- ب): آیا دلیلی بر حرمت نظر به کافرۀ مملوکه (از غیر اهل کتاب) وجود دارد؟: 218
- 1) مراد از نظر در مسئلۀ مورد بحث 218
- 3) مناقشۀ استاد (مد ظلّه) در استدلال مذکور: 219
- 4) برای حرمت نظر به چه دلیلی می توان استناد کرد؟ 219
- 1) ادلۀ اقامه شده برای حرمت نظر: 220
- ج): بحث در بارۀ حرمت نظر به امۀ مزوّجه: 220
- 2) صحیحۀ عبد الرحمن بن حجاج که از نظر سندی اشکالی ندارد: 220
- 4) نظر استاد - مد ظلّه 221
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم (ره) در دلالت صحیحۀ عبد الرحمن بن حجاج 221
- 3) نظر مرحوم آقای خوئی (ره) 221
- الف): حاشیۀ مرحوم آقای بروجردی (ره) ذیل کلام سید در عروه «اذا لم تکن مشرکه»: 222
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 222
- اشاره 222
- ب): احتمالات حضرت استاد در مورد کلام سیّد: 223
- ج): جواز نگاه کردن به زوجه معتدّه از وطی به شبهه 224
- اشاره 224
- 1) کلام مرحوم سید (ره) در ملحقات عروه در بحث عدّه 225
- 2) جواب مرحوم آقای خویی بر کلام سید در بحث عدد ملحقات عروه و نقد حضرت استاد بر کلام حضرت آقای خویی: 226
- * اولین روایتی را که آقای خوئی نیز به آن تمسک جسته اند و قائل به منع مطلق استمتاعات شده اند صحیحۀ محمد بن مسلم است. 227
- 3) بررسی روایات مستند برای منع مطلق استمتاعات بر جواب حضرت استاد: 227
- * روایت دوم موثّقۀ أبی بصیر است 228
- 1 - تکرار استدلال آقای خویی - قدس سرّه - دربارۀ حکمت عدّه 230
- الف): توضیح جواب استدلال آقای خویی - قدس سرّه - در حرمت نظر به زوجۀ معتدّه: 230
- اشاره 230
- اشاره 230
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 230
- 2 - استدلال مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - به صحیحه محمّد بن مسلم 231
- اشاره 231
- * پاسخ استاد - مد ظلّه 231
- ب): استدلال مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - درباره حرمه نظر به امۀ معتدّه به وطی شبهه: 232
- اشاره 232
- * پاسخ استاد مد ظله به استدلال مرحوم آقای خویی به دو روایت مسمع و مسعده 233
- اشاره 233
- ج): جواز نظر مطلقۀ رجعیه در مدّت عدّه 233
- * دو نکته در اینجا وجود دارد: 234
- د) بررسی مسئله 35 235
- 3 - توضیح و بررسی روایت ابو حمزۀ ثمالی 235
- 1 - اصل مسئله: 235
- 2 - جواز نظر در مقام معالجه 235
- اشاره 236
- 5 - فقه الحدیث «مرجع ضمیر اضطرت الیه» 236
- 4 - توضیح متن حدیث 236
- * توضیح کلمۀ «فلیعالجها» 237
- اشاره 238
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 238
- الف): حکم مراجعۀ بیمار زن به طبیب مرد: 238
- اشاره 238
- 1) اطلاق لفظ و مخصص متصل و منفصل 238
- مناقشۀ استاد - مد ظله 239
- اشاره 241
- استدراک 242
- 1) طرح مسئله 243
- اشاره 243
- ب): حکم معالجۀ بیمار زن توسط طبیب مرد: 243
- اشاره 244
- 2) دلیل مسئله 244
- اشاره 246
- اشاره 246
- الف): مجوّز معالجۀ بیمار توسط طبیب غیر مماثل چیست؟ 246
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 246
- 1 - نظر مرحوم آقای حاج شیخ عبد لکریم حائری (ره) 246
- 2 - مناقشۀ استاد - مد ظلّه - بر بیان حاج شیخ (ره) 247
- 3 - بیان مرحوم آقای حکیم (ره) 248
- 4 - مناقشۀ مرحوم آقای خوئی (ره) بر بیان مرحوم آقای حکیم (ره) 249
- 5 - نظر استاد - مد ظلّه 250
- 1 - نظر مرحوم آقای حاج شیخ (ره) 251
- ب): معنای قید «ان شاءت» در روایت ابو حمزۀ ثمالی: 251
- 2 - مناقشۀ آقای آشتیانی (ره) 251
- اشاره 253
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 253
- الف): بررسی استدلال مرحوم آقای خوئی (ره) و مرحوم آقای حاج شیخ عبد لکریم حائری (قدس سرّه) (یادآوری و تکمیل): 253
- 1) فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 253
- 2) آیا فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) می تواند ناقض فرمودۀ مرحوم حاج شیخ (ره) باشد؟ 254
- 3) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به فرمودۀ مرحوم آقای حاج شیخ (ره) 255
- 4) نظر نهایی استاد - مد ظلّه - دربارۀ موضوع مورد بحث: 256
- 2) دلیل جواز نظر به اجنبی در مقام شهادت 257
- 1) دلیل وجوب تحمل شهادت و ادای شهادت 257
- ج): بررسی اشکال مذکور در تقریرات مرحوم آقای حاج شیخ (قدس سرّه) دربارۀ دلالت آیۀ شریفه «وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ...» : 259
- 1) اشکال مشترک در هر دو تقریرات 259
- اشاره 259
- 2) اشکال مطرح شده در تقریرات مرحوم آشتیانی (ره): 260
- 3) اشکال مذکور در تقریرات مرحوم آقای اراکی (ره) 260
- اشاره 262
- 1) صورت اول: گاهی دو دلیل با هم تکاذب دارند، 262
- الف) تفاوت تعارض و تزاحم و ملاک ترجیح در آن: 262
- 2) صورت دوم: و گاهی دو دلیل با هم تکاذب ندارند 262
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 262
- ب) بررسی کلام مرحوم آقای فشارکی و مرحوم امام خمینی (رضوان اللّه علیهم) 263
- 1) نظر مرحوم آقای سید محمد فشارکی رحمه الله 263
- 2) نظر مرحوم امام خمینی رحمه الله 264
- 3) پاسخ استاد مدّ ظلّه به ادله مرحوم امام خمینی رحمه الله 266
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 268
- اشاره 268
- الف): نقل فرمایش مرحوم آقای داماد (ره): 268
- 1) لزوم استیفای غرض مولی 268
- 1) مقدمه: در بارۀ قبح عقاب بلا بیان 269
- 2) نتیجۀ بحث در مسئله خروج اطراف شبهه از محلّ ابتلا 269
- ب): پاسخ به فرمایش مرحوم آقای داماد (ره) 269
- 2) نقد استدلال به وسیله لزوم استیفای غرض مولی 270
- 3) نقد احتیاط در مسئله خروج از محل ابتلا 271
- ج): نقد استدلال دوم مرحوم امام (ره) 272
- 1) توضیح کلام ایشان 272
- نتیجۀ سخن 273
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه 273
- اشاره 273
- اشاره 275
- 1) اشکال نقضی آقای خمینی (ره) بر اخذ قدرت در خطابات 275
- الف): آیا خطابات مخصوص قادرین است؟ 275
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 275
- * اشکال دور 276
- اشاره 276
- 2) پاسخ استاد 276
- پاسخ اشکال دور 277
- * اشکال دیگری بر اختصاص خطاب به عالمین 278
- 1) پاسخ استاد - مد ظلّه 280
- اشاره 280
- اشاره 281
- ج): بیان آقای خمینی (ره) در عدم انحلال خطابات: 281
- 1) پاسخ استاد 281
- پاسخ استاد 282
- 2) شاهدی بر تفاوت احکام شخصی با احکام قانونی در بیان آقای خمینی رحمه الله 282
- اشاره 282
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 284
- 1) فرمایش آقای خمینی (ره) 284
- الف): آیا خطاب به عصاه جایز است؟: 284
- اشاره 284
- 2) مناقشۀ استاد (دام ظله) 285
- 1) نظر مرحوم آقا سید محمد فشارکی (ره) 286
- ب): راه کشف ملاک: 286
- اشاره 286
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظله) 286
- 1) مبنای آقایان در تفکیک بین انقسامات قبل الحکم و انقسامات بعد الحکم 287
- ج): تزاحم و تمسک به اطلاق 287
- اشاره 287
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظله) 288
- 3) رفع یک محذور و مختار استاد 289
- د) بازگشت به بحث و نتیجه گیری 291
با توجه به آنچه گذشت چنین بنظر می رسد که عبارت صحیح همان «وصفت الثیاب» باشد.
3) تفسیر «ما وصفت الثیاب»
در حدائق پس از نقل روایت می گوید: «و فی هذا الخبر دلاله علی جواز النظر من وراء الثیاب الرقیقه الّتی تحکی الجسد»، بنا بر گفته ایشان این روایت پوشیدن لباس بدن نما را در حضور نامحرم جایز دانسته است، ولی آیا این معنی قابل التزام است که در حال عادی زن بتواند لباسی بپوشد که خصوصیات بدن را آشکار کند و مرد نامحرم هم بتواند بدان نگاه کند؟ بسیار مشکل است که فقیهی فتوا به جواز این کار بدهد!
برخی از کسانی که قائل به استثنای وجه و کفین هستند نهی در روایت را به غیر وجه و کفین حمل کرده اند که البته بنابراین نظر هم مشکله ذیل حدیث پابرجاست، چه نظر به غیر وجه و کفین از روی لباسهای بدن نما نمی تواند جایز باشد.
با توجه به این معنا از ثیاب واصفه برخی به ناچار روایت را به خصوص قصد ازدواج حمل کرده اند(1) که در برخی از روایات آن می خوانیم: «ترقق له الثیاب»(2)، البته
1- (1) ...
2- (2) وسائل، 25110/90:20 (باب 36، از ابواب مقدمات نکاح، ح 11)، صحیحه یونس بن یعقوب