- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- 1377/11/3 شنبه درس شمارۀ (53) کتاب النکاح/سال اول 1
- اشاره 1
- الف): نگاهی به اقوال فقها در مسئلۀ استثناء وجه و کفین 1
- 1) فایدۀ مراجعۀ به اقوال فقها 1
- 2) نظر کلینی (ره) 1
- 3) نظر شیخ صدوق (ره) 2
- 4) نظر شیخ مفید (ره) 3
- 5) نظر شیخ طوسی (ره) 6
- ب):: نتیجه بحث 7
- 7) قائلین به عدم استثناء وجه و کفین و تفصیل در مسئله 7
- 1) خلاصۀ کلام اسداء الرغاب 8
- الف): بررسی آیه غضّ 8
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 8
- اشاره 8
- 1) متن آیۀ شریفه 12
- 2) کلام صاحب اسداء الرغاب - قدّس سرّه 12
- 3) نتیجۀ بحث 12
- ب):: بررسی آیۀ حجاب 12
- 4) نتیجۀ بحث 16
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- الف): آیۀ «جلباب» 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- 1) استدلال مرحوم آقای مطهری (ره) به آیۀ شریفه 18
- ترجمۀ آیه 18
- اشاره 18
- * اشکالی بر مفسران 20
- * معنای جلباب 20
- 2) نقد کلام مرحوم آقای مطهری (ره) توسط استاد 20
- * خلط در ترجمه آیه 20
- اشاره 20
- * دفاع از مفسران 22
- ب مختار استاد در تفسیر آیۀ شریفه و علت دستور استفاده از «جلباب» 24
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 25
- الف): ادامۀ ادلۀ حرمت نظر به وجه و کفین 25
- 1) ادامۀ استدلال به آیۀ «جلباب» و «یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ» 25
- اشاره 25
- 2 - نقد استاد مد ظله 26
- 3 - اشکال استاد به استدلال مرحوم آقای مطهری (ره) به آیۀ شریفه: 27
- 1 - مؤلف محقق کتاب وزین (اسداء الرغاب) یکی از ادلۀ تحریم نظر به وجه و کفین را آیۀ حجاب دانسته بودند، 28
- 2 - نقد استاد مد ظله 28
- ب تکمله ای بر آیۀ جلباب 28
- اشاره 28
- دو تذکر مهم: 29
- 1 - طائفه اول: النساء عوره؛ 30
- ج روایات حرمت نظر به وجه و کفین: 30
- اشاره 30
- 2 - تقریب استدلال 30
- 3 - نقد استاد مد ظله: 31
- 4 - طائفه دوم ما دل علی المنع من النظر الی الاجنبیه مطلقاً 32
- 5 - نقد استاد مد ظله: 32
- اشاره 33
- د - چند روایت دیگر 33
- نقد استاد مد ظله 34
- تقریب استدلال 34
- 2) توضیح عبارت حدیث 35
- 1) متن روایت 35
- اشاره 35
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 35
- الف): بررسی مرسلۀ داود بن أبی یزید العطّار: 35
- 3) تفسیر «ما وصفت الثیاب» 37
- 4) کلام صاحب اسداء الرغاب - قدس سرّه - در استدلال به روایت 38
- 5) ردّ استدلال فوق توسط استاد - مد ظلّه - 39
- 6) نتیجه بحث 42
- ب): بررسی روایه خثعمیه: 42
- 1) متن حدیث 42
- 3) پاسخ تقریب فوق توسط استاد - مد ظلّه - 43
- 2) تقریب استدلال به روایت بر حرمت نظر به وجه و کفین 43
- 4) استدلال به روایت بر استثنای وجه و کفین 44
- 5) نظر استاد - مد ظلّه - در بارۀ دو بیان فوق 45
- اشاره 46
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 46
- الف): بررسی مکاتبۀ صفار: 46
- 1) متن روایت 46
- 3) پاسخ شیخ انصاری - قدس سرّه - به تقریب فوق 47
- 5) تقریب دیگری در استفادۀ استثنای وجه از مکاتبۀ صفّار 49
- 7) نتیجۀ بحث در بارۀ مکاتبۀ صفار 50
- 6) پاسخ استاد - مد ظلّه - به تقریب فوق 50
- اشاره 51
- 1) توضیح استاد - مد ظلّه - در بارۀ استدلال فوق 51
- ب): بررسی روایات دیگر استدلال شده بر عدم استثنای وجه و کفین: 51
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه - نسبت به استدلال فوق 52
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 53
- اشاره 53
- 2) بررسی اشکال کلامی در متن حدیث: (فقه الحدیث) 53
- 1) متن روایت 53
- الف): بررسی استدلال به روایت حماد بن عثمان برای اثبات حکم حرمت نظر به وجه و کفین: 53
- 4) پاسخ استاد - مد ظلّه - 56
- 3) چگونگی استدلال صاحب «اسداء الرغاب» به روایت: 56
- 1) روایت عباد بن صهیب و روایات مشابه: 57
- ب): روایات دیگر مورد استناد برای حرمت نظر به وجه و کفین: 57
- 2) روایت دعائم الاسلام: 58
- 3) پاسخ استاد - مد ظلّه -: 58
- 4) ادلّۀ دیگر: 59
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- اشاره 60
- الف): استدلال به حکم عقل برای لزوم ستر وجه و کفین: 60
- 2) لزوم دفع ضرر دنیوی یا اخروی در کلام مرحوم آخوند (ره) 60
- 1) دفع ضرر محتمل و مظنون لازم است 60
- اشاره 63
- * تطبیق مطلب فوق بر مورد بحث 63
- 3) بیان استاد «مد ظله» در جمع کلمات مرحوم آخوند (ره) 63
- اشاره 64
- پاسخ استاد به استدلال فوق 64
- ج): اخبار باب: - صحیحه فضیل بن سیار 66
- * بنابراین در ما نحن فیه بعد از فقد ادله شرعی باید به احتیاط عمل کرد نه برائت: 66
- اشاره 68
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 68
- اشاره 68
- * کلام صاحب جواهر (ره) 68
- الف): دو نکته در تکمیل بحث گذشته: 68
- 1 - نکتۀ اول یکی از ادلۀ وجوب ستر وجه و کفین (و در نتیجه حرمت نگاه کردن به این مواضع) مکاتبه صفار بود. 68
- * نقد کلام آقای خوئی (ره): 69
- * کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) 69
- * کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 69
- اشاره 70
- 2 - نکته دوم توضیحی پیرامون روایت سماعه که چند جلسۀ پیش بیان شد: 70
- * اشکال استدلال: 71
- اشاره 71
- ب صحیحۀ فضیل بن یسار 71
- * نقد کلام مسالک الافهام: 72
- * تفسیر دوم 72
- * تفسیر اول 72
- * تفسیر سوم 73
- * نقد کلام قلائد الدرر: 73
- * تفسیر چهارم 74
- نکته اول 75
- دفاع از صاحب حدائق (ره) 75
- * نکته دوم 75
- 2 - بررسی تفسیر چهارم 76
- اشکال اوّل 76
- اشاره 76
- نقد کلام اسداء الرغاب 76
- اشکال دوم 76
- منابع بحث: 77
- اشکال سوم 77
- اشاره 78
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- الف): اشکالات صاحب اسداء الرغاب به معنای وافی در بارۀ صحیحۀ فضیل بن یسار: 78
- 1) اصل کلام وافی و حدائق و اشکال اول اسداء الرغاب (یادآوری) 78
- 2) اشکال دوم کتاب اسداء الرغاب 79
- 4) اثبات مقدمۀ دوم و سوم 81
- اشاره 82
- 1) ردّ مقدمه اول 82
- ب): بررسی کلام اسداء الرغاب توسط استاد - مد ظلّه -: 82
- 2) ردّ مقدمه دوم 84
- 3) ردّ مقدمه سوم 85
- 4) نتیجه بحث 85
- الف): ادامۀ اشکالات اسداء الرغاب برای استدلال به صحیحۀ فضیل بر استثنای وجه و کفین: 86
- اشاره 86
- 2) اشکال چهارم 86
- 1) اشکال سوم 86
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- 3) تلفیق این دو اشکال توسط استاد - مد ظلّه 87
- 4) بررسی اشکال توسط استاد - مد ظلّه 88
- 5) اشکال پنجم صاحب اسداء الرغاب 89
- 6) پاسخ استاد - مد ظلّه 90
- 7 - اشکال ششم صاحب اسداء الرغاب و پاسخ استاد - مدّ ظله 92
- 2) مقدمه ای در استفاده استثنای وجه و کفین بنا بر تفسیر دون به اسفل 93
- 1) معنای مناسب «دون» در صحیحه فضیل 93
- ب): کلام استاد - مد ظلّه - در تفسیر صحیحۀ فضیل 93
- ج): نتیجۀ بحث 96
- اشاره 97
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 97
- الف): بررسی دو دلیل مذکور در جواهر برای حرمت نظر به وجه و کفین: 97
- 1) دلیل اول (با توضیح استاد - مد ظلّه -): 97
- 2) چرا صاحب جواهر (ره) تعبیر به «ما تَشْعُرُ» کرده است؟ 98
- 3) پاسخ استاد - مد ظلّه - به دلیل اول: 98
- 5) پاسخ استاد - مد ظلّه 99
- 4) دلیل دوم: (روایت سعد اسکاف) 99
- ب): بررسی امکان استدلال به برخی روایات برای حرمت نظر به وجه و کفین: 100
- 1) روایتی از جعفریات 100
- 4) اشکالات استاد - مد ظلّه -: 102
- ج): بررسی ادلۀ مجوّزین نظر به وجه و کفین: 102
- 1) مقدمه: 102
- 2) اشتباه در ضبط نام راوی در روایت أبو سعید: 103
- اشاره 106
- اشاره 106
- 1) روایت اول: 106
- الف): روایات مورد استناد محقق نراقی (ره): 106
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 106
- 2) نقد استاد مد ظله - به استدلال از روایت 107
- 3) روایت دوم: 108
- 5) روایت سوم: 109
- 1) روایاتی که سماع صوت اجنبی را جایز دانسته اند، 110
- ب): روایاتی که شیخ انصاری (ره) بر جواز به آنها استدلال کرده: 110
- 4) پاسخ استاد - مد ظله 111
- 3) روایاتی که در مورد معالجه مریض وارد شده است 111
- اشاره 113
- اشاره 113
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 113
- الف): نقل کلام صاحب جواهر - قدس سرّه -: 113
- 1) جواب اجمالی صاحب جواهر به ادله مجوزین نظر به وجه و کفین: 113
- 3) ادلۀ جواز نظر به وجه و کفین و پاسخ صاحب جواهر به آنها 114
- 2) پاسخ استاد - مدّ ظله - به جواب اجمالی صاحب جواهر - قدس سرّه 114
- 1) جواب اجمالی استاد - مد ظلّه - نسبت به پاسخ جواهر به دلیل دوم 119
- ب): بررسی کلام صاحب جواهر قدس سرّه توسط استاد - مد ظلّه -: 119
- اشاره 119
- اشاره 120
- روایت دوم: موثقه بکیر 120
- روایت اول: صحیحه فضیل بن یسار 120
- اصل روایت: 120
- 2) نقل روایت مفسّره «ما ظَهَرَ» 120
- اصل روایت: 122
- اصل روایت: 122
- بحث سندی: 122
- روایت چهارم: روایه أبی الجارود 122
- فقه الحدیث: 122
- توضیح سندی: 123
- بحث سندی: 123
- فقه الحدیث: 123
- روایت پنجم: مرسله محاسن 123
- توضیح متنی: 124
- روایت ششم: مرسلۀ جوامع الجامع. 124
- اشاره 125
- 1) حل تعارض صحیحۀ فضیل با موثقۀ زراره و مصحّحۀ أبی بصیر 125
- اشاره 125
- الف): بررسی روایات مفسره «ما ظَهَرَ» : 125
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 125
- 2) مقایسۀ مصحّحه ابی بصیر و مرسلۀ علی بن ابراهیم با روایات دیگر 127
- 3) بررسی کلام صاحب ریاض - قدس سرّه 128
- اشاره 129
- 4) اشاره به سایر روایات بحث 129
- 1) نقد کلام صاحب جواهر - قدس سرّه 129
- ب): بررسی مجدّد کلام صاحب جواهر - قدس سرّه: 129
- 2) نقل اشکال دیگر از صاحب جواهر - قدس سرّه - و بررسی آن 130
- 3) بررسی این اشکال توسط استاد - مد ظلّه 131
- 4) نتیجۀ بحث تا این جلسه 132
- اوّل روایت مسعده بن زیاد (یادآوری و تکمیل): 133
- اشاره 133
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 133
- الف): بررسی دلالت برخی روایات بر استثنای وجه و کفین: 133
- 1) متن روایت: 133
- 3) نقد استاد - مد ظلّه 134
- 2) استدلال صاحب جواهر (ره): 134
- 1) متن روایت: 135
- 2) بحث دربارۀ سند و دلالت این حدیث: 135
- 3) نظر صاحب ریاض (ره) و پاسخ استاد - مد ظلّه -: 136
- 4) استدلال مرحوم شیخ انصاری و پاسخ استاد - مد ظلّه -: 136
- ب): آیا اجماعی بر حرمت نظر به «قدمین» وجود دارد؟ 137
- 1) ادعای اجماع در کلام برخی فقها: 137
- 3) انظار و آراء مخالف در کلمات فقها (جواب نقضی): 138
- 2) تحلیل استاد - مد ظلّه - دربارۀ اجماعات مذکور: (جواب حلّی) 138
- ج): نحوۀ جمع بین روایت مروک بن عبید و روایات دیگر 141
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 142
- الف): روایات مورد استناد مجوّزین 142
- اشاره 142
- 1 - ادامه بحث در بارۀ مرسلۀ مروک بن عُبید: 142
- 3 - مناقشۀ استاد «مدّ ظله» 143
- 2 - وجه اعتماد به مرسله از سوی کلینی و صدوق (رحمه الله علیهما) 143
- ب): روایت صحیحه مسعده بن زیاد: 144
- 1 - بیان صاحب جواهر (ره) در دلالت روایت 144
- اشاره 144
- 2 - پاسخ استاد (مد ظلّه) 145
- ج): روایت علی بن جعفر 145
- 1) تعارض با صحیحۀ فضیل 145
- اشاره 145
- 3) مناقشۀ در راه حل فوق و طرح روایت 146
- اشاره 147
- د) صحیحۀ علی بن سوید: 147
- 1) بیان آقای خوئی (ره) و صاحب جواهر (ره) 147
- 2) نکاتی دیگر در بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 147
- 3) پاسخ مرحوم شیخ انصاری (ره) از کلام صاحب جواهر (ره) 148
- 4) پاسخ استاد (مد ظلّه) به بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 148
- 1) پاسخ صاحب جواهر (ره) 149
- ه) دلیلی دیگر در کلام صاحب ریاض (ره) 149
- اشاره 149
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظلّه) در کلام صاحب جواهر (ره) 150
- اشاره 151
- الف) روایات موهم استثنای وجه و کفین از حکم حرمت نظر: 151
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 151
- اشاره 154
- اول: روایات مربوط به جواز کشف 154
- ب) روایات دال بر استثنای وجه و کفین 154
- نتیجه بحث: 156
- دوم: روایات مربوط به جواز نظر: 156
- دوم: مراد از روایات مزبور: 157
- اول: روایاتی از پیامبر 9 خطاب به امیر المؤمنین 7: 157
- ج) بحث درباره روایاتی که میان نظر اول و دوم فرق گذاشته است: 157
- سوم: روایات دیگر: 158
- چهارم: تحقیق استاد - مد ظله - درباره این روایات: 159
- اشاره 160
- 2) توضیح مسئله 160
- الف): بررسی مسئلۀ 32: 160
- 1) متن مسئله 160
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 160
- 3) بررسی حکم مسئله 162
- اشاره 164
- 2 - تقریب استدلال: 164
- 1 - متن روایت: 164
- ب): تفسیر عورت 164
- 3 - بررسی کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه - 164
- الف): بحث دربارۀ روایات مؤیّد نظر مرحوم آقای خوئی (که عورت را ما بین السره و الرکبه دانسته اند) 167
- اشاره 167
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 167
- ب) بررسی روایات مزبور 168
- ج) ادلّۀ مورد نظر استاد - مد ظلّه - (که مراد از عورت سوأتین است): 169
- 1 - کاربرد واژۀ «عورت» در لغت و متفاهم عرفی از آن: 169
- 2 - همچنین در کتب تواریخ و اشعار نیز چه بسا کلمۀ عورت و گاه واژۀ سوأه تعبیر شده است. 170
- د) ادلۀ روایی برای نظر مقبول استاد - مد ظلّه 171
- اشاره 171
- نتیجه: 173
- اشاره 174
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 174
- 1) روایت اول: 174
- اشاره 174
- الف): بقیّه روایات دالّ بر اینکه ما بین السرّه و الرکبه، عورت است: 174
- اشاره 174
- * نظر استاد - سند روایت - 175
- * نظر استاد مد ظله - دلالت روایت 176
- اشاره 176
- 2) روایت دوم، حدیث اربعمائه 176
- * نظر استاد 177
- اشاره 177
- 3) برخورد آقای خوئی (ره) با روایت فوق از نظر سند و مناقشۀ استاد - دام ظلّه 177
- * توثیق قاسم بن یحیی و حسن بن راشد 178
- ب): اقوال در مسئله نظر به محارم: 179
- اشاره 179
- 2) سخنی از ریاض و دلالت آیه شریفه 180
- اشاره 180
- 1) قول مخالف و مناقشه استاد 180
- * مناقشۀ استاد 181
- اشاره 182
- اشاره 182
- الف): تفصیل آیه الله خویی (ره) در مقام: 182
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 182
- ب): تفصیل آیه الله حکیم (ره) در مورد محرّمات رضاعی: 183
- 1) نقد تفصیل 183
- اشاره 183
- 1) ذکر توضیحی برای بیان تفصیل آیه الله حکیم (ره) 184
- 2) اشکال مرحوم آیه الله خویی (ره) به صاحب مستمسک 185
- نقد کلام مرحوم آیه الله خویی (ره) 186
- 3) نقد استاد - مد ظلّه - نسبت به بیانات عَلَمین 186
- نقد کلام مرحوم آیه الله حکیم (ره) 186
- ج): مناقشۀ در کلام آیه الله خویی (ره) در مقام: 188
- تتمّه ای مربوط به جلسۀ قبل 188
- خلاصۀ دروس قبل و این جلسه: 191
- 1) مقدمۀ بحث 191
- اشاره 191
- الف): بررسی حکم جواز نظر به محارم رضاعی: 191
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم (ره) به صاحب عروه (ره) و جواب مرحوم آقای خوئی (ره) (یادآوری) 196
- 3) بررسی کلام بزرگان توسط استاد - مد ظلّه 196
- اشاره 196
- احتمال اول در کلام مرحوم آقای حکیم (ره) 197
- احتمال دوم در کلام مرحوم آقای حکیم (ره) 197
- 1) اشاره به ادلۀ مرحوم آقای خوئی (ره) بر ملازمه بین حرمت نکاح و جواز نظر (یادآوری) 198
- اشاره 198
- ب): ادلۀ دیگر جواز نظر به محارم رضاعی: 198
- 2) کلام استاد - مد ظلّه - در بارۀ کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 199
- 1) نگاهی دیگر به روایت 202
- الف): بررسی صحیحۀ عبید بن زراره: 202
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 202
- اشاره 202
- 2) اشکال بدوی روایت 203
- 3) پاسخ اشکال توسط استاد - مد ظلّه 204
- 1) اصل کلام آقای خوئی (ره) و اشکال استاد - مد ظلّه - (یادآوری) 205
- ب): بررسی کلام مرحوم آقای خوئی - قدس سرّه 205
- 3) پاسخ تقریب فوق توسط استاد - مد ظلّه 206
- 1) متن عروه: 208
- اشاره 208
- الف): حکم نگاه به مملوکه: 208
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 208
- 3) نظر استاد - مدّ ظلّه 209
- اشاره 210
- * مناقشه مرحوم آقای خوئی در اجماع مورد نظر علامه و محقق کرکی 210
- 4) دلیل مسئله - آیا اجماعی ثابت است یا نه؟ 210
- * نقد استاد (دام ظله) بر کلام مرحوم آقای خوئی 211
- * عبائر فقهاء عظام 212
- ب - وجه تعدی از «حرمت وطی» به «حرمت نظر» 214
- 1) تحلیل اشکال مرحوم آقای خوئی (ره) 216
- الف): بحثی در بارۀ اشکال مرحوم آقای خوئی (ره) به اجماع مورد ادعای مرحوم علامه (قدس سرّه): 216
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 216
- اشاره 216
- 2) پاسخ استاد - مد ظله - به اشکال مرحوم آقای خوئی (ره): 217
- 1) مراد از نظر در مسئلۀ مورد بحث 218
- 2) تقریب استدلال مرحوم آقای خوئی (ره) برای حرمت نظر: (با توضیح استاد مد ظلّه) 218
- ب): آیا دلیلی بر حرمت نظر به کافرۀ مملوکه (از غیر اهل کتاب) وجود دارد؟: 218
- 4) برای حرمت نظر به چه دلیلی می توان استناد کرد؟ 219
- 3) مناقشۀ استاد (مد ظلّه) در استدلال مذکور: 219
- ج): بحث در بارۀ حرمت نظر به امۀ مزوّجه: 220
- 2) صحیحۀ عبد الرحمن بن حجاج که از نظر سندی اشکالی ندارد: 220
- 1) ادلۀ اقامه شده برای حرمت نظر: 220
- 3) نظر مرحوم آقای خوئی (ره) 221
- 4) نظر استاد - مد ظلّه 221
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم (ره) در دلالت صحیحۀ عبد الرحمن بن حجاج 221
- اشاره 222
- الف): حاشیۀ مرحوم آقای بروجردی (ره) ذیل کلام سید در عروه «اذا لم تکن مشرکه»: 222
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 222
- ب): احتمالات حضرت استاد در مورد کلام سیّد: 223
- ج): جواز نگاه کردن به زوجه معتدّه از وطی به شبهه 224
- اشاره 224
- 1) کلام مرحوم سید (ره) در ملحقات عروه در بحث عدّه 225
- 2) جواب مرحوم آقای خویی بر کلام سید در بحث عدد ملحقات عروه و نقد حضرت استاد بر کلام حضرت آقای خویی: 226
- * اولین روایتی را که آقای خوئی نیز به آن تمسک جسته اند و قائل به منع مطلق استمتاعات شده اند صحیحۀ محمد بن مسلم است. 227
- 3) بررسی روایات مستند برای منع مطلق استمتاعات بر جواب حضرت استاد: 227
- * روایت دوم موثّقۀ أبی بصیر است 228
- اشاره 230
- اشاره 230
- 1 - تکرار استدلال آقای خویی - قدس سرّه - دربارۀ حکمت عدّه 230
- الف): توضیح جواب استدلال آقای خویی - قدس سرّه - در حرمت نظر به زوجۀ معتدّه: 230
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 230
- 2 - استدلال مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - به صحیحه محمّد بن مسلم 231
- اشاره 231
- * پاسخ استاد - مد ظلّه 231
- ب): استدلال مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - درباره حرمه نظر به امۀ معتدّه به وطی شبهه: 232
- اشاره 232
- ج): جواز نظر مطلقۀ رجعیه در مدّت عدّه 233
- * پاسخ استاد مد ظله به استدلال مرحوم آقای خویی به دو روایت مسمع و مسعده 233
- اشاره 233
- * دو نکته در اینجا وجود دارد: 234
- 3 - توضیح و بررسی روایت ابو حمزۀ ثمالی 235
- د) بررسی مسئله 35 235
- 1 - اصل مسئله: 235
- 2 - جواز نظر در مقام معالجه 235
- 5 - فقه الحدیث «مرجع ضمیر اضطرت الیه» 236
- اشاره 236
- 4 - توضیح متن حدیث 236
- * توضیح کلمۀ «فلیعالجها» 237
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 238
- اشاره 238
- 1) اطلاق لفظ و مخصص متصل و منفصل 238
- اشاره 238
- الف): حکم مراجعۀ بیمار زن به طبیب مرد: 238
- مناقشۀ استاد - مد ظله 239
- اشاره 241
- استدراک 242
- ب): حکم معالجۀ بیمار زن توسط طبیب مرد: 243
- 1) طرح مسئله 243
- اشاره 243
- اشاره 244
- 2) دلیل مسئله 244
- اشاره 246
- اشاره 246
- الف): مجوّز معالجۀ بیمار توسط طبیب غیر مماثل چیست؟ 246
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 246
- 1 - نظر مرحوم آقای حاج شیخ عبد لکریم حائری (ره) 246
- 2 - مناقشۀ استاد - مد ظلّه - بر بیان حاج شیخ (ره) 247
- 3 - بیان مرحوم آقای حکیم (ره) 248
- 4 - مناقشۀ مرحوم آقای خوئی (ره) بر بیان مرحوم آقای حکیم (ره) 249
- 5 - نظر استاد - مد ظلّه 250
- ب): معنای قید «ان شاءت» در روایت ابو حمزۀ ثمالی: 251
- 2 - مناقشۀ آقای آشتیانی (ره) 251
- 1 - نظر مرحوم آقای حاج شیخ (ره) 251
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 253
- الف): بررسی استدلال مرحوم آقای خوئی (ره) و مرحوم آقای حاج شیخ عبد لکریم حائری (قدس سرّه) (یادآوری و تکمیل): 253
- اشاره 253
- 1) فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 253
- 2) آیا فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) می تواند ناقض فرمودۀ مرحوم حاج شیخ (ره) باشد؟ 254
- 3) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به فرمودۀ مرحوم آقای حاج شیخ (ره) 255
- 4) نظر نهایی استاد - مد ظلّه - دربارۀ موضوع مورد بحث: 256
- 1) دلیل وجوب تحمل شهادت و ادای شهادت 257
- 2) دلیل جواز نظر به اجنبی در مقام شهادت 257
- اشاره 259
- 1) اشکال مشترک در هر دو تقریرات 259
- ج): بررسی اشکال مذکور در تقریرات مرحوم آقای حاج شیخ (قدس سرّه) دربارۀ دلالت آیۀ شریفه «وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ...» : 259
- 3) اشکال مذکور در تقریرات مرحوم آقای اراکی (ره) 260
- 2) اشکال مطرح شده در تقریرات مرحوم آشتیانی (ره): 260
- اشاره 262
- 2) صورت دوم: و گاهی دو دلیل با هم تکاذب ندارند 262
- الف) تفاوت تعارض و تزاحم و ملاک ترجیح در آن: 262
- 1) صورت اول: گاهی دو دلیل با هم تکاذب دارند، 262
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 262
- ب) بررسی کلام مرحوم آقای فشارکی و مرحوم امام خمینی (رضوان اللّه علیهم) 263
- 1) نظر مرحوم آقای سید محمد فشارکی رحمه الله 263
- 2) نظر مرحوم امام خمینی رحمه الله 264
- 3) پاسخ استاد مدّ ظلّه به ادله مرحوم امام خمینی رحمه الله 266
- الف): نقل فرمایش مرحوم آقای داماد (ره): 268
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 268
- 1) لزوم استیفای غرض مولی 268
- اشاره 268
- ب): پاسخ به فرمایش مرحوم آقای داماد (ره) 269
- 2) نتیجۀ بحث در مسئله خروج اطراف شبهه از محلّ ابتلا 269
- 1) مقدمه: در بارۀ قبح عقاب بلا بیان 269
- 2) نقد استدلال به وسیله لزوم استیفای غرض مولی 270
- 3) نقد احتیاط در مسئله خروج از محل ابتلا 271
- 1) توضیح کلام ایشان 272
- ج): نقد استدلال دوم مرحوم امام (ره) 272
- نتیجۀ سخن 273
- اشاره 273
- 2) پاسخ استاد - مد ظلّه 273
- 1) اشکال نقضی آقای خمینی (ره) بر اخذ قدرت در خطابات 275
- اشاره 275
- الف): آیا خطابات مخصوص قادرین است؟ 275
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 275
- * اشکال دور 276
- 2) پاسخ استاد 276
- اشاره 276
- پاسخ اشکال دور 277
- * اشکال دیگری بر اختصاص خطاب به عالمین 278
- 1) پاسخ استاد - مد ظلّه 280
- اشاره 280
- اشاره 281
- 1) پاسخ استاد 281
- ج): بیان آقای خمینی (ره) در عدم انحلال خطابات: 281
- اشاره 282
- پاسخ استاد 282
- 2) شاهدی بر تفاوت احکام شخصی با احکام قانونی در بیان آقای خمینی رحمه الله 282
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 284
- 1) فرمایش آقای خمینی (ره) 284
- الف): آیا خطاب به عصاه جایز است؟: 284
- اشاره 284
- 2) مناقشۀ استاد (دام ظله) 285
- 1) نظر مرحوم آقا سید محمد فشارکی (ره) 286
- ب): راه کشف ملاک: 286
- اشاره 286
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظله) 286
- 1) مبنای آقایان در تفکیک بین انقسامات قبل الحکم و انقسامات بعد الحکم 287
- اشاره 287
- ج): تزاحم و تمسک به اطلاق 287
- 2) مناقشۀ استاد (مد ظله) 288
- 3) رفع یک محذور و مختار استاد 289
- د) بازگشت به بحث و نتیجه گیری 291
زن لازم نیست(1).
5) نظر استاد - مد ظلّه - در بارۀ دو بیان فوق
هیچ یک از این دو بیان صحیح نیست، بیان اوّل بدین دلیل که ممکن است نگاه حضرت افتاده باشد نه این که حضرت نگاه کرده باشد، و در مورد بیان دوم هم باید بگوییم که روایت بر جواز کشف وجه بر زن محرمه دلالت دارد ولی از آن نمی توان حکم غیر زن محرمه را استفاده کرد، چه زن در حال احرام احکام ویژه دارد و باید رویش باز باشد، بنابراین ممکن است در غیر حال احرام لزوم ستر باشد ولی در حال احرام چنین نباشد که «احرام المرأه وجهها».
بنابراین روایت فوق نه دلیل بر حرمت کشف وجه و نه دلیل بر جواز کشف وجه به نحو مطلق می باشد و تنها دلیل بر جواز کشف وجه در حال احرام است.
از همه اینها گذشته روایت فوق از جهت سندی غیر قابل اعتبار است.
«* و السلام *»
1- (1) این بیان همچنان که می بینید مستقیماً به مسئله ستر ناظر است و به مسئله نظر مربوط نیست و استفاده حکم نظر از آن بر مبنای ملازمه بین ستر و وجه است. به این صورت که هر چه سترش لازم نباشد، نظر بدان جایز است، که این ملازمه خود محل بحث است چنانچه در بحثهای گذشته اشاره شد.