نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 2 صفحه 76

این خلاف مدعای صاحب حدائق است.

بنظر می رسد کلمۀ «یعنی» تحریف شده و اصلش «لا بمعنی» بوده است، کلمۀ «لا» حذف شده و «بمعنی» به «یعنی» تصحیف شده است و چنین تصحیفی بسیار طبیعی است و با این تصحیح عبارت صاحب حدائق کاملاً واضح می گردد.

2 - بررسی تفسیر چهارم

اشاره

صاحب اسداء الرغاب اشکالات عدیده ای بر این معنی کرده اند:

اشکال اوّل

«دون» معنای مختلف دارد و «ما یستره» از معانی دون نیست.

این اشکال را قبلاً پاسخ دادیم.

اشکال دوم

صاحب اسداء الرغاب: «انه لو کان المراد بما دون الخمار، ما یستره الخمار عند کشف الوجه خاصه یلزم خلو کلام المعصوم علیه السلام عن الفائده المعتد بها لان ما عدا الوجه و الکفین و الذراعین مما لا شبهه فی دخوله فی الزینه المنهیّه فبیان دخول القدر المستور بالخمار من الرأس و الرقبه خاصه دون المکشوف منهما و من غیرهما و کذا المستور بالسوار خاصه أو القدر القلیل الذی بین السوار و الزند خاصه لا وجه له اصلاً» (اسداء الرغاب ج 1 ص 54)

خلاصه: معنی کردن «دون» به معنای «زیر» در عبارت «مادون الخمار» صحیح نیست چون زیر روسری که موهاست، حکمش روشن بوده است و معنای «زیر» در عبارت «مادون السوارین» هم غلط است چون زیر دستبند محدودۀ بسیار کمی است و بسیار مستبعد است که حضرت در مقام تفسیر «زینت» در آیۀ شریفه فقط حکم ذراع و موها و مچ را بیان کرده باشند.

نقد کلام اسداء الرغاب

این اشکال نیز وارد نیست، چون مادون السوارین مرز زینت مخفیه را بیان می کند، «مادون الخمار من الزینه» یعنی حدش اینجاست پس باز گذاشتن صورت مانعی ندارد و