نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 124

4) نتیجه بحث

نظر غیر استقلالی مملوک به مالکه خود جایز است، دربارۀ محدودۀ نظر مملوک به مالکه در جلسۀ آینده سخن خواهیم گفت.

ب) ادامه بحث نظر خصی به اجنبیه:

اشاره

گفتیم که روایات متعددی بر حرمت نظر خصی به اجنبیه دلالت می کند که از نظر سند برخی معتبر و برخی غیر معتبر است، در مقابل، صحیحۀ ابن بزیع را به عنوان معارض ذکر کرده اند.

1) متن صحیحه ابن بزیع

«بسند صحیح عن محمد بن اسماعیل بن بزیع قال سألت ابا الحسن الرضا علیه السلام عن قناع [النساء] الحرائر من الخصیان فقال: کانوا یدخلون علی بنات ابی الحسن علیه السلام و لا یتقنعن قلت فکانوا احراراً قال لا قلت: فالاحرار یتقنع منهم قال لا(1)».

2) تقریب استدلال به روایت

اگر ما فقط جملۀ «کانوا یدخلون علی بنات أبی الحسن علیه السلام و لا یتقنعن» را در نظر بگیریم و جواز نظر خصی به نساء و عدم لزوم احتجاب زنان از آنها را بخواهیم از آن استفاده کنیم، استدلال ناتمام است، زیرا این جمله به اصطلاح «قضیه فی واقعه» است و نمی توان از آن حکم کلی را استفاده کرد، زیرا معلوم نیست که آیا خصیان به حد بلوغ رسیده بودند یا نه؟ آیا سن آنها زیاد بوده و همانطور که برخی عقیده دارند، حکمی نظیر قواعد النساء دارند یا نه؟ آیا خصیان تابعین غیر اولی الاربه بوده اند یا نبوده اند؟ آیا دخترهای أبی الحسن علیه السلام به حد بلوغ رسیده بودند یا نه؟ آیا ضرورتی در کار بوده یا نه؟ مطلب دیگری که آقایان ذکر نکرده اند این است که آیا خصیان مملوک بنات بوده اند یا نه؟ چون این احتمالات در کار است نمی توان به