نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 146

روایت دوم؛ روایت مکارم الاخلاق:

«عن ام سلمه قالت کنت عند النبی صلی الله علیه و آله و سلم و عنده میمونه فاقبل ابن ام مکتوم و ذلک بعد ان امر(1) بالحجاب فقال: احتجبا فقلنا یا رسول الله أ لیس اعمی لا یبصرنا قال: أ فعمیا و ان انتما أ لستما تبصرانه(2)».

بعید نیست این دو روایت یکی باشد، گاهی انسان با اتکاء به حافظه اشتباه می کند و به احتمال مظنون در اینجا هم اشتباهی واقع شده و اسم های نساء النبی به هم اشتباه شده و به جای اسم دو زن پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم، اسم دو زن دیگر آن حضرت ذکر شده باشد(3).

این دو روایت از جهت دلالت ناتمام می باشند، زیرا حکمی که در این دو روایت ذکر شده، اشاره به آیۀ «فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ» دارد، حکم آیه قطعاً حکم الزامی عمومی نیست، زیرا صحبت فقط از پوشش کامل بدن نیست، بلکه اگر زن پوشیه هم بزند و تمام بدن و حتی وجه و کفین وی پوشیده باشد، عمل به این آیه نشده، بلکه حتماً باید پشت پرده باشد، بنابراین، این حکم مخصوص زنان پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم است که طبیعتاً حکم زنان دیگر از آن معلوم نمی گردد، یا اینکه حکم استحبابی بوده و از آداب می باشد که از روایات دیگر هم استحباب چنین معنائی مستفاد می گردد، در این صورت نیز این دو روایت اثبات لزوم نمی کنند.

بنابراین، دلیل بر حرمت نظر به مرد نابینا نخواهند بود.

روایت سوم؛ روایت الجعفریات:

«باسناده عن جعفر بن محمد عن أبیه عن جده علی بن الحسین عن أبیه انّ فاطمه بنت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم استأذن علیها اعمی فحجبته فقال لها النبی صلی الله علیه و آله و سلم لم حجبته و هو لا یراک فقالت یا رسول الله

1- (1) در جوامع الجامع تألیف مرحوم طبرسی (ره)، صاحب مجمع البیان، پدر صاحب مکارم الاخلاق، و مسالک الافهام فاضل جواد، و نیز کتب دیگر، این کلمه به صورت «امرنا» ذکر شده است.
2- (2) وسائل الشیعه، کتاب النکاح، ح 25511.
3- (3) ما خود در یک بحثی دربارۀ وفات نجاشی، به عدم یاد کردن وی از دو کتاب شیخ طوسی تمسک کرده بودیم ولی اشتباهاً به جای دو کتاب وی، دو کتاب دیگر را ذکر کرده بودیم (استاد مد ظلّه، مجله نور علم، شمارۀ 12، مقالۀ ابو العباس نجاشی و عصر وی، ص 18).