نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 147

ان لم یرانی فانا اراه و هو یشم الریح فقال النبی صلی الله علیه و آله اشهد انکِ بضعه منّی(1)».

روایت چهارم؛ روایت الدعائم:

«عن جعفر بن محمد علیهما السلام انّه قال استأذن اعمی علی فاطمه فحجبته».

دلالت این دو روایت ناتمام است زیرا حضرت زهرا سلام الله علیها مقیّد نبوده که فقط واجبات را انجام دهند و فعل آن حضرت اعم از وجوب است، مستحبات خصوصاً مستحبات مؤکده را حضرت بجای آورده اند، پس، فعل حضرت دلالت بر لزوم نمی کند(2).

روایت پنجم؛ روایت مکارم الاخلاق:

«عن أبی عبد الله علیه السلام قال قال رسول الله ص فی الحدیث الّذی قالته فاطمه خیر النساء(3) ان لا یرین الرجال و لا یراهن الرجال فقال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم انّها منی».

این روایت دلیل بر استحباب است نه وجوب، زیرا تعبیر «خیر النساء» در آن ذکر شده، روشن است که بهترین زنان کسی نیست که فقط به واجبات خود عمل می کند بلکه باید به مستحبات و آداب دینی هم پایبند باشد تا این عنوان صدق کند. از سوی دیگر، مراد از اینکه رجال آنها را نبینند، ظاهراً این است که حتی اندامشان را هم نبینند که این حکم قطعاً استحبابی است.

روایت ششم؛ روایه دعائم:

«انّه قال قال لنا رسول الله صلی الله علیه و آله ایّ شیء خیر للمرأه فلم یجبه احد منا، فذکرت ذلک لفاطمه علیها السلام فقالت: ما من شیء خیر

1- (1) جامع الاحادیث جلد 20، ح 980.
2- (2) بلکه شاید روایت اول را دال بر استحباب دانست به دو بیان؛ بیان اول: این که حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله پس از شنیدن پاسخ حضرت زهرا علیها السلام فرمودند: «انک بضعه منی» با وجوب این کار سازگار نیست، زیرا التزام به واجبات با دانستن آنها امتیازی ویژه برای حضرت محسوب نمی گردد که پارۀ تن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قلمداد گردد. بیان دوم: عبارت «و هو یشم الریح» مشعر به استحباب کار است، زیرا ظاهراً کسی شم بوی زن نامحرم را بما هو شم، محرّم نمی داند. بیان اول در پاره ای از روایات آینده هم جریان دارد.
3- (3) استاد مدّ ظلّه: در وسائل «خیر للنساء» ذکر شده، ولی «خیر النساء» درست تر می نماید، ولی نقل آینده از دعائم مؤید نسخۀ وسائل است.