نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 152

مقتضی المستفیض من محکی الاجماع»، حال ما باید عبائر فقهاء را بخوانیم تا ببینیم که مسئله تا چه اندازه مشهور یا اجماعی است.

مدرک روائی عورت بودن صورت مرأه هم روایت مرسلی است که مرحوم علاّمه حلی (ره) در اجوبه المسائل المهنائیه الاولی که در کشف اللثام به عنوان المدنیات الاولی از آن یاد کرده، نقل کرده است(1) ، البته این روایت مرسل و ذاتاً ضعیف می باشد ولی ممکن است بگوییم که ضعف سند آن با عمل مشهور و بلکه اجماع مستفیض ادعا شده در مسئله منجبر می گردد.

2) نقل اقوال فقهاء که استماع صدای زن را حرام دانسته اند

در چند کتاب، صدای زن را عورت دانسته اند که عبارتند از:

شرایع: الاعمی لا یجوز له سماع صوت المرأه الاجنبیه لانّه عوره.

در مستند نراقی در تفسیر این عبارت می فرماید که مراد از سماع در اینجا استماع است یعنی گوش دادن به صدای زن حرام است، ولی شنیدن و سماع صوت زن که اتفاقاً می باشد، هر چند اختیاری باشد، حرام نیست، گرچه انسان می تواند پنبه در گوش خود بگذارد تا سماع اتفاقی صوت زن هم تحقق نیابد، ولی این کار لازم نیست، بلکه استماع صوت زن نامحرم است، فرق بین سماع و استماع، نظیر فرق بین رؤیت و نظر است، رؤیت به معنی دیدن است هر چند اتفاقاً چشم انسان بیفتد، ولی نظر به معنای نگاه کردن که به معنای دیدن عمدی است. به هر حال، نراقی می فرماید: سماع صوت زن بالاتفاق جایز است و آنچه در شرایع حکم به حرمت آن کرده، استماع صوت مرأه است.