نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 202

وجهها، ثم یغسل ظهر کفیها»(1).

توضیحی دربارۀ سند حدیث:

مراد از احمد بن محمد، احمد بن محمد بن حسن بن ولید، و مراد از «أبیه» پدرش محمد بن حسن بن ولید است. ما مشایخی مانند احمد بن محمد بن حسن بن ولید را که شیخ و استاد شیخ مفید (ره) بوده، از ثقات می دانیم و به فرض که ثقه نباشند، از آنجا که اینها مؤلّف نیستند بلکه راوی و ناقل کتب مشهوری مانند کتب صفّار و مانند آن می باشند، اعتبار سند مخدوش نخواهد شد. مراد از الصّفار هم محمد بن حسن الصّفار، و مراد از احمد بن محمد، احمد بن محمد بن عیسی می باشد. احمد بن محمد بن أبی نصر هم همان بزنطی است که ما مشایخ او را ثقه می دانیم. پس، عبد الرحمن بن سالم و همین طور مفضّل بن عمر ثقه هستند، بنابراین، روایت بالا صحیحه است(2).

دلالت حدیث:

از این روایت به روشنی استفاده می شود که مس بدن میّت نامحرم جایز نیست و حتی لمس وجه و یدین که غسل آنها بنا بر روایت لازم شمرده شده، جایز نیست، با آنکه ما از ادله جواز نظر را استظهار کردیم. بر این اساس، با ثبوت حرمت مسِّ بدن میت با اولویت استفاده می شود که مس بدن حیِّ نامحرم و حتّی مسِّ وجه و یدین او که به موجب ادله، جواز نظر دارند نیز مجاز نیست. دربارۀ حرمت مس، حتّی دعوای اجماع نیز شده است، هر چند به نظر می رسد که مسئلۀ مَسّ از مسائل