- الف) بررسی مسئلۀ 35: 1
- اشاره 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- 1) متن مسئله 1
- 1378/01/14 شنبه درس شمارۀ (88) کتاب النکاح/سال اول 1
- 2) توضیح مسئله 2
- 3) نسبت عناوین استثناء شده و طرح یک سؤال: 3
- 4) پاسخ سؤال 4
- اشاره 4
- ب) دلیل استثناء مقام معالجه: 6
- فرق صورت اول و صورت دوم: 6
- اشاره 6
- 2) پاسخ استاد (مدّ ظلّه) به شاهد نقضی مرحوم آقای خوئی قدس سرّه: 8
- 3) کلام مرحوم آیه اللّه حائری قدس سرّه: 9
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 11
- الف) استدلال مرحوم آقای حائری (ره) بر عدم الزام طبیب در معالجه، و جواب استاد مد ظله: 11
- اشاره 11
- 1) الزام طبیب بی فایده است 11
- 2) نیازی به الزام طبیب نیست 12
- 3) نقد کلام مرحوم آقای حائری (ره) 12
- 5) آیا اضطرار مریض برای رفع حکم از طبیب کافی است؟ 13
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - دربارۀ حکم ترخیصی طبیب 13
- ب) بحثی دربارۀ روایت ابو حمزۀ ثمالی 14
- 1) متن روایت 14
- 2) مقصود از «فلیعالجها» ترخیص در معالجه است. 15
- 3) بحثی پیرامون معنای أرفق 15
- 4) مرجع ضمیر «اضطرت الیه» 16
- الف) توضیحی دربارۀ معنای روایت ابو حمزۀ ثمالی: 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1) بیان آقای حاج شیخ (ره) 19
- ب) استثنای دوم، مقام ضرورت: 20
- 1) متن عروه: 20
- 2) توضیح متن: 20
- د) استثنای چهارم، مقام شهادت: 21
- 2) توضیح متن: 21
- 2) توضیح متن: 21
- ج) استثنای سوم، تزاحم با اهم: 21
- 1) متن عروه: 21
- 1) متن عروه: 21
- 3) دلیل مسئله: 22
- روایت اول: 22
- اشاره 22
- متن روایت: 23
- 4) آیا روایت ناظر به مقام تحمل شهادت است یا ادای شهادت؟ 24
- 1) روایت اول: صحیحۀ علی بن یقطین 25
- الف) روایاتِ جواز نظر در مقام اداء شهادت: 25
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 25
- اشاره 25
- 2) روایت دوم: صحیحۀ صفّار 26
- 3) بررسی دلالت صحیحۀ علی بن یقطین و صحیحۀ صفّار 27
- 4) تهافتی در کلام مرحوم آقای خوئی ره 29
- 5) نتیجۀ بحث 29
- اشاره 30
- 1) توجیه کلام مرحوم سید توسط استاد «مد ظله» 30
- ب) دفاع از مرحوم سیّد در ذکر مستثنیات حرمت نظر: 30
- 1) دلیل اول: تعطیل حدود 31
- 2) نظر استاد مد ظلّه 31
- 2) عبارت کامل ذیل کلام مرحوم سید در عروه 31
- ج) ادلۀ جواز نظر به زانیه حین الزنا برای شهادت دادن به زنا 31
- 4) نقد استاد مد ظلّه 33
- الف) بیان احتمالات ممکن در کلام مرحوم سیّد (ره): 35
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 35
- اشاره 35
- اشاره 38
- بررسی روایات مسئله: 38
- ب) و منها القواعد من النساء اللاتی لا یرجون نکاحاً: 38
- نکته ای حدیثی 41
- الف) بررسی حکم قواعد النساء: 43
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 43
- 1) استدلال برای کلام مصنف قدس سرّه 43
- اشاره 43
- 3) بررسی وجه اول 44
- 2) وجه اول برای جمع بین روایات 44
- 4) وجه دوم جمع بین روایات 46
- 5) توضیحی دربارۀ صحیحۀ بزنطی 47
- 6) خلاصه و نتیجۀ بحث 48
- 7) استدراکی دربارۀ لزوم جلباب برای غیر قواعد 48
- اشاره 49
- ب) حکم نظر ممیّز به عورت: 49
- 1) کلام مرحوم نراقی قدس سرّه 50
- 2) اشکال اول مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - 50
- 3) بررسی اشکال اول مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 52
- اشاره 53
- 4) بررسی کلام مرحوم نراقی قدس سرّه توسط استاد مد ظله 53
- تطبیق مطلب کلی بالا بر محل بحث 54
- 6) بررسی اشکال دوم توسط استاد مد ظلّه 55
- توضیحی دربارۀ ذیل آیۀ شریفه 55
- 5) اشکال دوم مرحوم آقای خوئی به کلام مرحوم نراقی قدس سرّهما 55
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 57
- 1) نکته اول: 57
- اشاره 57
- اشاره 57
- الف) ادامۀ بحث جلسۀ گذشته و دو نکته در کلام مرحوم سید: 57
- 2) نکته دوم: 58
- ب) فرع دوم؛ نگاه به عورت صبی و صبیّۀ ممیّز: 58
- اشاره 58
- بررسی این دلیل: 59
- روایاتی که حرمت را بیان می کند 59
- 1) روایت حنان بن سدیر 59
- 3) روایت سوم: حدیث مناهی نبی صلی الله علیه و آله: 60
- 6) روایت ششم: 60
- 4) روایت چهارم: 60
- 5) روایت پنجم: 60
- ج) فرع سوم: نگاه بالغین به بدن بچه های ممیّز: 61
- 7) روایت هفتم: 61
- 9) نتیجۀ بحث 61
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 61
- 9) روایت هشتم: 61
- اشاره 61
- 2) بررسی دلیل اول (عدم مقتض للحرمه) 62
- 3) بررسی دلیل دوم (وجود المانع عن الحرمه) 63
- 4) نظر استاد مد ظلّه 65
- د) فرع چهارم: پوشاندن بدن مرد از نگاه صبیّۀ ممیّز: 65
- 2) صحیحۀ دوم بزنطی 66
- 1) صحیحۀ اول بزنطی 66
- ح) فرع پنجم: پوشاندن بدن زن از نگاه صبی ممیّز: 66
- اشاره 66
- 3) بررسی فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 67
- 4) جمع دو صحیحۀ بزنطی و آیۀ شریفۀ «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ» توسط استاد مد ظلّه 67
- 1) متن مسئله 68
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 68
- اشاره 68
- الف) بررسی مسأله 36: 68
- 2) توضیح مسئله 68
- 3) متن روایت ابو احمد کاهلی 69
- 5) کیفیت نقل وسائل و مستمسک و بررسی آن 70
- 6) بررسی سند دو روایت بالا 71
- 7) کلام مرحوم آقای حکیم و مرحوم آقای خوئی قدس سرهما 72
- 8) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 73
- ب) سائر روایات مسئله: 74
- 1) متن روایت زراره و دلالت آن 74
- 9) نتیجه بحث (تا اینجا) 74
- 1) متن روایت: 78
- 2) سند روایت: 78
- اشاره 78
- الف) مرفوعۀ زکریّا المؤمن 78
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- 3) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در سند روایت: 79
- 4) نظر استاد مد ظله در سند روایت: 79
- 5) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در دلالت روایت: 80
- 6) نقد استاد مد ظله: 80
- 7) تقریب دیگر فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره): 81
- 8) نقد استاد مد ظله: 81
- اشاره 82
- 2) بررسی سند روایت: 82
- ب) صحیحۀ غیاث بن ابراهیم 82
- 1) متن روایت: 82
- 3) دلالت روایت: 82
- و در تفسیر «شعبه من الزنا» دو احتمال هست: 83
- 1) متن روایت: 84
- ج) مرسلۀ علی بن عقبه 84
- 4) تمسک به روایت غیاث برای مسئلۀ مورد بحث: 84
- شش سالگی چه خصوصیتی دارد؟ 84
- 1) متن روایت: 85
- 2) توضیح روایت 85
- 2) توضیح روایت 85
- د) مرسلۀ هارون بن مسلم 85
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 87
- اشاره 87
- 1) نظر مرحوم آقای خوئی (ره) 87
- الف) شواهدی بر لزوم رفع ید از ظهور روایات: 87
- اشاره 88
- 2) نقد استاد مد ظله بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 88
- نظر محدثین 89
- نظر فقهاء؛ مرحوم محقق ثانی (ره) 90
- اشاره 91
- ب) عبائر مفسران 91
- دلالت آیۀ شریفه 91
- 2) روض الجنان، 92
- 4) زبده البیان 92
- 5) فقه القرآن راوندی 92
- 3) مجمع البیان 92
- 7) نتیجه بحث: 93
- 6) کنز العرفان 93
- الف) بررسی اشکالی پیرامون چگونگی تستّر زن در برابر صبی نابالغ: 94
- 1) طرح اشکال و سؤال 94
- اشاره 94
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 94
- 2) راه جمع اول 95
- 3) اشکال راه جمع اول 96
- 5) راه جمع سوم 97
- 4) راه جمع دوم 97
- 6) چگونگی جمع دو آیه با صحیحۀ بزنطی 98
- 1) حکم نظر شخص به نابالغ 99
- ب) بررسی حکم نظر به نابالغ و نتیجه گیری مسئلۀ 36: 99
- توضیح استاد مد ظلّه 101
- 1) متن مسئله 101
- اشاره 101
- اشاره 102
- الف) بحث های مربوط به دو عنوان «نگاه مملوک به مالکۀ خود» و «نگاه خصی به اجنبیّه»: 102
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 102
- 1) مشخص کردن حدود عناوین مورد بحث 102
- 3) توضیح کلام مرحوم شیخ (ره) در مبسوط 103
- ب) حکم نظر مملوک به مالکه: 105
- 1) کلمات بزرگان دربارۀ روایات مفسرۀ آیۀ شریفۀ «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 105
- 3) نتیجه بحث تا اینجا 106
- 2) توضیحی دربارۀ «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 106
- اشاره 107
- 1) موثقه عبد الملک بن عتبه النخعی 107
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 109
- اشاره 109
- الف) صحیحۀ محمد بن اسحاق: 109
- 2) توضیح حدیث 109
- 1) متن حدیث: 109
- ب) روایت اثبات الوصیه: 110
- 1) متن حدیث 110
- 2) فقه الحدیث 111
- 2) متن حدیث 112
- 1) متن روایت 112
- ج) روایه أخی دعبل 112
- 2) توضیحی دربارۀ روایت 113
- 1) متن روایت 113
- د) روایت القاسم الصیقل 113
- 3) دو نکته دربارۀ روایت 114
- اشاره 115
- 1) متن صحیحۀ معاویه بن عمار 115
- ها) توضیحی دربارۀ کلام مجمع البیان 115
- 3) یک سؤال و پاسخ آن دربارۀ حدیث 116
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 119
- اشاره 119
- 1) یادآوری و تکمیلی دربارۀ روایت مرحوم شیخ طوسی (ره) در تفسیر «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 120
- 2) نقد مرتبط بودن روایت محمد بن اسحاق به بحث نظر مملوک به مالکۀ خود 121
- 3) بررسی روایات استدلال شده برای تحریم نظر مملوک به مالکۀ خود 122
- 2) تقریب استدلال به روایت 124
- ب) ادامه بحث نظر خصی به اجنبیه: 124
- 1) متن صحیحه ابن بزیع 124
- اشاره 124
- 3) جمع بین صحیحۀ ابن بزیع و سایر روایات 125
- 4) بررسی وجه جمع دوم 126
- 5) حمل روایت ابن بزیع بر تقیّه 128
- 6) توضیحی دربارۀ تقیّه در صحیحۀ ابن بزیع 129
- 7) نتیجۀ بحث 130
- 1) متن عروه: 131
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 131
- الف) حکم نگاه خصیّ به اجنبیّه: 131
- اشاره 131
- 3) استدلال به آیۀ شریفه «أُولِی الْإِرْبَهِ» 132
- 5) روایاتی در تفسیر آیۀ شریفه 134
- 6) اشکالی در روایت دوم و سوم 135
- 8) مناقشه استاد مد ظله بر پاسخ صاحب حدائق (ره) 136
- اشاره 137
- 9) پاسخ استاد مد ظله از اشکال 137
- 10) روایتی دیگر 137
- تفسیری از مرحوم فیض (ره) و مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 138
- ب) حکم نگاه پیرمرد به اجنبیه: 139
- الف) دو نکته در تکمیل و توضیح بحث قبل: 140
- 1) نقد کلام مرحوم سیّد (ره) و استدراکی از مطالب گذشته 140
- اشاره 140
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 140
- اشاره 142
- 2) توضیحی دربارۀ «اَلتّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَهِ» 142
- 1) متن مسئله 143
- تطبیق این بحث کلی بر مسئلۀ جاری 143
- ب) نظر زن به مرد اجنبی نابینا (بررسی مسئله 38): 143
- روایت اول: 145
- 3) روایات مسئله 145
- روایت سوم؛ روایت الجعفریات: 146
- روایت پنجم؛ روایت مکارم الاخلاق: 147
- روایت ششم؛ روایه دعائم: 147
- روایت چهارم؛ روایت الدعائم: 147
- 4) اشکالات عام روایات 148
- روایت هفتم؛ روایت عقاب الاعمال: 148
- 5) خلاصه بحث 149
- 2) توضیح مسئله 149
- ج) حکم صدای اجنبیه (مسئله 39): 149
- 1) متن مسئله 149
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 151
- الف) ادلۀ حرمت استماع صدای زن نامحرم (وجه اول): 151
- 1) تقریب وجه اوّل 151
- اشاره 151
- 2) نقل اقوال فقهاء که استماع صدای زن را حرام دانسته اند 152
- 3) اشاره به اقوال فقهاء دیگر 154
- 4) اشکالات وارده به استدلال فوق برای حرمت 156
- 1) سؤال سیّد مهنّا (ره) از مرحوم علاّمه (ره) و پاسخ وی: 160
- اشاره 160
- الف) توضیحی دربارۀ سخن مرحوم علامه (قدس سرّه) در «جوابات المسائل المهنّائیه الاولی»: 160
- اشاره 160
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 160
- 2) توضیح استاد مد ظلّه دربارۀ پاسخ مرحوم علامه (ره) 162
- 1) استناد به روایات ناهیۀ از جهر به تلبیه برای زنان: 163
- روایت اول؛ روایت غیاث بن ابراهیم: 164
- اشاره 164
- 3) بحث دربارۀ دلالت روایت مسعده در مسئلۀ جاری: 164
- روایت دوم؛ روایت مسعده بن صدقه: 164
- اشاره 164
- نتیجۀ بحث: 166
- 4) آیا روایت عمار ساباطی با روایت مسعده معارض است؟ 166
- روایت اول؛ صحیحۀ ربعی بن عبد الله: 167
- اشاره 167
- 5) روایات معارض با روایات نهی کننده از سلام کردن مرد به زن: 167
- روایت دوم؛ روایت أبی بصیر: 168
- اشاره 170
- اشاره 170
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 170
- تذکاری دربارۀ سند روایت عمار ساباطی 170
- الف) حکم سماع صوت اجنبیّه با التذاذ و خوف فتنه؛ ادله: 170
- 3) کلمات فقهاء 171
- 1) اجماع 171
- 2) بررسی اجماع 171
- اشاره 172
- ب) روایت مسئله 172
- 2) نظر استاد مد ظله در معنای روایت 173
- 1) دلالت روایت 173
- اشاره 174
- ج) استدلال به آیۀ شریفه 174
- 1) معنای خضوع به قول 175
- 2) نظر استاد مد ظله 175
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 176
- 4) جواب مرحوم آقای خوئی (ره) به مرحوم آقای حکیم (ره) 177
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم (ره) در توضیح کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- اشاره 178
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 178
- الف) بررسی اقوال فقهاء پیرامون صحبت کردن محرک بانوان: 178
- 3) توجیه و نقد کلام مرحوم آقای حکیم (ره) توسط استاد مدّ ظلّه 179
- 4) بررسی کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 180
- 5) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 180
- 6) نقد کلام مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظلّه 181
- اشاره 182
- 1) تفسیر طمع 182
- 2) تفسیر «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 184
- ج) دلیل دیگر بر حرمت صحبت کردن با التذاذ با نامحرم 185
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- 2) نقد استاد مد ظلّه بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 186
- 1) توضیحی دربارۀ مراد مرحوم آقای خوئی (ره) 186
- الف) دو توضیح در تکمیل بحث قبل: 186
- اشاره 186
- اشاره 188
- تطبیق بحث فوق بر محلّ کلام 192
- اشکال و دفع اشکال 192
- ب) حرمت مس اجنبیّه: 193
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری و اشکال مرحوم آقای حکیم قدس سرهما 193
- 2) اشکال مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 193
- الف) بحث دربارۀ حرمت لمس بدن زن و مرد اجنبی: 197
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 197
- اشاره 197
- 1) بررسی فرمایش مرحوم شیخ انصاری (ره) در این باره 197
- 2) آیا حرمت نظر، ملازمه با حرمت لمس دارد یا نه؟ 198
- اشاره 200
- 3) بررسی اشکال در دلالت حدیث أبی سعید: 200
- 4) آیا بین جواز نظر و جواز مس ملازمه وجود دارد؟ 200
- روایت دوم؛ روایت مفضّل بن عمر: 201
- روایت اول؛ روایت عمرو بن خالد از زید بن علی: 201
- توضیحی دربارۀ سند حدیث: 202
- دلالت حدیث: 202
- 1) متن مسئلۀ 41 203
- ب) بررسی مسائل 41 و 42: 203
- 2) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 203
- 3) ایرادات استاد مدّ ظلّه به کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 203
- 4) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 204
- 5) نظر استاد مدّ ظلّه دربارۀ روش جمع بین روایات 205
- 1) متن عروه: 207
- اشاره 207
- الف) حکم دخول پسر بر پدر: 207
- 2) ادلۀ مسئله: 207
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 207
- 3) کلام مرحوم آقای خوئی و آقای حکیم (ره) پیرامون روایت فوق: 208
- 4) بحث سندی 208
- اشاره 209
- 5) نظر استاد (مد ظلّه) 209
- سه وجه در این زمینه متصوّر است؛ 210
- 7) روایت دوم: 211
- 6) دلالت روایت 211
- 8) بیان مرحوم آقای خوئی (ره) و نظر استاد مدّ ظلّه 212
- الف): «آیا فرزند می تواند بدون اجازه نزد پدرش برود؟» 214
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 214
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 214
- اشاره 214
- ب) آیا ورود پدر بر فرزند اجازه می خواهد؟ 217
- 2 - نقد استاد مدّ ظلّه: 217
- 1 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 217
- 2 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 219
- 1 - روایت مسئله: 219
- اشاره 219
- 3 - نقد فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظله: 220
- 1 - متن مسئله: 221
- 2 - بررسی اطلاقات حرمت نظر؛ فرمایش مرحوم نراقی (ره) 221
- د) طرح مسئله 45: 221
- 4 - بررسی استصحاب: 222
- اشاره 222
- 3 - نقد کلام مرحوم نراقی (ره): 222
- اشکال سوم استصحاب (موضوع باقی نیست) 223
- اشکال اول استصحاب (شبهه حکمیه است) 223
- اشکال دوم؛ در موارد شک در مقتضی استصحاب جاری نیست 223
- 6 - بررسی فرمایش مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- 5 - کلام مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- نتیجه بحث: 225
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 226
- الف) تاریخچۀ طرح عنوان نظر به اعضاء منفصل اجنبیّه و وجوه تحریم نظر: 226
- اشاره 226
- 1) تاریخچۀ بحث: 226
- 2) وجه اول؛ استصحاب حرمت نظر، 227
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری قدس سرّه 229
- ب) بررسی وجه اوّل تحریم (استصحاب عدم جواز نظر) 229
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم به مرحوم شیخ قدس سرهما 229
- 3) دو کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) در وسائل در بحث استصحاب 231
- 4) توضیح مرحوم آقای داماد (ره) 232
- 5) مبنائی دیگر در باب استصحاب و مناقشۀ مرحوم آقای داماد (ره) در آن 233
- 6) تأییدی بر مبنای مرحوم آقای داماد (ره) از باب مطهرات 234
- 7) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه توسط استاد مدّ ظلّه 235
- الف) بررسی کلام مرحوم آقای داماد (ره) در باب بقاء موضوع در استصحاب: 237
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 237
- 1) توضیح کلام مرحوم آقای داماد (ره) (یادآوری) 237
- اشاره 237
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای داماد قدس سرّه توسط استاد مد ظلّه 238
- 3) مبنای استاد مد ظلّه در این بحث 239
- 4) تطبیق مبنای اصولی استاد مدّ ظلّه بر بحث فقهی 242
- اشاره 243
- 1) بررسی کلام آقای حکیم قدس سرّه 243
- ب) ادامۀ بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه: 243
- ج) بررسی سایر ادلۀ حرمت نظر به اعضای قطع شده نامحرم 245
- 1) تمسّک به اطلاقات روایات 245
- د) ادله جواز نظر به اعضاء منفصله از نامحرم 247
- اشاره 247
- 2) روایات وصل شعر مرأه 247
- تقریب اول: (تقریب مرحوم صاحب جواهر) 247
- تقریب دوم: (تمسک به روایات مجوزه) 247
- 1) اصل برائت 247
- 3) بررسی ادلۀ جواز توسط استاد مدّ ظلّه 248
- 4) نتیجۀ بحث 249
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 250
- اشاره 250
- الف) توضیح مسئله 46: 250
- 2) توضیح دربارۀ موضوع مورد بحث 250
- 1) متن مسئله 250
- 1) روایاتی که به طور مطلق از وصل کردن مو به مو بر حذر داشته 251
- 1 - مرسلۀ ابن أبی عمیر: 251
- ب) روایات مختلف بازدارنده از وصل شعر به شعر: 251
- 2 - مضمرۀ علی: 252
- 1 - مرسلۀ فقیه: 252
- روایت فقه الرضا علیه السلام: 252
- 3) روایاتی که مربوط به «وصل کردن شعر مرأه به شعر مرأه» است 252
- 2) روایتی که از «وصل شعر به شعر غیر» نهی کرده است 252
- ج) بررسی چگونگی حمل روایات ناهیه از وصل شعر به شعر بر کراهت: 253
- 2 - روایت مکارم الاخلاق: 253
- 1) مقدمه 253
- 2 - روایت ثابت بن أبی سعید: 254
- 2) روایاتی که از آنها کراهت استظهار شده است 254
- 1 - روایت عبد الله بن حسن: 254
- 3) بحث استاد مدّ ظلّه دربارۀ اسناد این روایات 255
- 4) بررسی دلالت روایات مذکور بر کراهت 257
- 5) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) در این باره 258
- 1 - متن مسائل 47، 48 و 49: 259
- 2 - توضیحی دربارۀ مسئلۀ 49: 259
- 6) توضیحاتی دربارۀ مسائل 47 تا 49 259
- 3 - بررسی کلامی از مرحوم آقای مطهری (قدس سرّه): 260
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 261
- 1) متن عروه: 261
- اشاره 261
- الف) بررسی مسئلۀ 50: 261
- اشاره 262
- توضیح این وجه و مبنای مرحوم سیّد (ره) 263
- وجه اول؛ تمسک به عام در شبهۀ مصداقیه 263
- وجه دوم؛ استصحاب عدم ازلی 265
- - اشکال اول: 265
- اشکالات استاد مد ظلّه بر جریان استصحاب عدم ازلی 265
- - اشکال دوم: 266
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 266
- وجه سوم؛ مبنای مرحوم نائینی (ره) 266
- وجه چهارم؛ قاعدۀ مقتضی و مانع 267
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 268
- مختار استاد (مد ظلّه) 269
- بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 270
- 3) ادامۀ مسئله (5) عروه: 271
- توضیحی از استاد (مدّ ظلّه) 271
- 4) ادامۀ مسئله (51) عروه: 272
- اشکالی بر مرحوم سیّد (ره) 273
- ب) بررسی مسئله 51: 273
- متن عروه: 273
- 5) ادامۀ مسئله 51 عروه: 273
- اشاره 273
- ج) طرح مسئله 52: 274
- متن عروه: 274
می شود، پس، نگاه به اجنبیّات مطلقاً، صغیرهً کانت أم کبیرهً، الا ما خرج بالدلیل، جایز نیست. البته صبیّۀ غیر ممیّز مانند خواهر زن غیر ممیّز، با سیرۀ قطعیه خارج شده است و سؤال سائل به قرینۀ سیرۀ قطعیه، از صبیّۀ غیر ممیّز انصراف دارد.
* خلاصه آنکه، دلیل اول ایشان نسبت به نگاه مرد به صبیّه قطعاً تمام نیست و نسبت به نگاه زن به صبی ممیّز، مبتنی به بررسی ادلۀ عامۀ حرمت نظر به جنس مخالف است.
3) بررسی دلیل دوم (وجود المانع عن الحرمه)
اگر بپذیریم که ادلۀ عامه اقتضاء می کند که مرد نتواند به صبیّۀ ممیّز، و زن نیز نتواند به صبیّ ممیّز نگاه کند، صحیحۀ عبد الرحمن بن حجاج بر جواز نظر دلالت می کند و ادلۀ عامه را تخصیص می زند.
«کافی: عده من اصحابنا عن سهل بن زیاد عن محمد بن اسماعیل عن الفضل بن شاذان، و عن أبی علی الاشعری عن محمد بن عبد الجبار، جمیعاً عن صفوان بن یحیی عن عبد الرحمن بن الحجاج قال: سألت ابا ابراهیم (علیه السلام) عن الجاریه التی لم تدرک، متی ینبغی لها ان تغطی رأسها ممن لیس بینها و بینه محرم؟ و متی یجب علیها ان یقنّع رأسها للصّلاه؟ قال لا تغطّی رأسها حتی تحرم علیها الصلاه»(1).
مرحوم آقای خوئی (ره) می فرمایند: «فانها داله بوضوح علی عدم وجوب الستر علیها و جواز إبدائها لشعرها ما لم تحض و بثبوت ذلک یثبت جواز النظر الیها بالملازمه العرفیه کما عرفت(2)». ایشان می فرمایند چون بر دختر بچه ستر رأس واجب نیست و می تواند سرش را در مقابل نامحرم باز بگذارد، پس، مرد نیز می تواند به او نگاه کند.
ولی به نظر می رسد که این ملازمه در چند صورت تمام نباشد؛
صورت اول: اگر بر کسی جایز باشد که خود را نپوشاند ولی جواز کشف به این
1- (1) وسائل الشیعه 228/20.
2- (2) مبانی العروه، کتاب النکاح 88/1.