- 1) متن مسئله 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- الف) بررسی مسئلۀ 35: 1
- 1378/01/14 شنبه درس شمارۀ (88) کتاب النکاح/سال اول 1
- اشاره 1
- 2) توضیح مسئله 2
- 3) نسبت عناوین استثناء شده و طرح یک سؤال: 3
- اشاره 4
- 4) پاسخ سؤال 4
- ب) دلیل استثناء مقام معالجه: 6
- فرق صورت اول و صورت دوم: 6
- اشاره 6
- 2) پاسخ استاد (مدّ ظلّه) به شاهد نقضی مرحوم آقای خوئی قدس سرّه: 8
- 3) کلام مرحوم آیه اللّه حائری قدس سرّه: 9
- اشاره 11
- الف) استدلال مرحوم آقای حائری (ره) بر عدم الزام طبیب در معالجه، و جواب استاد مد ظله: 11
- 1) الزام طبیب بی فایده است 11
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 11
- 2) نیازی به الزام طبیب نیست 12
- 3) نقد کلام مرحوم آقای حائری (ره) 12
- 5) آیا اضطرار مریض برای رفع حکم از طبیب کافی است؟ 13
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - دربارۀ حکم ترخیصی طبیب 13
- ب) بحثی دربارۀ روایت ابو حمزۀ ثمالی 14
- 1) متن روایت 14
- 2) مقصود از «فلیعالجها» ترخیص در معالجه است. 15
- 3) بحثی پیرامون معنای أرفق 15
- 4) مرجع ضمیر «اضطرت الیه» 16
- الف) توضیحی دربارۀ معنای روایت ابو حمزۀ ثمالی: 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1) بیان آقای حاج شیخ (ره) 19
- ب) استثنای دوم، مقام ضرورت: 20
- 1) متن عروه: 20
- 2) توضیح متن: 20
- ج) استثنای سوم، تزاحم با اهم: 21
- 2) توضیح متن: 21
- 2) توضیح متن: 21
- د) استثنای چهارم، مقام شهادت: 21
- 1) متن عروه: 21
- 1) متن عروه: 21
- اشاره 22
- روایت اول: 22
- 3) دلیل مسئله: 22
- متن روایت: 23
- 4) آیا روایت ناظر به مقام تحمل شهادت است یا ادای شهادت؟ 24
- 1) روایت اول: صحیحۀ علی بن یقطین 25
- الف) روایاتِ جواز نظر در مقام اداء شهادت: 25
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 25
- اشاره 25
- 2) روایت دوم: صحیحۀ صفّار 26
- 3) بررسی دلالت صحیحۀ علی بن یقطین و صحیحۀ صفّار 27
- 5) نتیجۀ بحث 29
- 4) تهافتی در کلام مرحوم آقای خوئی ره 29
- اشاره 30
- 1) توجیه کلام مرحوم سید توسط استاد «مد ظله» 30
- ب) دفاع از مرحوم سیّد در ذکر مستثنیات حرمت نظر: 30
- 1) دلیل اول: تعطیل حدود 31
- 2) عبارت کامل ذیل کلام مرحوم سید در عروه 31
- 2) نظر استاد مد ظلّه 31
- ج) ادلۀ جواز نظر به زانیه حین الزنا برای شهادت دادن به زنا 31
- 4) نقد استاد مد ظلّه 33
- الف) بیان احتمالات ممکن در کلام مرحوم سیّد (ره): 35
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 35
- اشاره 35
- اشاره 38
- ب) و منها القواعد من النساء اللاتی لا یرجون نکاحاً: 38
- بررسی روایات مسئله: 38
- نکته ای حدیثی 41
- اشاره 43
- 1) استدلال برای کلام مصنف قدس سرّه 43
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 43
- الف) بررسی حکم قواعد النساء: 43
- 2) وجه اول برای جمع بین روایات 44
- 3) بررسی وجه اول 44
- 4) وجه دوم جمع بین روایات 46
- 5) توضیحی دربارۀ صحیحۀ بزنطی 47
- 6) خلاصه و نتیجۀ بحث 48
- 7) استدراکی دربارۀ لزوم جلباب برای غیر قواعد 48
- اشاره 49
- ب) حکم نظر ممیّز به عورت: 49
- 1) کلام مرحوم نراقی قدس سرّه 50
- 2) اشکال اول مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - 50
- 3) بررسی اشکال اول مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 52
- اشاره 53
- 4) بررسی کلام مرحوم نراقی قدس سرّه توسط استاد مد ظله 53
- تطبیق مطلب کلی بالا بر محل بحث 54
- توضیحی دربارۀ ذیل آیۀ شریفه 55
- 5) اشکال دوم مرحوم آقای خوئی به کلام مرحوم نراقی قدس سرّهما 55
- 6) بررسی اشکال دوم توسط استاد مد ظلّه 55
- اشاره 57
- 1) نکته اول: 57
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 57
- اشاره 57
- الف) ادامۀ بحث جلسۀ گذشته و دو نکته در کلام مرحوم سید: 57
- ب) فرع دوم؛ نگاه به عورت صبی و صبیّۀ ممیّز: 58
- 2) نکته دوم: 58
- اشاره 58
- بررسی این دلیل: 59
- روایاتی که حرمت را بیان می کند 59
- 1) روایت حنان بن سدیر 59
- 4) روایت چهارم: 60
- 5) روایت پنجم: 60
- 6) روایت ششم: 60
- 3) روایت سوم: حدیث مناهی نبی صلی الله علیه و آله: 60
- 7) روایت هفتم: 61
- 9) نتیجۀ بحث 61
- ج) فرع سوم: نگاه بالغین به بدن بچه های ممیّز: 61
- اشاره 61
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 61
- 9) روایت هشتم: 61
- 2) بررسی دلیل اول (عدم مقتض للحرمه) 62
- 3) بررسی دلیل دوم (وجود المانع عن الحرمه) 63
- د) فرع چهارم: پوشاندن بدن مرد از نگاه صبیّۀ ممیّز: 65
- 4) نظر استاد مد ظلّه 65
- 1) صحیحۀ اول بزنطی 66
- اشاره 66
- 2) صحیحۀ دوم بزنطی 66
- ح) فرع پنجم: پوشاندن بدن زن از نگاه صبی ممیّز: 66
- 3) بررسی فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 67
- 4) جمع دو صحیحۀ بزنطی و آیۀ شریفۀ «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ» توسط استاد مد ظلّه 67
- 1) متن مسئله 68
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 68
- اشاره 68
- 2) توضیح مسئله 68
- الف) بررسی مسأله 36: 68
- 3) متن روایت ابو احمد کاهلی 69
- 5) کیفیت نقل وسائل و مستمسک و بررسی آن 70
- 6) بررسی سند دو روایت بالا 71
- 7) کلام مرحوم آقای حکیم و مرحوم آقای خوئی قدس سرهما 72
- 8) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 73
- ب) سائر روایات مسئله: 74
- 1) متن روایت زراره و دلالت آن 74
- 9) نتیجه بحث (تا اینجا) 74
- اشاره 78
- 1) متن روایت: 78
- الف) مرفوعۀ زکریّا المؤمن 78
- 2) سند روایت: 78
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- 4) نظر استاد مد ظله در سند روایت: 79
- 3) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در سند روایت: 79
- 5) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در دلالت روایت: 80
- 6) نقد استاد مد ظله: 80
- 7) تقریب دیگر فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره): 81
- 8) نقد استاد مد ظله: 81
- 1) متن روایت: 82
- اشاره 82
- 2) بررسی سند روایت: 82
- ب) صحیحۀ غیاث بن ابراهیم 82
- 3) دلالت روایت: 82
- و در تفسیر «شعبه من الزنا» دو احتمال هست: 83
- 1) متن روایت: 84
- ج) مرسلۀ علی بن عقبه 84
- شش سالگی چه خصوصیتی دارد؟ 84
- 4) تمسک به روایت غیاث برای مسئلۀ مورد بحث: 84
- 1) متن روایت: 85
- 2) توضیح روایت 85
- د) مرسلۀ هارون بن مسلم 85
- 2) توضیح روایت 85
- الف) شواهدی بر لزوم رفع ید از ظهور روایات: 87
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 87
- 1) نظر مرحوم آقای خوئی (ره) 87
- اشاره 87
- 2) نقد استاد مد ظله بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 88
- اشاره 88
- نظر محدثین 89
- نظر فقهاء؛ مرحوم محقق ثانی (ره) 90
- دلالت آیۀ شریفه 91
- اشاره 91
- ب) عبائر مفسران 91
- 5) فقه القرآن راوندی 92
- 3) مجمع البیان 92
- 4) زبده البیان 92
- 2) روض الجنان، 92
- 7) نتیجه بحث: 93
- 6) کنز العرفان 93
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 94
- الف) بررسی اشکالی پیرامون چگونگی تستّر زن در برابر صبی نابالغ: 94
- 1) طرح اشکال و سؤال 94
- اشاره 94
- 2) راه جمع اول 95
- 3) اشکال راه جمع اول 96
- 4) راه جمع دوم 97
- 5) راه جمع سوم 97
- 6) چگونگی جمع دو آیه با صحیحۀ بزنطی 98
- ب) بررسی حکم نظر به نابالغ و نتیجه گیری مسئلۀ 36: 99
- 1) حکم نظر شخص به نابالغ 99
- 1) متن مسئله 101
- توضیح استاد مد ظلّه 101
- اشاره 101
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 102
- اشاره 102
- الف) بحث های مربوط به دو عنوان «نگاه مملوک به مالکۀ خود» و «نگاه خصی به اجنبیّه»: 102
- 1) مشخص کردن حدود عناوین مورد بحث 102
- 3) توضیح کلام مرحوم شیخ (ره) در مبسوط 103
- ب) حکم نظر مملوک به مالکه: 105
- 1) کلمات بزرگان دربارۀ روایات مفسرۀ آیۀ شریفۀ «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 105
- 2) توضیحی دربارۀ «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 106
- 3) نتیجه بحث تا اینجا 106
- اشاره 107
- 1) موثقه عبد الملک بن عتبه النخعی 107
- 1) متن حدیث: 109
- الف) صحیحۀ محمد بن اسحاق: 109
- 2) توضیح حدیث 109
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 109
- اشاره 109
- ب) روایت اثبات الوصیه: 110
- 1) متن حدیث 110
- 2) فقه الحدیث 111
- 1) متن روایت 112
- ج) روایه أخی دعبل 112
- 2) متن حدیث 112
- 1) متن روایت 113
- د) روایت القاسم الصیقل 113
- 2) توضیحی دربارۀ روایت 113
- 3) دو نکته دربارۀ روایت 114
- اشاره 115
- 1) متن صحیحۀ معاویه بن عمار 115
- ها) توضیحی دربارۀ کلام مجمع البیان 115
- 3) یک سؤال و پاسخ آن دربارۀ حدیث 116
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 119
- اشاره 119
- 1) یادآوری و تکمیلی دربارۀ روایت مرحوم شیخ طوسی (ره) در تفسیر «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 120
- 2) نقد مرتبط بودن روایت محمد بن اسحاق به بحث نظر مملوک به مالکۀ خود 121
- 3) بررسی روایات استدلال شده برای تحریم نظر مملوک به مالکۀ خود 122
- 1) متن صحیحه ابن بزیع 124
- ب) ادامه بحث نظر خصی به اجنبیه: 124
- 2) تقریب استدلال به روایت 124
- اشاره 124
- 3) جمع بین صحیحۀ ابن بزیع و سایر روایات 125
- 4) بررسی وجه جمع دوم 126
- 5) حمل روایت ابن بزیع بر تقیّه 128
- 6) توضیحی دربارۀ تقیّه در صحیحۀ ابن بزیع 129
- 7) نتیجۀ بحث 130
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 131
- اشاره 131
- 1) متن عروه: 131
- الف) حکم نگاه خصیّ به اجنبیّه: 131
- 3) استدلال به آیۀ شریفه «أُولِی الْإِرْبَهِ» 132
- 5) روایاتی در تفسیر آیۀ شریفه 134
- 6) اشکالی در روایت دوم و سوم 135
- 8) مناقشه استاد مد ظله بر پاسخ صاحب حدائق (ره) 136
- 9) پاسخ استاد مد ظله از اشکال 137
- اشاره 137
- 10) روایتی دیگر 137
- تفسیری از مرحوم فیض (ره) و مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 138
- ب) حکم نگاه پیرمرد به اجنبیه: 139
- 1) نقد کلام مرحوم سیّد (ره) و استدراکی از مطالب گذشته 140
- اشاره 140
- الف) دو نکته در تکمیل و توضیح بحث قبل: 140
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 140
- 2) توضیحی دربارۀ «اَلتّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَهِ» 142
- اشاره 142
- تطبیق این بحث کلی بر مسئلۀ جاری 143
- 1) متن مسئله 143
- ب) نظر زن به مرد اجنبی نابینا (بررسی مسئله 38): 143
- روایت اول: 145
- 3) روایات مسئله 145
- روایت سوم؛ روایت الجعفریات: 146
- روایت پنجم؛ روایت مکارم الاخلاق: 147
- روایت چهارم؛ روایت الدعائم: 147
- روایت ششم؛ روایه دعائم: 147
- 4) اشکالات عام روایات 148
- روایت هفتم؛ روایت عقاب الاعمال: 148
- 1) متن مسئله 149
- ج) حکم صدای اجنبیه (مسئله 39): 149
- 2) توضیح مسئله 149
- 5) خلاصه بحث 149
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 151
- الف) ادلۀ حرمت استماع صدای زن نامحرم (وجه اول): 151
- اشاره 151
- 1) تقریب وجه اوّل 151
- 2) نقل اقوال فقهاء که استماع صدای زن را حرام دانسته اند 152
- 3) اشاره به اقوال فقهاء دیگر 154
- 4) اشکالات وارده به استدلال فوق برای حرمت 156
- 1) سؤال سیّد مهنّا (ره) از مرحوم علاّمه (ره) و پاسخ وی: 160
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 160
- الف) توضیحی دربارۀ سخن مرحوم علامه (قدس سرّه) در «جوابات المسائل المهنّائیه الاولی»: 160
- اشاره 160
- اشاره 160
- 2) توضیح استاد مد ظلّه دربارۀ پاسخ مرحوم علامه (ره) 162
- 1) استناد به روایات ناهیۀ از جهر به تلبیه برای زنان: 163
- روایت دوم؛ روایت مسعده بن صدقه: 164
- اشاره 164
- 3) بحث دربارۀ دلالت روایت مسعده در مسئلۀ جاری: 164
- روایت اول؛ روایت غیاث بن ابراهیم: 164
- اشاره 164
- نتیجۀ بحث: 166
- 4) آیا روایت عمار ساباطی با روایت مسعده معارض است؟ 166
- 5) روایات معارض با روایات نهی کننده از سلام کردن مرد به زن: 167
- اشاره 167
- روایت اول؛ صحیحۀ ربعی بن عبد الله: 167
- روایت دوم؛ روایت أبی بصیر: 168
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 170
- تذکاری دربارۀ سند روایت عمار ساباطی 170
- اشاره 170
- اشاره 170
- الف) حکم سماع صوت اجنبیّه با التذاذ و خوف فتنه؛ ادله: 170
- 1) اجماع 171
- 3) کلمات فقهاء 171
- 2) بررسی اجماع 171
- اشاره 172
- ب) روایت مسئله 172
- 1) دلالت روایت 173
- 2) نظر استاد مد ظله در معنای روایت 173
- اشاره 174
- ج) استدلال به آیۀ شریفه 174
- 1) معنای خضوع به قول 175
- 2) نظر استاد مد ظله 175
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 176
- 4) جواب مرحوم آقای خوئی (ره) به مرحوم آقای حکیم (ره) 177
- الف) بررسی اقوال فقهاء پیرامون صحبت کردن محرک بانوان: 178
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم (ره) در توضیح کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- اشاره 178
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 178
- 3) توجیه و نقد کلام مرحوم آقای حکیم (ره) توسط استاد مدّ ظلّه 179
- 5) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 180
- 4) بررسی کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 180
- 6) نقد کلام مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظلّه 181
- اشاره 182
- 1) تفسیر طمع 182
- 2) تفسیر «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 184
- ج) دلیل دیگر بر حرمت صحبت کردن با التذاذ با نامحرم 185
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- 2) نقد استاد مد ظلّه بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- 1) توضیحی دربارۀ مراد مرحوم آقای خوئی (ره) 186
- الف) دو توضیح در تکمیل بحث قبل: 186
- اشاره 186
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 186
- اشاره 188
- اشکال و دفع اشکال 192
- تطبیق بحث فوق بر محلّ کلام 192
- 2) اشکال مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 193
- ب) حرمت مس اجنبیّه: 193
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری و اشکال مرحوم آقای حکیم قدس سرهما 193
- الف) بحث دربارۀ حرمت لمس بدن زن و مرد اجنبی: 197
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 197
- 1) بررسی فرمایش مرحوم شیخ انصاری (ره) در این باره 197
- اشاره 197
- 2) آیا حرمت نظر، ملازمه با حرمت لمس دارد یا نه؟ 198
- اشاره 200
- 4) آیا بین جواز نظر و جواز مس ملازمه وجود دارد؟ 200
- 3) بررسی اشکال در دلالت حدیث أبی سعید: 200
- روایت دوم؛ روایت مفضّل بن عمر: 201
- روایت اول؛ روایت عمرو بن خالد از زید بن علی: 201
- توضیحی دربارۀ سند حدیث: 202
- دلالت حدیث: 202
- ب) بررسی مسائل 41 و 42: 203
- 1) متن مسئلۀ 41 203
- 3) ایرادات استاد مدّ ظلّه به کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 203
- 2) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 203
- 4) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 204
- 5) نظر استاد مدّ ظلّه دربارۀ روش جمع بین روایات 205
- 1) متن عروه: 207
- اشاره 207
- الف) حکم دخول پسر بر پدر: 207
- 2) ادلۀ مسئله: 207
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 207
- 3) کلام مرحوم آقای خوئی و آقای حکیم (ره) پیرامون روایت فوق: 208
- 4) بحث سندی 208
- اشاره 209
- 5) نظر استاد (مد ظلّه) 209
- سه وجه در این زمینه متصوّر است؛ 210
- 7) روایت دوم: 211
- 6) دلالت روایت 211
- 8) بیان مرحوم آقای خوئی (ره) و نظر استاد مدّ ظلّه 212
- اشاره 214
- الف): «آیا فرزند می تواند بدون اجازه نزد پدرش برود؟» 214
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 214
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 214
- ب) آیا ورود پدر بر فرزند اجازه می خواهد؟ 217
- 2 - نقد استاد مدّ ظلّه: 217
- 1 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 217
- اشاره 219
- 1 - روایت مسئله: 219
- 2 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 219
- 3 - نقد فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظله: 220
- 1 - متن مسئله: 221
- 2 - بررسی اطلاقات حرمت نظر؛ فرمایش مرحوم نراقی (ره) 221
- د) طرح مسئله 45: 221
- 3 - نقد کلام مرحوم نراقی (ره): 222
- 4 - بررسی استصحاب: 222
- اشاره 222
- اشکال دوم؛ در موارد شک در مقتضی استصحاب جاری نیست 223
- اشکال اول استصحاب (شبهه حکمیه است) 223
- اشکال سوم استصحاب (موضوع باقی نیست) 223
- 6 - بررسی فرمایش مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- 5 - کلام مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- نتیجه بحث: 225
- الف) تاریخچۀ طرح عنوان نظر به اعضاء منفصل اجنبیّه و وجوه تحریم نظر: 226
- 1) تاریخچۀ بحث: 226
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 226
- اشاره 226
- 2) وجه اول؛ استصحاب حرمت نظر، 227
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری قدس سرّه 229
- ب) بررسی وجه اوّل تحریم (استصحاب عدم جواز نظر) 229
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم به مرحوم شیخ قدس سرهما 229
- 3) دو کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) در وسائل در بحث استصحاب 231
- 4) توضیح مرحوم آقای داماد (ره) 232
- 5) مبنائی دیگر در باب استصحاب و مناقشۀ مرحوم آقای داماد (ره) در آن 233
- 6) تأییدی بر مبنای مرحوم آقای داماد (ره) از باب مطهرات 234
- 7) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه توسط استاد مدّ ظلّه 235
- الف) بررسی کلام مرحوم آقای داماد (ره) در باب بقاء موضوع در استصحاب: 237
- 1) توضیح کلام مرحوم آقای داماد (ره) (یادآوری) 237
- اشاره 237
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 237
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای داماد قدس سرّه توسط استاد مد ظلّه 238
- 3) مبنای استاد مد ظلّه در این بحث 239
- 4) تطبیق مبنای اصولی استاد مدّ ظلّه بر بحث فقهی 242
- ب) ادامۀ بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه: 243
- 1) بررسی کلام آقای حکیم قدس سرّه 243
- اشاره 243
- 1) تمسّک به اطلاقات روایات 245
- ج) بررسی سایر ادلۀ حرمت نظر به اعضای قطع شده نامحرم 245
- د) ادله جواز نظر به اعضاء منفصله از نامحرم 247
- تقریب دوم: (تمسک به روایات مجوزه) 247
- اشاره 247
- تقریب اول: (تقریب مرحوم صاحب جواهر) 247
- 2) روایات وصل شعر مرأه 247
- 1) اصل برائت 247
- 3) بررسی ادلۀ جواز توسط استاد مدّ ظلّه 248
- 4) نتیجۀ بحث 249
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 250
- 2) توضیح دربارۀ موضوع مورد بحث 250
- الف) توضیح مسئله 46: 250
- 1) متن مسئله 250
- اشاره 250
- 1 - مرسلۀ ابن أبی عمیر: 251
- 1) روایاتی که به طور مطلق از وصل کردن مو به مو بر حذر داشته 251
- ب) روایات مختلف بازدارنده از وصل شعر به شعر: 251
- روایت فقه الرضا علیه السلام: 252
- 1 - مرسلۀ فقیه: 252
- 3) روایاتی که مربوط به «وصل کردن شعر مرأه به شعر مرأه» است 252
- 2 - مضمرۀ علی: 252
- 2) روایتی که از «وصل شعر به شعر غیر» نهی کرده است 252
- ج) بررسی چگونگی حمل روایات ناهیه از وصل شعر به شعر بر کراهت: 253
- 2 - روایت مکارم الاخلاق: 253
- 1) مقدمه 253
- 1 - روایت عبد الله بن حسن: 254
- 2) روایاتی که از آنها کراهت استظهار شده است 254
- 2 - روایت ثابت بن أبی سعید: 254
- 3) بحث استاد مدّ ظلّه دربارۀ اسناد این روایات 255
- 4) بررسی دلالت روایات مذکور بر کراهت 257
- 5) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) در این باره 258
- 1 - متن مسائل 47، 48 و 49: 259
- 2 - توضیحی دربارۀ مسئلۀ 49: 259
- 6) توضیحاتی دربارۀ مسائل 47 تا 49 259
- 3 - بررسی کلامی از مرحوم آقای مطهری (قدس سرّه): 260
- اشاره 261
- الف) بررسی مسئلۀ 50: 261
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 261
- 1) متن عروه: 261
- اشاره 262
- توضیح این وجه و مبنای مرحوم سیّد (ره) 263
- وجه اول؛ تمسک به عام در شبهۀ مصداقیه 263
- - اشکال اول: 265
- وجه دوم؛ استصحاب عدم ازلی 265
- اشکالات استاد مد ظلّه بر جریان استصحاب عدم ازلی 265
- - اشکال دوم: 266
- وجه سوم؛ مبنای مرحوم نائینی (ره) 266
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 266
- وجه چهارم؛ قاعدۀ مقتضی و مانع 267
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 268
- مختار استاد (مد ظلّه) 269
- بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 270
- 3) ادامۀ مسئله (5) عروه: 271
- توضیحی از استاد (مدّ ظلّه) 271
- 4) ادامۀ مسئله (51) عروه: 272
- اشکالی بر مرحوم سیّد (ره) 273
- ب) بررسی مسئله 51: 273
- اشاره 273
- متن عروه: 273
- 5) ادامۀ مسئله 51 عروه: 273
- متن عروه: 274
- ج) طرح مسئله 52: 274
کرد و فقط برای تأکید خوب است. البته اگر دو روایت فقیه و کافی یکی بود، ممکن بود نقل فقیه را قرینه قرار دهیم که عبد الله بن یحیی کاهلی نیز روایت را مستقیم شنیده است، ولی چون روایت ها مختلف است(1) ، نمی توان به این امر اطمینان یافت.
از سوی دیگر، چندان مسلم نیست که جملۀ «و اظننی قد حضرته»، کلام عبد الله بن یحیی کاهلی است، بلکه ممکن است کلام راوی قبل از او، علی بن الحکم باشد که وی گمان دارد که خود نیز مستقیماً این روایت را از ابو احمد کاهلی شنیده است.
بنابراین احتمال، ابو احمد کاهلی در سند روایت واقع است و نامعلوم بودن وی به اعتبار روایت صدمه وارد می کند.
7) کلام مرحوم آقای حکیم و مرحوم آقای خوئی قدس سرهما
آقای حکیم (ره) پس از دو مسامحه که در نقل روایت آورده اند، می فرمایند:
سائل با تعبیر «احملها و اقبلها»، از حکم حمل و تقبیل سؤال کرد و امام علیه السلام ممنوعیت در دامن قرار دان را جواب داده اند، از پاسخ امام علیه السلام معلوم می گردد که حمل و تقبیل جایز است و تنها «وضع علی الحجر» ممنوع است.
مرحوم آقای خوئی (ره) دربارۀ نقل کافی می فرمایند که چون تقبیل و حمل در سؤال سائل ذکر شده و امام علیه السلام در پاسخ فقط حکم در دامن نهادن را ذکر کرده اند، از حرمت وضع در حجر، اولویت حرمت تقبیل و حمل دختر بچه استفاده می شود، ولی دربارۀ صحیحۀ فقیه که امام علیه السلام فرموده اند «لا تضعها فی حجرک»، می فرمایند که نمی توانیم اولویت ادعا کنیم، چون تقبیل و حمل در سؤال سائل درج نشده است، کأنّه ثبوتاً اولویتی در کار نیست. فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) کاملاً بر خلاف فرمایش مرحوم آقای حکیم (ره) است که فرموده اند از
1- (1) علاوه بر اختلاف متنی دو نقل، در نقل کافی، سائل ابو احمد کاهلی، و در نقل فقیه، احمد بن النعمان است، بنابراین، عبد الله بن یحیی کاهلی، یک سؤال و پاسخ امام علیه السلام را نقل نمی کند و دو سؤال و پاسخ حضرت را نقل می کند.