نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 3 صفحه 92

1) تبیان،

«یَظْهَرُوا» را بر مراهق حمل کرده و بلوغ را معیار قرار نداده است، البته این عبارت برای بحث جاری مفید نیست ولی در تفسیر آیه، بلوغ را ملاک ندانسته است، می گوید «صغار الذین لم یراهقوا فانّه یجوز ابداء الزینه لهم»(1).

2) روض الجنان،

به اطفالی معنا کرده که بر عورت زنان مطلع نباشند و عورت و غیر عورت را تشخیص ندهند. پس زن حق ندارد نسبت به پسر بچه ای که عورت را از غیر عورت تشخیص می دهد و ممیز است، ابداء زینت کند. عبارت چنین است: «اطفالی که ایشان بر عورت زنان مطلع نباشند و ندانند که عورت چه باشد (اصلاً عورت و غیر عورت را تشخیص نمی دهند، سن خیلی پایین است یعنی غیر ممیز، پس عورت از غیر عورت تشخیص داده می شود، حق ندارد به ممیزین، آنکه عورت را می فهمد چیست، زن خودش را ارائه بدهد به او، و ندانند عورت چه باشد) از آنجا که ایشان را شهوتی نباشد به زنان (اصلاً از معرض شهوت خارج باشند)»(2).

3) مجمع البیان

می گوید: «یرید به الصبیان الذین لم یعرفوا عورات النساء و لم یقضوا علیها لعدم شهوتهم و قیل لم یطیقوا مجامعه النساء فاذا بلغوا مبلغ الشهوه فحکمهم حکم الرجال»(3). ملاک این است که نتواند عورت را از غیر عورت تشخیص دهد و به حد تمیز نرسیده باشد.

4) زبده البیان

عبارت فوق را از مجمع البیان نقل می کند و می افزاید: «و الظاهر ان قیل لیس بجیّد و الیه اشار بقوله فاذا بلغوا مبلغ الشهوه»(4). می فرماید حرف صحیح همان حرف اول است یعنی کسی که نمی داند عورت چیست و به حسب نوع شهوتی در او وجود ندارد.

5) فقه القرآن راوندی

می گوید: «یعنی الصغار الذی لم یراهقوا فانه یجوز ابداء

1- (1) تبیان 430:7.
2- (2) روض الجنان 127:14.
3- (3) مجمع البیان 7-218:8.
4- (4) زبده البیان: 547.