- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- الف) بررسی مسئلۀ 35: 1
- 1378/01/14 شنبه درس شمارۀ (88) کتاب النکاح/سال اول 1
- 1) متن مسئله 1
- اشاره 1
- 2) توضیح مسئله 2
- 3) نسبت عناوین استثناء شده و طرح یک سؤال: 3
- 4) پاسخ سؤال 4
- اشاره 4
- ب) دلیل استثناء مقام معالجه: 6
- فرق صورت اول و صورت دوم: 6
- اشاره 6
- 2) پاسخ استاد (مدّ ظلّه) به شاهد نقضی مرحوم آقای خوئی قدس سرّه: 8
- 3) کلام مرحوم آیه اللّه حائری قدس سرّه: 9
- اشاره 11
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 11
- الف) استدلال مرحوم آقای حائری (ره) بر عدم الزام طبیب در معالجه، و جواب استاد مد ظله: 11
- 1) الزام طبیب بی فایده است 11
- 3) نقد کلام مرحوم آقای حائری (ره) 12
- 2) نیازی به الزام طبیب نیست 12
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - دربارۀ حکم ترخیصی طبیب 13
- 5) آیا اضطرار مریض برای رفع حکم از طبیب کافی است؟ 13
- ب) بحثی دربارۀ روایت ابو حمزۀ ثمالی 14
- 1) متن روایت 14
- 2) مقصود از «فلیعالجها» ترخیص در معالجه است. 15
- 3) بحثی پیرامون معنای أرفق 15
- 4) مرجع ضمیر «اضطرت الیه» 16
- اشاره 17
- اشاره 17
- الف) توضیحی دربارۀ معنای روایت ابو حمزۀ ثمالی: 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1) بیان آقای حاج شیخ (ره) 19
- ب) استثنای دوم، مقام ضرورت: 20
- 1) متن عروه: 20
- 2) توضیح متن: 20
- 2) توضیح متن: 21
- ج) استثنای سوم، تزاحم با اهم: 21
- 2) توضیح متن: 21
- د) استثنای چهارم، مقام شهادت: 21
- 1) متن عروه: 21
- 1) متن عروه: 21
- 3) دلیل مسئله: 22
- روایت اول: 22
- اشاره 22
- متن روایت: 23
- 4) آیا روایت ناظر به مقام تحمل شهادت است یا ادای شهادت؟ 24
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 25
- 1) روایت اول: صحیحۀ علی بن یقطین 25
- الف) روایاتِ جواز نظر در مقام اداء شهادت: 25
- اشاره 25
- 2) روایت دوم: صحیحۀ صفّار 26
- 3) بررسی دلالت صحیحۀ علی بن یقطین و صحیحۀ صفّار 27
- 4) تهافتی در کلام مرحوم آقای خوئی ره 29
- 5) نتیجۀ بحث 29
- 1) توجیه کلام مرحوم سید توسط استاد «مد ظله» 30
- اشاره 30
- ب) دفاع از مرحوم سیّد در ذکر مستثنیات حرمت نظر: 30
- 1) دلیل اول: تعطیل حدود 31
- 2) نظر استاد مد ظلّه 31
- 2) عبارت کامل ذیل کلام مرحوم سید در عروه 31
- ج) ادلۀ جواز نظر به زانیه حین الزنا برای شهادت دادن به زنا 31
- 4) نقد استاد مد ظلّه 33
- اشاره 35
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 35
- الف) بیان احتمالات ممکن در کلام مرحوم سیّد (ره): 35
- ب) و منها القواعد من النساء اللاتی لا یرجون نکاحاً: 38
- بررسی روایات مسئله: 38
- اشاره 38
- نکته ای حدیثی 41
- اشاره 43
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 43
- الف) بررسی حکم قواعد النساء: 43
- 1) استدلال برای کلام مصنف قدس سرّه 43
- 3) بررسی وجه اول 44
- 2) وجه اول برای جمع بین روایات 44
- 4) وجه دوم جمع بین روایات 46
- 5) توضیحی دربارۀ صحیحۀ بزنطی 47
- 6) خلاصه و نتیجۀ بحث 48
- 7) استدراکی دربارۀ لزوم جلباب برای غیر قواعد 48
- ب) حکم نظر ممیّز به عورت: 49
- اشاره 49
- 2) اشکال اول مرحوم آقای خویی - قدس سرّه - 50
- 1) کلام مرحوم نراقی قدس سرّه 50
- 3) بررسی اشکال اول مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 52
- اشاره 53
- 4) بررسی کلام مرحوم نراقی قدس سرّه توسط استاد مد ظله 53
- تطبیق مطلب کلی بالا بر محل بحث 54
- توضیحی دربارۀ ذیل آیۀ شریفه 55
- 5) اشکال دوم مرحوم آقای خوئی به کلام مرحوم نراقی قدس سرّهما 55
- 6) بررسی اشکال دوم توسط استاد مد ظلّه 55
- الف) ادامۀ بحث جلسۀ گذشته و دو نکته در کلام مرحوم سید: 57
- اشاره 57
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 57
- اشاره 57
- 1) نکته اول: 57
- ب) فرع دوم؛ نگاه به عورت صبی و صبیّۀ ممیّز: 58
- اشاره 58
- 2) نکته دوم: 58
- روایاتی که حرمت را بیان می کند 59
- بررسی این دلیل: 59
- 1) روایت حنان بن سدیر 59
- 6) روایت ششم: 60
- 3) روایت سوم: حدیث مناهی نبی صلی الله علیه و آله: 60
- 5) روایت پنجم: 60
- 4) روایت چهارم: 60
- ج) فرع سوم: نگاه بالغین به بدن بچه های ممیّز: 61
- 7) روایت هفتم: 61
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 61
- اشاره 61
- 9) نتیجۀ بحث 61
- 9) روایت هشتم: 61
- 2) بررسی دلیل اول (عدم مقتض للحرمه) 62
- 3) بررسی دلیل دوم (وجود المانع عن الحرمه) 63
- د) فرع چهارم: پوشاندن بدن مرد از نگاه صبیّۀ ممیّز: 65
- 4) نظر استاد مد ظلّه 65
- 1) صحیحۀ اول بزنطی 66
- 2) صحیحۀ دوم بزنطی 66
- ح) فرع پنجم: پوشاندن بدن زن از نگاه صبی ممیّز: 66
- اشاره 66
- 3) بررسی فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) 67
- 4) جمع دو صحیحۀ بزنطی و آیۀ شریفۀ «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ» توسط استاد مد ظلّه 67
- 2) توضیح مسئله 68
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 68
- الف) بررسی مسأله 36: 68
- 1) متن مسئله 68
- اشاره 68
- 3) متن روایت ابو احمد کاهلی 69
- 5) کیفیت نقل وسائل و مستمسک و بررسی آن 70
- 6) بررسی سند دو روایت بالا 71
- 7) کلام مرحوم آقای حکیم و مرحوم آقای خوئی قدس سرهما 72
- 8) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 73
- 1) متن روایت زراره و دلالت آن 74
- 9) نتیجه بحث (تا اینجا) 74
- ب) سائر روایات مسئله: 74
- اشاره 78
- الف) مرفوعۀ زکریّا المؤمن 78
- 1) متن روایت: 78
- 2) سند روایت: 78
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- 4) نظر استاد مد ظله در سند روایت: 79
- 3) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در سند روایت: 79
- 5) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در دلالت روایت: 80
- 6) نقد استاد مد ظله: 80
- 7) تقریب دیگر فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره): 81
- 8) نقد استاد مد ظله: 81
- 2) بررسی سند روایت: 82
- 1) متن روایت: 82
- اشاره 82
- ب) صحیحۀ غیاث بن ابراهیم 82
- 3) دلالت روایت: 82
- و در تفسیر «شعبه من الزنا» دو احتمال هست: 83
- ج) مرسلۀ علی بن عقبه 84
- شش سالگی چه خصوصیتی دارد؟ 84
- 4) تمسک به روایت غیاث برای مسئلۀ مورد بحث: 84
- 1) متن روایت: 84
- 1) متن روایت: 85
- 2) توضیح روایت 85
- 2) توضیح روایت 85
- د) مرسلۀ هارون بن مسلم 85
- 1) نظر مرحوم آقای خوئی (ره) 87
- اشاره 87
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 87
- الف) شواهدی بر لزوم رفع ید از ظهور روایات: 87
- 2) نقد استاد مد ظله بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 88
- اشاره 88
- نظر محدثین 89
- نظر فقهاء؛ مرحوم محقق ثانی (ره) 90
- دلالت آیۀ شریفه 91
- اشاره 91
- ب) عبائر مفسران 91
- 4) زبده البیان 92
- 5) فقه القرآن راوندی 92
- 2) روض الجنان، 92
- 3) مجمع البیان 92
- 6) کنز العرفان 93
- 7) نتیجه بحث: 93
- اشاره 94
- 1) طرح اشکال و سؤال 94
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 94
- الف) بررسی اشکالی پیرامون چگونگی تستّر زن در برابر صبی نابالغ: 94
- 2) راه جمع اول 95
- 3) اشکال راه جمع اول 96
- 4) راه جمع دوم 97
- 5) راه جمع سوم 97
- 6) چگونگی جمع دو آیه با صحیحۀ بزنطی 98
- ب) بررسی حکم نظر به نابالغ و نتیجه گیری مسئلۀ 36: 99
- 1) حکم نظر شخص به نابالغ 99
- 1) متن مسئله 101
- توضیح استاد مد ظلّه 101
- اشاره 101
- الف) بحث های مربوط به دو عنوان «نگاه مملوک به مالکۀ خود» و «نگاه خصی به اجنبیّه»: 102
- اشاره 102
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 102
- 1) مشخص کردن حدود عناوین مورد بحث 102
- 3) توضیح کلام مرحوم شیخ (ره) در مبسوط 103
- ب) حکم نظر مملوک به مالکه: 105
- 1) کلمات بزرگان دربارۀ روایات مفسرۀ آیۀ شریفۀ «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 105
- 2) توضیحی دربارۀ «ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 106
- 3) نتیجه بحث تا اینجا 106
- اشاره 107
- 1) موثقه عبد الملک بن عتبه النخعی 107
- 1) متن حدیث: 109
- الف) صحیحۀ محمد بن اسحاق: 109
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 109
- 2) توضیح حدیث 109
- اشاره 109
- 1) متن حدیث 110
- ب) روایت اثبات الوصیه: 110
- 2) فقه الحدیث 111
- 2) متن حدیث 112
- 1) متن روایت 112
- ج) روایه أخی دعبل 112
- 2) توضیحی دربارۀ روایت 113
- د) روایت القاسم الصیقل 113
- 1) متن روایت 113
- 3) دو نکته دربارۀ روایت 114
- اشاره 115
- 1) متن صحیحۀ معاویه بن عمار 115
- ها) توضیحی دربارۀ کلام مجمع البیان 115
- 3) یک سؤال و پاسخ آن دربارۀ حدیث 116
- اشاره 119
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 119
- 1) یادآوری و تکمیلی دربارۀ روایت مرحوم شیخ طوسی (ره) در تفسیر «أَوْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُهُنَّ» 120
- 2) نقد مرتبط بودن روایت محمد بن اسحاق به بحث نظر مملوک به مالکۀ خود 121
- 3) بررسی روایات استدلال شده برای تحریم نظر مملوک به مالکۀ خود 122
- 2) تقریب استدلال به روایت 124
- 1) متن صحیحه ابن بزیع 124
- اشاره 124
- ب) ادامه بحث نظر خصی به اجنبیه: 124
- 3) جمع بین صحیحۀ ابن بزیع و سایر روایات 125
- 4) بررسی وجه جمع دوم 126
- 5) حمل روایت ابن بزیع بر تقیّه 128
- 6) توضیحی دربارۀ تقیّه در صحیحۀ ابن بزیع 129
- 7) نتیجۀ بحث 130
- اشاره 131
- الف) حکم نگاه خصیّ به اجنبیّه: 131
- 1) متن عروه: 131
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 131
- 3) استدلال به آیۀ شریفه «أُولِی الْإِرْبَهِ» 132
- 5) روایاتی در تفسیر آیۀ شریفه 134
- 6) اشکالی در روایت دوم و سوم 135
- 8) مناقشه استاد مد ظله بر پاسخ صاحب حدائق (ره) 136
- اشاره 137
- 9) پاسخ استاد مد ظله از اشکال 137
- 10) روایتی دیگر 137
- تفسیری از مرحوم فیض (ره) و مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 138
- ب) حکم نگاه پیرمرد به اجنبیه: 139
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 140
- الف) دو نکته در تکمیل و توضیح بحث قبل: 140
- 1) نقد کلام مرحوم سیّد (ره) و استدراکی از مطالب گذشته 140
- اشاره 140
- 2) توضیحی دربارۀ «اَلتّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَهِ» 142
- اشاره 142
- 1) متن مسئله 143
- ب) نظر زن به مرد اجنبی نابینا (بررسی مسئله 38): 143
- تطبیق این بحث کلی بر مسئلۀ جاری 143
- روایت اول: 145
- 3) روایات مسئله 145
- روایت سوم؛ روایت الجعفریات: 146
- روایت ششم؛ روایه دعائم: 147
- روایت پنجم؛ روایت مکارم الاخلاق: 147
- روایت چهارم؛ روایت الدعائم: 147
- 4) اشکالات عام روایات 148
- روایت هفتم؛ روایت عقاب الاعمال: 148
- 1) متن مسئله 149
- ج) حکم صدای اجنبیه (مسئله 39): 149
- 5) خلاصه بحث 149
- 2) توضیح مسئله 149
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 151
- اشاره 151
- الف) ادلۀ حرمت استماع صدای زن نامحرم (وجه اول): 151
- 1) تقریب وجه اوّل 151
- 2) نقل اقوال فقهاء که استماع صدای زن را حرام دانسته اند 152
- 3) اشاره به اقوال فقهاء دیگر 154
- 4) اشکالات وارده به استدلال فوق برای حرمت 156
- اشاره 160
- الف) توضیحی دربارۀ سخن مرحوم علامه (قدس سرّه) در «جوابات المسائل المهنّائیه الاولی»: 160
- 1) سؤال سیّد مهنّا (ره) از مرحوم علاّمه (ره) و پاسخ وی: 160
- اشاره 160
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 160
- 2) توضیح استاد مد ظلّه دربارۀ پاسخ مرحوم علامه (ره) 162
- 1) استناد به روایات ناهیۀ از جهر به تلبیه برای زنان: 163
- اشاره 164
- روایت اول؛ روایت غیاث بن ابراهیم: 164
- روایت دوم؛ روایت مسعده بن صدقه: 164
- 3) بحث دربارۀ دلالت روایت مسعده در مسئلۀ جاری: 164
- اشاره 164
- 4) آیا روایت عمار ساباطی با روایت مسعده معارض است؟ 166
- نتیجۀ بحث: 166
- روایت اول؛ صحیحۀ ربعی بن عبد الله: 167
- 5) روایات معارض با روایات نهی کننده از سلام کردن مرد به زن: 167
- اشاره 167
- روایت دوم؛ روایت أبی بصیر: 168
- تذکاری دربارۀ سند روایت عمار ساباطی 170
- اشاره 170
- الف) حکم سماع صوت اجنبیّه با التذاذ و خوف فتنه؛ ادله: 170
- اشاره 170
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 170
- 3) کلمات فقهاء 171
- 2) بررسی اجماع 171
- 1) اجماع 171
- اشاره 172
- ب) روایت مسئله 172
- 1) دلالت روایت 173
- 2) نظر استاد مد ظله در معنای روایت 173
- اشاره 174
- ج) استدلال به آیۀ شریفه 174
- 2) نظر استاد مد ظله 175
- 1) معنای خضوع به قول 175
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 176
- 4) جواب مرحوم آقای خوئی (ره) به مرحوم آقای حکیم (ره) 177
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 178
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- اشاره 178
- الف) بررسی اقوال فقهاء پیرامون صحبت کردن محرک بانوان: 178
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم (ره) در توضیح کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 178
- 3) توجیه و نقد کلام مرحوم آقای حکیم (ره) توسط استاد مدّ ظلّه 179
- 5) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 180
- 4) بررسی کلام مرحوم صاحب جواهر (ره) 180
- 6) نقد کلام مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظلّه 181
- اشاره 182
- 1) تفسیر طمع 182
- 2) تفسیر «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» 184
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- ج) دلیل دیگر بر حرمت صحبت کردن با التذاذ با نامحرم 185
- 2) نقد استاد مد ظلّه بر کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 185
- اشاره 186
- 1) توضیحی دربارۀ مراد مرحوم آقای خوئی (ره) 186
- الف) دو توضیح در تکمیل بحث قبل: 186
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 186
- اشاره 188
- تطبیق بحث فوق بر محلّ کلام 192
- اشکال و دفع اشکال 192
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری و اشکال مرحوم آقای حکیم قدس سرهما 193
- 2) اشکال مرحوم آقای خوئی قدس سرّه 193
- ب) حرمت مس اجنبیّه: 193
- اشاره 197
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 197
- الف) بحث دربارۀ حرمت لمس بدن زن و مرد اجنبی: 197
- 1) بررسی فرمایش مرحوم شیخ انصاری (ره) در این باره 197
- 2) آیا حرمت نظر، ملازمه با حرمت لمس دارد یا نه؟ 198
- 3) بررسی اشکال در دلالت حدیث أبی سعید: 200
- اشاره 200
- 4) آیا بین جواز نظر و جواز مس ملازمه وجود دارد؟ 200
- روایت دوم؛ روایت مفضّل بن عمر: 201
- روایت اول؛ روایت عمرو بن خالد از زید بن علی: 201
- دلالت حدیث: 202
- توضیحی دربارۀ سند حدیث: 202
- ب) بررسی مسائل 41 و 42: 203
- 2) نظر مرحوم آقای حکیم (ره) 203
- 1) متن مسئلۀ 41 203
- 3) ایرادات استاد مدّ ظلّه به کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 203
- 4) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 204
- 5) نظر استاد مدّ ظلّه دربارۀ روش جمع بین روایات 205
- اشاره 207
- 2) ادلۀ مسئله: 207
- الف) حکم دخول پسر بر پدر: 207
- 1) متن عروه: 207
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 207
- 4) بحث سندی 208
- 3) کلام مرحوم آقای خوئی و آقای حکیم (ره) پیرامون روایت فوق: 208
- اشاره 209
- 5) نظر استاد (مد ظلّه) 209
- سه وجه در این زمینه متصوّر است؛ 210
- 7) روایت دوم: 211
- 6) دلالت روایت 211
- 8) بیان مرحوم آقای خوئی (ره) و نظر استاد مدّ ظلّه 212
- اشاره 214
- الف): «آیا فرزند می تواند بدون اجازه نزد پدرش برود؟» 214
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 214
- 1) کلام مرحوم آقای خوئی (ره) 214
- 1 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 217
- ب) آیا ورود پدر بر فرزند اجازه می خواهد؟ 217
- 2 - نقد استاد مدّ ظلّه: 217
- اشاره 219
- 2 - کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 219
- 1 - روایت مسئله: 219
- 3 - نقد فرمایش مرحوم آقای خوئی (ره) توسط استاد مد ظله: 220
- د) طرح مسئله 45: 221
- 1 - متن مسئله: 221
- 2 - بررسی اطلاقات حرمت نظر؛ فرمایش مرحوم نراقی (ره) 221
- 3 - نقد کلام مرحوم نراقی (ره): 222
- 4 - بررسی استصحاب: 222
- اشاره 222
- اشکال دوم؛ در موارد شک در مقتضی استصحاب جاری نیست 223
- اشکال اول استصحاب (شبهه حکمیه است) 223
- اشکال سوم استصحاب (موضوع باقی نیست) 223
- 5 - کلام مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- 6 - بررسی فرمایش مرحوم آقای حکیم (ره): 224
- نتیجه بحث: 225
- الف) تاریخچۀ طرح عنوان نظر به اعضاء منفصل اجنبیّه و وجوه تحریم نظر: 226
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 226
- 1) تاریخچۀ بحث: 226
- اشاره 226
- 2) وجه اول؛ استصحاب حرمت نظر، 227
- ب) بررسی وجه اوّل تحریم (استصحاب عدم جواز نظر) 229
- 1) کلام مرحوم شیخ انصاری قدس سرّه 229
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم به مرحوم شیخ قدس سرهما 229
- 3) دو کلام مرحوم شیخ انصاری (ره) در وسائل در بحث استصحاب 231
- 4) توضیح مرحوم آقای داماد (ره) 232
- 5) مبنائی دیگر در باب استصحاب و مناقشۀ مرحوم آقای داماد (ره) در آن 233
- 6) تأییدی بر مبنای مرحوم آقای داماد (ره) از باب مطهرات 234
- 7) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه توسط استاد مدّ ظلّه 235
- 1) توضیح کلام مرحوم آقای داماد (ره) (یادآوری) 237
- الف) بررسی کلام مرحوم آقای داماد (ره) در باب بقاء موضوع در استصحاب: 237
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 237
- اشاره 237
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای داماد قدس سرّه توسط استاد مد ظلّه 238
- 3) مبنای استاد مد ظلّه در این بحث 239
- 4) تطبیق مبنای اصولی استاد مدّ ظلّه بر بحث فقهی 242
- ب) ادامۀ بررسی کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه: 243
- اشاره 243
- 1) بررسی کلام آقای حکیم قدس سرّه 243
- ج) بررسی سایر ادلۀ حرمت نظر به اعضای قطع شده نامحرم 245
- 1) تمسّک به اطلاقات روایات 245
- د) ادله جواز نظر به اعضاء منفصله از نامحرم 247
- 2) روایات وصل شعر مرأه 247
- تقریب دوم: (تمسک به روایات مجوزه) 247
- 1) اصل برائت 247
- اشاره 247
- تقریب اول: (تقریب مرحوم صاحب جواهر) 247
- 3) بررسی ادلۀ جواز توسط استاد مدّ ظلّه 248
- 4) نتیجۀ بحث 249
- اشاره 250
- 1) متن مسئله 250
- 2) توضیح دربارۀ موضوع مورد بحث 250
- الف) توضیح مسئله 46: 250
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 250
- 1 - مرسلۀ ابن أبی عمیر: 251
- 1) روایاتی که به طور مطلق از وصل کردن مو به مو بر حذر داشته 251
- ب) روایات مختلف بازدارنده از وصل شعر به شعر: 251
- 2 - مضمرۀ علی: 252
- 3) روایاتی که مربوط به «وصل کردن شعر مرأه به شعر مرأه» است 252
- روایت فقه الرضا علیه السلام: 252
- 1 - مرسلۀ فقیه: 252
- 2) روایتی که از «وصل شعر به شعر غیر» نهی کرده است 252
- ج) بررسی چگونگی حمل روایات ناهیه از وصل شعر به شعر بر کراهت: 253
- 2 - روایت مکارم الاخلاق: 253
- 1) مقدمه 253
- 1 - روایت عبد الله بن حسن: 254
- 2) روایاتی که از آنها کراهت استظهار شده است 254
- 2 - روایت ثابت بن أبی سعید: 254
- 3) بحث استاد مدّ ظلّه دربارۀ اسناد این روایات 255
- 4) بررسی دلالت روایات مذکور بر کراهت 257
- 5) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره) در این باره 258
- 2 - توضیحی دربارۀ مسئلۀ 49: 259
- 1 - متن مسائل 47، 48 و 49: 259
- 6) توضیحاتی دربارۀ مسائل 47 تا 49 259
- 3 - بررسی کلامی از مرحوم آقای مطهری (قدس سرّه): 260
- الف) بررسی مسئلۀ 50: 261
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 261
- 1) متن عروه: 261
- اشاره 261
- اشاره 262
- وجه اول؛ تمسک به عام در شبهۀ مصداقیه 263
- توضیح این وجه و مبنای مرحوم سیّد (ره) 263
- - اشکال اول: 265
- اشکالات استاد مد ظلّه بر جریان استصحاب عدم ازلی 265
- وجه دوم؛ استصحاب عدم ازلی 265
- - اشکال دوم: 266
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 266
- وجه سوم؛ مبنای مرحوم نائینی (ره) 266
- وجه چهارم؛ قاعدۀ مقتضی و مانع 267
- مناقشۀ استاد (مد ظلّه) 268
- مختار استاد (مد ظلّه) 269
- بیان مرحوم آقای خوئی (ره) 270
- 3) ادامۀ مسئله (5) عروه: 271
- توضیحی از استاد (مدّ ظلّه) 271
- 4) ادامۀ مسئله (51) عروه: 272
- اشکالی بر مرحوم سیّد (ره) 273
- متن عروه: 273
- ب) بررسی مسئله 51: 273
- اشاره 273
- 5) ادامۀ مسئله 51 عروه: 273
- متن عروه: 274
- ج) طرح مسئله 52: 274
الزینه لهم اذا لم یطلعوا بعد علی الاستلذاذ و التمتع بهن و لم یروا العورات لصغرهم»(1).
6) کنز العرفان
نیز می گوید: «لم یظهروا ای لم یطّلعوا علی العوره فیمیزون بینها و بین غیرها»(2).
7) نتیجه بحث:
هیچ یک از مفسران، «لَمْ یَظْهَرُوا» را به معنای «لم یبلغوا» نگرفته اند. بر خلاف آنچه که قبلاً می گفتیم، به معنای قدرت نداشتن بر جماع نیست، بلکه به معنای عدم تشخیص و تمییز عورت از غیر عورت است، غلبه هم این طور نیست که قبل از پانزده سال، قدرت بر جماع نداشته باشد و بلا فاصله پس از پانزده سال قدرت پیدا شود.
پس حمل «لَمْ یَظْهَرُوا» بر عدم بلوغ، خلاف ظاهر است.
روایت بزنطی هم فقط دربارۀ ابداء شعر است، و به حکم این روایت، زن می تواند موی خود را برای نابالغ آشکار کند ولی دلالت بر جواز ابداء بدن ندارد. آیۀ شریفه نیز دلالت بر جواز ابداء بدن به غیر ممیز دارد، ولی در مورد مو که استثنائاتی مانند آنچه که دربارۀ امه گفته شده، وجود دارد، به حکم روایت می تواند موی خود را به ممیز هم نشان دهد ولی نمی تواند بدن خود را نشان دهد.
«* و السلام *»
1- (1) فقه القرآن 129:2.
2- (2) کنز العرفان 224:2.