نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 4 صفحه 134

هؤُلاءِ بَناتِی هُنَّ أَطْهَرُ لَکُمْ و قد علم انهم لا یریدون الفرج(1)» و روایت ابن یقطین که فرموده اند: «ما ذکر الله ذلک فی الکتاب الا فی موضع واحد و هو قوله عزّ و جلّ: أَ تَأْتُونَ الذُّکْرانَ مِنَ الْعالَمِینَ وَ تَذَرُونَ ما خَلَقَ لَکُمْ رَبُّکُمْ مِنْ أَزْواجِکُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عادُونَ (2)»

نظر به اینکه سندهای آنها ضعیف است، تنها برای تأیید آنچه ما استفاده کردیم - جواز ذاتی وطی در دبر - خوب است.

2) نکته ای حدیثی

اینکه امام علیه السلام می فرمایند: فقط یک آیه قرآن آن را حلال نموده، و در روایت دیگر به آیه ای غیر از آن استناد می کنند، دو توجیه دارد:

توجیه اول: به احتمال قوی به لحاظ وحدتی است که از نظر معنا بین آیات مربوطه وجود دارد، پس کلمه آیه، یعنی آیه ای که از نظر نوعی یک آیه است، زیرا همه آنها روی موضع واحدی تکیه دارند و در واقع ردّ مالک است که آیۀ حرث، دلالت بر جواز ندارد تا در نتیجه حقی از حقوق شوهر باشد(3).

توجیه دوم: البته محتمل است همین وحدت موضوع، باعث خطای روات گشته و هر کدام، آیه ای از آیات مربوطه را به عنوان مستند جواز ذکر کرده باشند.

3) نتیجه استظهار از روایات

اشاره

تا اینجا از مجموع روایات استفاده کردیم که وطی در دبر ذاتاً جایز است و لکن

1- (1) جامع احادیث الشیعه ج 20، ص 216
2- (2) جامع احادیث الشیعه ج 20، ص 216
3- (3) سؤال: در مرسله عیاشی از عبد الله بن ابی یعفور آمده که «سألته عن اتیان النساء فی اعجازهن قال لا بأس، ثم تلا هذه الآیه (نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُمْ فَأْتُوا حَرْثَکُمْ أَنّی شِئْتُمْ)» (جامع الاحادیث 216/20) در این روایت جواز وطی در دبر به آیۀ شریفه حرث، مرتبط دانسته شده است. پاسخ: این روایت در نقل عیاشی، ناقص نقل شده است و شاهدش نقل کامل صحیحۀ عبد الله بن ابی یعفور است که در تهذیب و استبصار آمده است (جامع الاحادیث 217/20) و در نقل عیاشی هم آمده «ثمّ تلا هذه الآیه» که اشاره به فاصله دارد و آیۀ شریفه حرث، در نقل کامل روایت ابن ابی یعفور مربوط به تولید نسل و وطی در قبل است.