نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 126

این مبنا هستند که زن بر شوهر حرام ابدی می گردد. در اینجا نخست چند بحث اصلی مطرح است و سپس فروعی فقهی.

امّا مسائل اصلی:

1 آیا اصلاً حرمتی (فی الجمله) در کار هست یا خیر؟

2 آیا شرط حرمت ابد، افضای صغیره است یا نفس دخول کفایت می کند؟

3 در هر حال آیا با حرمت ابدی، زن از حباله زوجیت شوهر خارج می شود یا خیر؟

ما در اینجا نخست به مسئله اول که اصل حرمت فی الجمله است می پردازیم.

در اینجا مصنف این قول را به مشهور نسبت داده اند، ولی جماعتی چند ادعای اجماع نموده اند، حال با بررسی اقوال فقهاء، ادعای اجماع را بررسی می کنیم:

3) اقوال فقهای تا عصر صاحب جواهر (ره)

ما تا عصر صاحب جواهر (ره) کسی را نیافتیم که صریحاً فتوا به عدم ثبوت اصل حرمت ابد داده باشد (مگر کاشف اللثام در یک جای کتاب خود)، ولی قائلان به اصل حرمت ابد در تمام قرون گذشته فراوان هستند، از قرن چهارم که فتاوای فقهای آن معمولاً به دست ما رسیده، آغاز نموده و فقهای هر قرن را که فتوا به تحریم ابد داده اند، نقل می کنیم:

* قرن چهارم: کلینی (م 328 329) از فقهای نیمه اوّل این قرن، قائل به تحریم ابد است، زیرا در کافی(1) بابی را عنوان کرده است با عنوان "باب المرأه الّتی تحرم علی الرجل فلا تحل ابداً" ،در ذیل این عنوان، محرّم شدن ابد زن به سبب لعان ، ازدواج در عده، نُه بار طلاق دادن، ازدواج در حال احرام، ازدواج زن شوهر دار را