نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 137

است، سید مرتضی نه در انتصار و نه در ناصریات و نه در هیچ یک از کتب و رسائل خود که در دسترس است، این مسئله را عنوان نکرده تا فتوا به تحریم دهد.

علاّمه حلّی در تحریر(1) و فرزند وی فخر المحققین در ایضاح(2) و نیز ابن فهد در مهذب بارع(3) شیخ مفید را از قائلین به تحریم دانسته اند، بلکه تحریر و ایضاح، انفساخ عقد زن را هم نسبت داده اند ولی این نسبت اشتباه است در سرتاسر مقنعه که ما مراجعه کردیم، چنین فتوایی نیست، علامه خود در مختلف که عبائر فقها را نقل می کند و نیز سایر فقها چنین فتوایی را از مفید نقل نمی کنند، منشأ اشتباه همچنان که در جواهر اشاره شده این است که در تهذیب که شرح مقنعه است عبارتی وجود دارد که" من تزوج بصبیه فدخل بها قبل ان تبلغ تسع سنین فرّق بینهما و لم تحل له ابداً. "صاحب جواهر می فرماید که در برخی عبارات روی این عبارت خط کشیده شده، بنابراین گمان برده اند که عبارت مربوط به مقنعه است، ولی در هیچ نسخه مستقل مقنعه این عبارت دیده نشده است، بنابراین این جمله از شیخ مفید نیست.

این کلام صاحب جواهر، کلام درستی است و با مراجعه به تهذیب به روشنی معلوم می گردد که این عبارت از خود شیخ است نه از شیخ مفید، زیرا رسم شیخ طوسی در تهذیب این است که عبارت مقنعه را با کلمه" قال الشیخ... "نقل می کند و سپس وجه آن را بیان می کند، در تمام کتاب النکاح عبارتهای مربوط به مقنعه با کلمه" قال الشیخ "آغاز می گردد(4) ، ولی در لابلای مطالب، شیخ طوسی عبارتهای زیادی از خود آورده و دلیل آن را ذکر می کند(5) که با کلمه قال الشیخ همراه نیست،

1- (1) تحریر 14:2.
2- (2) ایضاح 77:3.
3- (3) مهذب بارع 211:3 و هو (أی عدم البینونه) ظاهر المفید.
4- (4) تهذیب 240:7، 248، 296، 302، 305، 309، 310، 311، 312....
5- (5) تهذیب 244:7، 245، 246، 251، 252، 253، 254، 255، 256، 257، 258، 260، 261، 262، 263، 264، 266، 267، 268، 269، 270، 271، 277، 279، 280، 281، 282، 283، 284، 285، 286، 287، و... ص 311. (مورد بحث)