- 1) متن مسئله 1
- الف) بررسی مسئله 7 (حلّ مشکلات عبارتی): 1
- اشاره 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- 1378/8/23 یکشنبه درس شمارۀ (152) کتاب النکاح/سال دوم 1
- 2) توضیحی دربارۀ کلمۀ «اشکال» در متن 2
- 3) طرح اشکالی درباره مورد سوم جواز ترک وطی 3
- 4) پاسخ مورد سومِ جواز ترک وطی، توسط استاد مدّ ظلّه 4
- 5) مقدمه ای در تبیین وجه سوم پاسخ ایراد فوق تکلیف کفّار به فروع 5
- 1) ادعای اجماع در مسئله 8
- 6) توضیح وجه سوم پاسخ از اشکال عدم صحت تجویز در مورد سوم 8
- ب) بررسی حکم مسئله 7: 8
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 10
- 1) استناد به اجماع در کلمات فقهاء 10
- اشاره 10
- الف) بحثی دربارۀ ادعای اجماع در مسئلۀ مورد بحث (حرمت ترک وطی زوجه بیش از چهار ماه): 10
- 3) نظر استاد - مدّ ظلّه - دربارۀ اجماع مورد ادّعا 11
- ب) بررسی مناقشۀ مرحوم آقای خوئی ره در حجیت اجماع مذکور: 11
- 2) وقوع اشتباه در مستند مرحوم نراقی (ره) 11
- 1) تقریب استدلال مرحوم آقای خوئی (ره) 11
- 3) اشکال نقضی استاد - مدّ ظلّه - 12
- 2) پاسخ استاد - مدّ ظلّه - به تقریب مذکور 12
- 5) تفصیل میان مسائل اصلی و فرعی (ضابطۀ احراز اتّصال فتوا به زمان معصوم (علیه السلام)) 15
- 2) پاسخ استاد - مدّ ظلّه - به مناقشۀ مزبور 16
- ج) بررسی چگونگی استناد به انصراف برای اعتبار انزال در وطی: 16
- 1) مناقشه در تمسک به «انصراف» برای اعتبار انزال در وطی 16
- 4) اشکالی در فتاوای برخی فقها در این باره 18
- 3) نتیجه گیری استاد - مدّ ظلّه - در ما نحن فیه 18
- اشاره 20
- الف): بررسی فرمایش مرحوم شیخ مفید «ره» 20
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 20
- 1) نقل عبارت رسالۀ احکام النساء: 20
- 2) نظر استاد - مدّ ظلّه 21
- ب): دلیل دوّم قاعدۀ لا ضرر و قاعدۀ لا حرج 22
- 2) خدشۀ آقای خوئی در تمسک به لا ضرر و لا حرج 22
- 1) نقل فرمایش مرحوم صاحب جواهر 22
- 1) مستند اول - فعل عمر 25
- ج): بررسی مستند چهار ماه در مسئله 25
- 2) نظر استاد - مدّ ظلّه العالی 25
- 4) نظر استاد - مدّ ظلّه 26
- 3) نظر مرحوم آقای خوئی دربارۀ اجنبی بودن این استدلال از بحث 26
- 5) مستند دوم - فرمایش مرحوم مجلسی (ره) در روضه المتقین 27
- 6) نظر استاد - مدّ ظلّه 28
- 2) بررسی سند 28
- اشاره 28
- 1) متن روایت: 28
- د): دلیل سوم، روایات خاصه 28
- 3) توضیحی درباره معنا و متن حدیث 30
- اشاره 32
- خلاصۀ مطالب این جلسه: 32
- اشاره 32
- 1) تکمله ای بر بحث گذشته - استدلال به لا ضرر و لا حرج (دلیل اول): 32
- اشاره 33
- اشاره 33
- 2) ادامۀ ادله حرمت ترک وطی (دلیل دوم): 33
- الف) اشکال اخص بودن دلیل از مدعی، 33
- دفاع استاد «مدّ ظلّه» از مرحوم فیض «ره»: 35
- *نتیجۀ بررسی اقوال فقهاء: 35
- ب) استدلال به ادلۀ رافع ضرر و حرج 36
- اشاره 38
- دلالت روایت: 38
- 3 - بررسی روایت حفص (دلیل سوم) 38
- سند روایت: 38
- مناقشه استاد در استدلال به روایت: 39
- تقریب استدلال به روایت: 39
- اشاره 40
- اشاره 40
- نقد استدلال: 40
- تقریب دوم استدلال: 40
- اشاره 40
- 4 - بررسی روایت محمد بن جعفر (دلیل چهارم) 40
- اولین تقریب استدلال: 40
- 5 - بررسی روایات باب ایلاء (دلیل پنجم) 42
- اشاره 42
- نقد استدلال به روایت: 42
- نقد استدلال: 42
- تقریب کامل تر استدلال: 44
- خلاصۀ مطالب این جلسه: 45
- اشاره 45
- کلام صاحب جواهر در مسئله: 47
- نقد استدراک صاحب جواهر: 48
- نظر نهایی استاد مد ظله العالی 53
- اشاره 55
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 55
- الف): بررسی حکم لزوم مباشرت در عقد ازدواج موقّت 55
- 1) تقویت دلیل لزوم در متعه 55
- 4) تفصیل بیشتر در مسئله قدر متیقن 59
- 5) تفصیل بیشتر در بحث انصراف 62
- 6) نقد جریان قاعده حرج و نفی ضرر در متعه 62
- ب): بررسی حکم لزوم مباشرت در برخی فروع مسئله 63
- 1) لزوم مباشرت در غیر زن جوان 63
- 2) حکم ترک وطی در سفر غیر واجب 64
- 3) تحقیق استاد - مدّ ظلّه - در مفاد "عنده" در صحیح صفوان 65
- 4) تقویت وجه لزوم قید "حضر" در حکم به وجوب مباشرت و نقد آن 66
- 5) بررسی حکم ترک مباشرت به جهت سفر واجب 67
- 6) توضیحی درباره فرق باب تزاحم و باب ورود 68
- اشاره 70
- الف): چگونگی رابطۀ حق استمتاع با سفر واجب: 70
- 1) پاسخ استاد - مدّ ظلّه - به استدلال مرحوم آقای خوئی «ره» (یادآوری و تکمیل) 70
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 70
- 2) استدراکی بر پاسخ پیشین استاد - مدّ ظلّه 71
- 3) نظر نهائی استاد - مدّ ظلّه 72
- 1) ادامۀ متن مسئله 7: 74
- ب): بحث دربارۀ سایر فقرات مسئله 7 74
- 2) عدم توقف وجوب وطی بر مطالبۀ زوجه: 75
- 3) جواز ترک وطی با رضایت زوجه یا اشتراط در هنگام عقد: 75
- 4) جواز ترک وطئ در فرض ضرر مرد یا زن: 76
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 78
- 1) متن عروه: ادامه مسئله (7):... 78
- 2) کلمات اعلام دربارۀ غیبت اختیاری زوجه 78
- الف): موارد سقوط حق زوجه در وطی أربعه اشهر 78
- اشاره 78
- 3) کلام استاد - مدّ ظله - در مسئله 79
- 4) ناشزه شدن زوجه: 81
- ب): چگونگی و مقدار وطی واجب 81
- 1) متن عروه 82
- 1) سپس سیّد می فرماید که این حکم شامل مملوکه غیر زوجه نمی شود 82
- ج): اختصاصی وجوب وطی به زوجه 82
- د): 82
- 3) چگونگی و مقدار حکومت ادلّه نفی حرج بر احکام اولیه 83
- 2) مراد از عدم قدرت در مفروض مسئله 83
- الف) بررسی مسئله 8 عروه: 86
- 1) کثرت شهوت به حدی است که برای زن حرجی است زن نمی تواند خود را حفظ نموده به معصیت می افتد. 86
- اشاره 86
- اشاره 86
- خلاصۀ درس این جلسه: 86
- اشاره 87
- 3) فرض سوم آن است که اصلاً اختیاری در کار نباشد. 87
- حل اشکال عبارتی در کلام سید رحمه الله: 89
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم رحمه الله در وجه احتیاط: 90
- اشاره 90
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم رحمه الله 90
- 3) کلام مرحوم آقای خویی در وجه احتیاط: 92
- اشاره 92
- تکمله فرمایش مرحوم آقای خویی: 93
- 4) بررسی کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 94
- 5) نظر استاد رحمه الله: 95
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 97
- الف) ادامه بررسی مسئله 8: 97
- 1) تذکری در توضیح بحث سابق (مسئله 8): 97
- اشاره 97
- 2) دلیل دیگری بر حرمت ترک مباشرت در صورت ضرر: 98
- 1) متن مسئله: 99
- ب) بررسی مسئله 9: 99
- 2) توضیح مسئله: 99
- 3) بررسی لزوم و عدم لزوم ارضاء زن: 100
- 4) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم: 101
- 5) خاطره ای علمی از مرحوم آقا سید احمد خوانساری قدس سرّه: 102
- 6) توضیح اشکال به مرحوم آقای حکیم: 103
- اشاره 105
- الف): بررسی متن و سند روایت کراجکی در کنز الفوائد: 105
- 1) عدم امکان استناد به متن حدیث: 105
- اشاره 105
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 105
- اشاره 106
- 2) اشکالات موجود در سند روایت: 106
- 1) حسین بن محمد بن علی الصیرفی: 106
- 4) احتمال سقط واسطه در حدیث: 107
- 2) محمد بن علی جعابی: 107
- 3) قاسم بن محمد بن جعفر علوی: 107
- ب) استدلال مرحوم آقای حکیم «ره» به اطلاق ادله برای عدم وجوب استحلال: 108
- 1) مناقشه استاد «مدّ ظلّه» به استدلال مرحوم حکیم «ره»: 108
- 2) پاسخ استاد «مدّ ظلّه» به تقریب مذکور: 109
- نتیجه: 110
- ج) توضیح مسئله 1 (عدم جواز وطی صغیره): 110
- اشاره 110
- 2) توضیحاتی پیرامون مسئله: 111
- اشاره 113
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 113
- 1) توصیه و تأکید استاد - مدّ ظلّه - بر رجوع به مآخذ اصلی 114
- 3) رد مجهول بودن جعابی ارسال روایت کراجکی 114
- 2) تأکید سنّی بودن ابن الصیرفی 114
- ب): لزوم احتیاط در استرضاء و استحلال 116
- ج): عدم جواز وطی زوجه قبل از اتمام نُه سال 116
- 1) دلیل اجماع 116
- 1 - مرسله یعقوب بن یزید 117
- 2 - روایت زراره 117
- 2) دلیل اولویت عرفیه در تسری حکم از جاریه به زوجه حرّه 117
- 3) بررسی روایات 117
- 4 - صحیحه حلبی 118
- 3 - روایت ابی بصیر 118
- 5 - روایت دعائم 118
- 6 - روایت عمار سجستانی 118
- 9 - روایت غیاث بن ابراهیم 119
- 8 - روایت طلحه بن زید 119
- 7 - روایت حلبی 119
- 10 - روایت حمران 119
- 1) موارد اختلاف مطرح شده در روایات 120
- 2) احتمالات مطرح شده در توجیه تردید روایت زراره و ابو بصیر 120
- 11 - روایت حلبی 120
- د): رفع تنافی از ظاهر روایات در مورد نه یا ده سال 120
- 3) جمع روایت غیاث با روایات نه سال 122
- ه): مختصری درباره حکم امه 122
- 2) نظر مرحوم آقای خوئی 122
- 1) نظر صاحب وسائل 122
- 5) نقد استاد - مدّ ظلّه 123
- 4) توضیح کلام ایشان توسط استاد - مدّ ظلّه 123
- 3) اشکال مرحوم آقای خوئی 123
- 2) توضیح مسئله 125
- اشاره 125
- 1) متن مسئله 125
- الف): بررسی مسئلۀ 2 125
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 125
- 3) اقوال فقهای تا عصر صاحب جواهر (ره) 126
- 4) ادعای اجماع در مسئله بر تحریم ابد 129
- 1) عبارت نزهه الناظر 130
- 2) عبارت فیض در مفاتیح الشرائع 130
- 3) عبارت صاحب مدارک در نهایه المرام 132
- *نتیجه بحث 133
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 134
- اشاره 134
- 1) کلام ابن برّاج در جواهر الفقه 134
- الف): ادامه نقل اقوال و بررسی اجماع در مسئله 134
- 2) بررسی ثبوت اجماع در مسئله 135
- 3) نسبتهای نادرست قول به تحریم ابد به فقهای متقدم 136
- 4) علت ادعای اجماع در مسئله 138
- ب): بررسی دلیل روایی مسئله 139
- 1) اشکال به ارتباط مرسله با محل بحث (ازدواج با صغیره) و پاسخ آن 140
- الف): ادامۀ بررسی مرسلۀ یعقوب بن یزید 140
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 140
- اشاره 140
- 2) بررسی اعتبار روایت و بررسی کلام مرحوم آقای حکیم (ره) 142
- اشاره 143
- 1) کلام شیخ طوسی (ره) در تهذیب و استبصار 143
- ب): بررسی اجماع بر عدم حرمت ابد به مجرّد دخول (بحث اوّل) 143
- 2) بحث صاحب جواهر (ره) درباره مخالفین در مسئله و نقد آن 144
- 3) تفصیل بحث درباره عبارات سرائر و نهایه 145
- 4) توضیح کلام صاحب جواهر (بحث دوّم) 147
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر رحمه الله (یادآوری و تکمیل): 149
- اشاره 149
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 149
- الف) بررسی کلام مرحوم صاحب جواهر و آقای حکیم قدس سرهم دربارۀ دلالت مرسلۀ یعقوب بن یزید: 149
- الف) ادعای اجماع نسبت به عدم حرمت ابد به صرف دخول: 150
- 2) نقد استاد - مدّ ظلّه - از کلام جواهر: 150
- اشاره 150
- ب) ادعای مخالفت قول به حرمت ابد با مذاق شارع: 151
- 4) نقد استاد - مدّ ظلّه -: 153
- اشاره 154
- ب) دلایل طرد مرسلۀ یعقوب بن یزید: 154
- 2) مخالفت با ظاهر روایات معتبر: 155
- اشاره 155
- 1) مخالفت با اجماع: 155
- اشکال مرحوم آقای حکیم در دلالت دو روایت: 156
- الف): توضیح متن مورد بحث از مسئله 3 باب: 157
- 1) متن مسئله 2: 157
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 157
- اشاره 157
- 1) تفصیل صاحب جواهر 1 میان جهل به حکم و جهل به موضوع: 158
- ب): بررسی تفصیل مرحوم صاحب جواهر میان جهل به موضوع و جهل به حکم 158
- 2) تقریب کلام صاحب جواهر توسط استاد - مدّ ظلّه - 159
- 3) پاسخ استاد - مدّ ظلّه - به تقریب مذکور: 160
- 2) نظر مرحوم آقای خویی «ره» 163
- ج): نقل نظر بزرگان معاصر و نتیجه گیری بحث 163
- 1) نظر مرحوم آقای حکیم «ره» 163
- 4) نتیجه بحث: 164
- 3) نقد استاد - مدّ ظلّه - 164
- 1) مراد از جاهل 165
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 165
- الف): جاهل به حکم یا موضوع 165
- اشاره 165
- اشاره 165
- ب): صغیر و مجنون 167
- 2) دلیل استثنای جاهل 167
- ج): پس از اندمال جراحت 168
- 1) بررسی حکم مسئله 168
- 3) جواب از اشکال: 170
- 2) بیان اشکال در استدلال به روایت 170
- مبنای مرحوم آقای داماد در مسئله 171
- اشاره 171
- 4) بررسی جریان استصحاب پس از بهبودی جراحات: 171
- شبهۀ بقاء موضوع در جریان استصحاب: 173
- مبنای مرحوم آقای خوئی در مسئله 173
- د): پس از طلاق و عقد مجدد 174
- اشاره 176
- الف) ثبوت دیه در صورت افضاء: 176
- 1) قول مرحوم سید در عروه به وجوب دیه در افضاء: 176
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 176
- 3) نقد استاد «مدّ ظلّه» بر استدلال به روایت: 177
- 4) استدلال به قضاوت امیر المؤمنین علیه السلام بر وجوب دیه در افضاء: 177
- ب) تتمه مسئله 2 عروه: 178
- 1) بررسی اقوال فقهاء در مسئله: 178
- اشاره 178
- 2) بررسی صحیحۀ حمران: 179
- اشاره 180
- *متن روایت: 180
- *جمع بین روایات: 180
- *سند روایت: 180
- تفسیر دوم: نظریه کاشف اللثام 182
- *تفسیرهای مختلف از مفاد صحیحۀ برید و حمران: 182
- تفسیر اول: نظریه محقق اردبیلی 182
- نتیجه: 183
- تفسیر سوم: نظریه شیخ طوسی 183
- 1) روایت غیاث بن ابراهیم 184
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 184
- اشاره 184
- الف): روایاتی که در افضاء اثبات ضمان کرده است: 184
- 3) روایت طلحه بن زید: 185
- 4) روایت حلبی: 185
- 2) روایت حلبی: 185
- 5) روایت غیاث: 186
- 1) روایت حمران: 187
- 2) روایت دعائم الاسلام: 187
- ب): روایاتی که از آنها ثبوت دیه استفاده می شود: 187
- 4) روایت قضایاء امیر المؤمنین علیه السلام: 188
- 3) صحیحه سلیمان بن خالد 188
- ج) روایاتی که اثبات مهر نموده است: 189
- د) روایتی که اثبات ارش نموده است: 190
- الف): آیا به مجرد افضاء صغیره، زن از حباله زوجیت خارج می گردد؟ 192
- 1) طرح مسئله 192
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 192
- اشاره 192
- 2) احتمال استاد مدّ ظلّه درباره روایت برید 193
- 3) مناقشه استاد مدّ ظلّه در احتمال فوق 194
- 1) کلام صاحب جواهر - ره - در مفاد دو روایت حمران و برید 194
- ب): تأثیر مرگ زن افضاء شده در مسئله دیه 194
- 2) نقد کلام صاحب جواهر - ره - توسط استاد مدّ ظلّه 195
- 3) کلام محقق اردبیلی - ره - در مفاد روایت حمران و برید 196
- 5) کلام کاشف اللثام در مفاد روایت حمران و برید و نقد صاحب جواهر بر آن 197
- 4) نقد کلام محقق اردبیلی - ره - 197
- *نظر نهایی استاد مدّ ظلّه در مسئله 198
- *خلاصه و نتیجه بحث 198
- 1) جمع بین روایات حمران و برید با روایات ضمان (یادآوری و تکمیل) 199
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 199
- اشاره 199
- الف): ادامه بحث از دیه افضاء شده: 199
- 2) متن عروه 200
- 3) تسامح در عبارت عروه 200
- 2) استدلال بر مطلب 201
- 1) متن عروه 201
- ب): وجوب نفقه زن افضاء شده 201
- 3) اشاره به یکی از ادله فرق بین ازدواج و پاسخ به آن: 201
- 4) نظر استاد - مدّ ظلّه - در مسئله 201
- ج): بیان مراد از افضاء در موضوع روایات: 203
- 1) متن عروه 203
- اشاره 203
- 2) اقوال در معنای افضاء 203
- 1) نظر صاحب عروه رحمه الله: 207
- 2) نظر و استدلال مرحوم آقای خویی رحمه الله 207
- الف) مفهوم و حکم افضا در روایات مربوطه: 207
- اشاره 207
- خلاصۀ درس این جلسه: 207
- 3) نقد کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 208
- 4) نظر صاحب جواهر و مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 209
- 6) نظر استاد مد ظله دربارۀ مفهوم افضاء و حکم آن: 210
- 1) عبارت عروه: 211
- 2) تسامحی در عبارت عروه: 211
- ب) بحث دربارۀ افضاء در غیر زوجۀ صغیره: 211
- 4) نقد کلام مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 212
- 3) کلام مرحوم آقای حکیم در معنای عبارت عروه: 212
- 6) دلایل حکم مزبور در غیر زوجه صغیره: 214
- روایت اول موثقه سکونی 215
- بررسی مسئله 4 عروه: 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- بررسی روایات: 215
- روایت دوم مرسله صدوق 216
- روایت سوم: صحیفۀ سلیمان بن خالد 216
- کلام محقق (ره) دربارۀ دیۀ افضاء مملوکه 218
- روایت پنجم: 218
- ادامه مسئله 4: 218
- اشاره 218
- اشاره 218
- اشاره 219
- مسئله 5 219
- مسامحه در تعبیر مرحوم سیّد (ره) 219
- نقد کلام محقق (ره) 219
- ادامه مسئله 4 عروه: 219
- اشاره 220
- دلیل وجوب انفاق در افضاء کبیره 220
- بررسی اجماع: 220
- دلیل اول (اجماع) 220
- دلیل دوم: (صحیحۀ حمران عن ابی عبد الله علیه السلام) 221
- دلیل سوم: (صحیحۀ برید بن معاویه عن ابی جعفر علیه السلام) 222
- بیان صاحب جواهر (ره) در حل تعارض دو صحیحۀ حمران و برید و صحیحۀ حلبی 222
- نقد کلام آقای حکیم (ره) 223
- بیان مرحوم آقای حکیم در معنای صحیحۀ حمران 223
- ادامۀ مسئلۀ 5 عروه 225
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 225
- نظر صاحب جواهر در حل تعارض بین روایات: 225
- اشاره 225
- نظر استاد مد ظله: 226
- نظر استاد مد ظله در جمع بیان روایات: 227
- مسئله (6) عروه 228
- اشاره 228
- کلام مرحوم آقای حکیم رحمه الله 229
- دیه افضاء صغیر بر خود اوست یا بر عاقله؟ 229
- نقد کلام مرحوم آقای حکیم رحمه الله 231
- دلیل ثبوت دیه بر عاقله به طور عام 232
- شبهه در استدلال به حدیث عمد الصبی خطأ تحمله العاقله 233
- مسئله 7: عروه 234
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 235
- اشاره 235
- 1) متن عروه 235
- الف) بررسی مسئله 8 از فصل احکام دخول در زوجه 235
- 2) بیانات مرحوم آیت الله خوئی: 235
- ب) بیان مقدّمه جهت روشن شدن عدم جریان استصحاب حکم: 236
- ج) جواب استاد «مد ظله» به فرمایش مرحوم آقای خویی (ره) 238
- د) پاسخ اشکال دوم مرحوم آقای خویی (ره): (تقدم استصحاب موضوعی بر استصحاب حکمی) 239
- اشاره 239
- مناقشه در پاسخ دوم: 244
- مناقشه در پاسخ اول: 244
- ادامۀ بحث مسئله هشتم: 246
- اشاره 246
- اشاره 246
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 246
- اشکال سوم به جریان استصحاب حکمی (این استصحاب اخص از مدعا است) 249
- اشاره 249
- ادامۀ مسئله: 249
- اشکال مرحوم آقای حکیم (ره) و مرحوم آقای خویی (ره) به کلام سیّد (ره): 250
- کلام مرحوم آقای حکیم (ره) و مرحوم آقای خویی (ره) در توجیه کلام سیّد (ره) 250
- بررسی کلام عَلَمَیْن در توجیه کلام مرحوم سیّد (ره): 251
- توجیه اصل مثبت در کلام مرحوم سیّد (ره): 252
- مناقشه در کلام مرحوم سیّد (ره) 252
- الف): نقد دیدگاه مرحوم سید پیرامون حرمت ابدی و مثبت بودن اصل: 254
- اشاره 254
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 254
- اشاره 254
- 2) نقد استاد - مدّ ظلّه - به کلام مرحوم آقای حکیم ره 255
- 1) نظر مرحوم آقای حکیم ره: 255
- 3) نظر استاد - مدّ ظلّه - پیرامون کلام مرحوم سید: 256
- 1) توجیه مرحوم آقای حکیم: 257
- ب): بررسی حکم وجوب دیه و نفقه 257
- اشاره 257
- 3) دفاع مرحوم آقای خوئی از مرحوم سید: 258
- 2) اشکال مرحوم آقای حکیم به کلام مرحوم سید در مورد وجوب دیه 258
- 5) نقد استاد - مدّ ظلّه - به لبّی بودن مخصص اطلاق صحیحه حلبی: 259
- 6) نقد استاد - مدّ ظلّه - در وجه فتوای مرحوم سید به وجوب دیه و انفاق: 261
- الف): تکملۀ بحث پیشین 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 263
- اشاره 263
- 3): توضیح استاد مد ظله: 264
- 1): متن مسئله: 264
- 2): بیان نظر مرحوم سید: 264
- ب): بررسی مسئله 9 باب 2 264
- 4): اشکال و پاسخ: 265
- 2): توضیح استاد مد ظله: 266
- 1): متن مسئله: 266
- 4): اقوال در مسئله: 267
- 5): ادامه متن مسئله 10 (عدم سقوط نفقه با عدم مکنت زوج): 268
- 6): ادامه متن مسئله 10 (حکم امتناع زوج از پرداخت نفقه): 269
- 7) ادامۀ مسئلۀ 10 (مراد از عبارت: حکما حکم الزوجه): 270
- 8): نقدی بر عبارت مسئله: 271
- نتیجه گیری: 273
- اشاره 274
- الف): بررسی سقوط نفقه افضاء با نشوز 274
- 1) تقریب اشکالی به کلام مصنف 274
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 274
- 2) پاسخ اشکال 275
- 3) تمثیلی در توضیح بیشتر کلام مصنّف 276
- 4) حکم مسئله 276
- 2) بررسی کلام فوق 277
- ب): بررسی حکم ثبوت حق برای زن مفضاه پس از مرگ شوهر 277
- 1) توضیح کلام صاحب جواهر و محقق اردبیلی توسط استاد - مدّ ظلّه - 277
- 3) اشکالی در جریان استصحاب و پاسخ آن 278
- 1) طرح بحث (یادآوری) 280
- الف): کلام مرحوم آقای حکیم قدس سرّه 280
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 280
- اشاره 280
- 3) تقریب دوم برگرفته از کلام مرحوم آقای حکیم 281
- 2) تقریب اوّل برگرفته از کلام مرحوم آقای حکیم 281
- 1) بررسی تقریب اول 283
- اشاره 283
- اثبات تدریجی بودن اشتغال ذمه به نفقه افضاء 284
- 2) بررسی تقریب دوم 287
- 3) اشکال استاد - مدّ ظلّه - به فرق بین نشوز زوجه و مرگ زوج 288
- ج): مروری بر مسئله 10 و نتیجه گیری 290
- اشاره 290
- 2) رابطه نفقه افضاء با نفقه اقارب 291
- 1) تعدد زوجات در عقد دائم: 294
- اشاره 294
- الف) حکم تعدد زوجات در عقد نکاح و تعدّد اماء در ملک یمین: 294
- خلاصۀ درس این جلسه: 294
- 2) حکم تملّک و تحلیل امه و تعدد زوجات در عقد انقطاعی: 295
- 3) تسامحی در عبارت مرحوم سیّد قدس سرّه: 295
- 6) اشکال مرحوم آقای خویی قدس سرّه به کلام مرحوم سید قدس سرّه: 297
- 5) اشتراک حرّ و عبد در عدم جواز جمع بین سه امه و یک حرّه: 297
- 8) نظر استاد (مدّ ظله) دربارۀ کلام مرحوم سید قدس سرّه: 298
- 7) نقد استاد (مدّ ظله): 298
- ب) حکم عبد و امه مبعّض در الحاق و عدم الحاق به حر یا عبد و امه: 299
- 1) متن عروه: 299
- 2) نظر مرحوم آقای خویی قدس سرّه: 299
- 5) نظر مرحوم سید قدس سرّه: 300
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم قدس سرّه: 300
- 4) نظر استاد (مدّ ظلّه): 300
- اشاره 302
- 1) نظر مرحوم سید: 302
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 302
- اشاره 302
- الف): بررسی حکم عبد و امه مبعض از نظر جواز تزویج: 302
- 2) نقض استاد - مدّ ظلّه - 303
- 3) نظر استاد - مدّ ظلّه - و مرحوم آقای حکیم «ره» در نادرستی کنار گذاشتن ادلّه اجتهادی: 303
- اشاره 305
- 4) نقد استاد - مدّ ظلّه - به جریان استصحاب حکم رقیت: 305
- 5) نظر مرحوم آقای حکیم دربارۀ استصحاب مذکور: 305
- *توضیحی از استاد - مدّ ظلّه - 305
- 6) نظر مرحوم آقای حکیم در جریان ادله اصل برائت: 306
- 7) نقد استاد - مدّ ظلّه - بر کلام مرحوم آقای حکیم: 306
- 8) فرمایش مرحوم آقای خوئی در مورد امه مبعضه: 307
- 9) نظر استاد - مدّ ظلّه - 307
- 2) توضیح استاد - مدّ ظلّه - 308
- 1) متن عروه: 308
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 310
- اشاره 310
- 1) تحریر محل بحث 311
- 2) بررسی حکم مسئله در مورد مطلقه رجعیه 311
- 3) بررسی حکم مسئله در مورد مطلقه بائنه 312
- 5) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم «ره» 313
- 4) فرمایش مرحوم حکیم در مورد عبارت سید و توضیح آن: 313
- 7) اشکالی به تعبیر مرحوم سید «ره» در عروه 314
- 6) بررسی کلام سید در مورد حمل مطلقات بر کراهت 314
- 8) آیا از تعلیل وارد در روایات «اذا برئت عصمتها» می توان تعدی به غیر آن موردی که مطلقه خواهر آن زنی است که زوج می خواهد با او ازدواج کند کرد؟ 315
- اشاره 317
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 317
- الف): آیا نسبت به اینکه در طلاق بائن، زوج می تواند در عدّه مطلقه، زن دیگری بگیرد، اجماعی وجود دارد؟: 317
- 1) کلام مرحوم حکیم «ره» و ادعای اجماع: 317
- 2) اشکال آقای خوئی «ره» به کلام مرحوم حکیم «ره»: 318
- 3) تحقیق استاد «مد ظله» نسبت به ادعای اجماع: 318
- ب): دلیل قائلین بعدم جواز نکاح زوج قبل از انقضاء عدّه مطلقه مطلقاً (طلاق رجعی و بائن): 322
- اشاره 322
- پاسخ استاد «مد ظله»: 322
- اشاره 322
- ج) ادله قائلین به تفصیل: 322
- 1) دلیل اول: 322
- پاسخ شهید ثانی به این استدلال همراه با توضیح استاد «مد ظله»: 323
- 2) دلیل دوم: 323
- اشاره 323
- د) تعارض بین اطلاق از معانی آیه شریفه «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ...» با اطلاق ادلّه ناهیه: 324
- 2) نظر شهید ثانی: 325
- خلاصۀ این جلسه: 325
- اشاره 325
- 1) نظر محقق کرکی «ره»: 325
- اشاره 325
- الف) ادامه بحث در مورد ازدواج با زن پنجم در عدّه زن مطلقه چهارم: 325
- 3) نظر مرحوم آقای خویی «ره»: 326
- 4) نقد فرمایش آقای خویی «ره» توسط استاد «مدّ ظلّه»: 327
- 5) توجیه نظر محقق کرکی «ره» توسط استاد «مدّ ظلّه»: 329
- اشاره 329
- 1 - رأی آقایان در مورد مخصّص بودن علت: 329
- 6) اشکالات استاد «مدّ ظلّه» به استدلال محقق کرکی: 329
- 2 نظر استاد «مدّ ظلّه» در مورد مخصّص بودن علت: 330
- 7) نظر نهایی استاد «مدّ ظلّه» در مسئله: 331
- الف) انقلاب نسبت میان ادلۀ متنافیه: 333
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 333
- اشاره 333
- ب) نظر استاد «مدّ ظلّه» در ملاک انقلاب نسبت: 334
- اشاره 335
- ج) استثناء از ملاک کلی، در انقلاب نسبت: 335
- د) تطبیق بحث انقلاب نسبت، در ما نحن فیه: 335
- 1) تقریب بحث، بنا بر مبنای مرحوم آقای خویی در مطلقه رجعیّه: 336
- 2) تقریب مسئله، طبق مبنای مشهور در مطلقه رجعیه: 337
- 2) در آن فرضی که خامسه اخت مطلقه باشد: 338
- اشاره 338
- 1) حمل اخبار بر کراهت: 338
- ه) ادامه مسئله 4: 338
- 3) حکم معتدّۀ به غیر عدّه طلاق: 339
- الف) جواز تزویج خامسه بعد از فوت رابعه: 340
- 1) متن عروه: 340
- اشاره 340
- 2) بیان نظر مرحوم سیّد «ره»: 340
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 340
- 4) نظر مرحوم آقای خویی با توضیحی از استاد «مدّ ظلّه»: 341
- 3) بیان مرحوم آقای حکیم «ره» و نقد استاد «مدّ ظلّه» بر ایشان: 341
- 5) نقد استاد «مدّ ظلّه» بر کلام مرحوم آقای خویی «ره»: 342
- ب) جواز تزویج خامسه در طلاق قبل الدخول: 343
- ج) حرمت تزویج مرأه در عدّه غیر: 343
- 1) متن عروه: 343
- 1) متن عروه: 343
- اشاره 344
- *1) عزم به معنای اراده است 344
- 4) اشکال به استدلال فوق: 344
- 3) وجه عدم جواز ازدواج در عدّه غیر: 344
- نقد استاد «مدّ ظلّه»: 345
- نقد استاد «مدّ ظلّه» بر تقریب و بیان راه حل: 345
- *2) اگر بلافاصله پس از فوت مردی، کسی تصمیم بگیرد بعد از تمام شدن عده وفات با زن او ازدواج کند قطعاً خلاف شرع نیست. 345
- *3) دو تقریب از استاد «مدّ ظلّه» در جواب اشکال به آیه شریفه: 346
- اشاره 348
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 348
- 1) بطلان ازدواج با معتده: 351
- ب) ازدواج با معتده: 351
- اشاره 351
- دلیل اول: آیۀ شریفۀ «وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَهَ النِّکاحِ» 351
- اشکال استدلال به آیه «وَ لا تَعْزِمُوا عُقْدَهَ النِّکاحِ» 352
- دلیل دوم: آیات عدّه و تربّص 353
- مناقشه در دلیل دوّم 353
- نتیجه نهایی بحث: 353
- طائفه اوّل: مثبت مطلق حرمت ابدی 354
- طائفه دوم: نافی مطلق حرمت ابدی 354
- طائفه چهارم: مفصّل در حرمت ابدی بین دخول و عدم دخول 354
- طائفه سوم: مفصّل در حرمت ابد بین علم و جهل 354
- اشاره 354
- تقریب اول در جمع بین روایات 355
- تقریب دوم در جمع بین روایات: 356
- مناقشه استاد مد ظله بر تقریب اول 356
- مناقشه در تقریب دوم در جمع بین روایات 358
- تقریب سوم در جمع بین روایات 360
- الف) روایاتی که می توانند شاهد بین روایات متعارض باشند: 362
- اشاره 362
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 362
- ب) روایتی که حرمت ابد را مطلقاً نفی می کند: 363
- 1) روایت محمد بن مسلم: 363
- ج) روایاتی که مطلقاً حرمت ابد را اثبات کرده اند: 363
- 2) روایت عبد الله بن سنان: 364
- د) روایاتی که بین علم و جهل تفصیل داده اند: 365
- 1) صحیحه اسحاق بن عمار: 365
- ه) بحث پیرامون فقه الحدیث صحیحه عبد الرحمن بن حجاج: 366
- 1) ارتباط این روایت به بحث برائت و اشتغال: 366
- 2) صحیحه عبد الرحمن بن حجّاج: 366
- 2) تفصیل بین جهل به حکم و جهل به موضوع (اشکال مرحوم شیخ): 367
- 3) نظر مرحوم آخوند خراسانی «ره» در حل اشکال شیخ «ره»: 367
- 5) اشکال استاد «مدّ ظلّه» بر مرحوم آخوند: 368
- 4) اشکال مرحوم حاج شیخ عبد لکریم در درر بر مرحوم آخوند: 368
- 7) اشکال استاد «مدّ ظلّه» به بیان شیخ «ره»: 369
- 6) نظر مرحوم حاج شیخ در حل اشکال شیخ انصاری «ره»: 369
- 1) اشاره مجدد به سخن مرحوم میرزا «ره»: 370
- اشاره 370
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 370
- الف): بررسی مجدد فرمایش مرحوم میرزای شیرازی: 370
- اشاره 370
- 2) اشکال استاد «مدّ ظلّه» به سخن میرزا «ره»: 371
- 3) رجوع استاد «مدّ ظلّه» از اشکال مذکور: 371
- 4) یادآوری اشکال حاج شیخ «ره» در درر الفوائد: 372
- ب): بیان مرحوم حاج شیخ در معنای روایت: 372
- 1) ایشان روایت را طور دیگری معنا کرده اند: 372
- 3) تقریب دیگری از سخن مرحوم حاج شیخ «ره»: 373
- 4) پاسخ استاد «مدّ ظلّه»: 373
- *جواب مرحوم شیخ «ره» از اشکال فوق: 374
- اشاره 374
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 378
- اشاره 378
- 1) صحیحه عبد الرحمن بن حجاج: 378
- الف): ادامه بررسی روایاتی که علم را منشأ ثبوت حرمت ابد ذکر نموده است: 378
- 2) تقریب استدلال مرحوم امام قدس سرّه: 380
- 3) نقد کلام مرحوم امام قدس سرّه 380
- ب): بررسی روایاتی که معیار حرمت ابد را دخول و عدم دخول قرار داده اند: 381
- اشاره 381
- 1) روایت صحیحه حلبی: 381
- 2) صحیحه محمد بن مسلم: 382
- 3) موثقه محمد بن مسلم: 382
- اشاره 383
- 5) صحیفه حلبی: 383
- 4) موثقه سلیمان بن خالد: 383
- 6 - صحیحه ابن سنان: 384
- نظر استاد «مدّ ظلّه»: 384
- 7 - روایت حمران: 385
- 1) طرح مسئله و دفع یک شبهه: 386
- الف) کفایت علم احد الزوجین در ثبوت حرمت ابد: 386
- اشاره 386
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 386
- 2) نظر استاد «مدّ ظلّه»: 387
- *مسامحه در عبارت مرحوم سیّد: 388
- اشاره 388
- ج) عدم لحوق ایام استبراء به عدّه در حرمت ابد: 388
- ه) عدم الحاق وطی به شبهه و زنا در عدّه، به تزویج در حرمت ابد: 389
- 1) متن عروه: 389
- 2) تذکر مرحوم آقای خویی «ره»: 389
- 1) متن عروه: 389
- 2) توضیح استاد «مدّ ظلّه»: 390
- 1) متن عروه: 390
- و) احکام تزویج فاسد: 390
- 3) خروج دو مورد از أمثله مرحوم سیّد از محل کلام: 391
- 5) توجیه عبارت مرحوم سیّد: 391
- 4) سهوی از مرحوم آقای خویی «ره»: 391
- 6) تفصیل مرحوم صاحب جواهر در عقد فاسد: 392
- 7) اشکال مرحوم حکیم به صاحب جواهر: 392
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 393
- الف) توضیحی، نسبت به بحث، جلسات گذشته: 393
- اشاره 393
- ب) آیا سببیّت تزویج در عدّه برای حرمت ابد مربوط به تزویجی است که لو لا العده صحیح است یا اعم از آن است؟ 394
- 1) نظر مرحوم آقای خویی «ره»: 394
- 2) تقریب کلام مرحوم آقای خویی «ره»: 395
- 3) مناقشه استاد «مدّ ظلّه» در کلام آقای خویی «ره»: 396
- اشاره 399
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 399
- 1) طرح اشکال: 399
- الف) بررسی یک اشکال در بحث سابق: 399
- 2) مقدمه ای در پاسخ اشکال: 401
- 3) توضیح پاسخ اشکال: 402
- ب) بررسی مسئله 2: 402
- 1) متن مسئله: 402
- 3) تفسیر عبارت متن توسط مرحوم آقای خویی: 403
- 4) مناقشه تفسیر فوق توسط استاد مد ظله: 404
- 1) مرحوم آقای خویی: 408
- الف): ایرادهایی که متوجّه کلام صاحب عروه «ره» شده است: 408
- اشاره 408
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 408
- 2) پاسخ استاد «مد ظله» به اشکال آقای خویی «ره»: 409
- 3) یادآوری نزاع صحیح و اعمّ در رابطه با بحث کنونی: 410
- 5) اشکال استاد «مد ظله» به کلام مرحوم سیّد «ره» 411
- 2) توضیحات عبارت عروه: 412
- 1) متن عروه: 412
- ب): حکم ازدواج با زنی که در عدۀ خود شخص است: 412
- 3) توضیح بیشتر عبارت عروه: 413
- 4) مقصود از موجبات انفساخ در کلام عروه چیست؟: 414
- اشاره 416
- الف) در عده طلاق و وطی به شبهه و عده متعه و فسخ: 416
- 1) مرحوم حکیم: 416
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 416
- 2) مرحوم آقای خویی: 417
- ب) در عده انفساخ: 417
- 3) نظر استاد «مدّ ظلّه»: 417
- اشاره 417
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم «ره»: 417
- 3) نقد کلام مرحوم آقای خویی «ره»: 418
- 2) اشکال مرحوم آقای خویی به کلام آقای حکیم «ره»: 418
- 4) ادامه بررسی مسئله 3 عروه: 419
- 6) نقد کلام مرحوم حکیم توسط آقای خویی: 419
- 5) نظر مرحوم آقای حکیم «ره»: 419
- 9) نظر مرحوم آقای حکیم «ره» و نقد آقای خویی «ره»: 420
- 7) نقد جواب مرحوم آقای خویی: 420
- 8) تتمه مسئله 3: 420
- 10) نقد کلام مرحوم آقای خویی «ره»: 421
- 11) نظر استاد «مدّ ظلّه»: 422
- الف) تتمه مسئله (3) عروه: 423
- اشاره 423
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 423
- توضیح: 425
- قول دوم: 425
- نظر استاد «مدّ ظلّه»: 425
- قول مشهور: 425
- اشاره 425
- توضیح؛ 426
- نظر استاد «مدّ ظلّه»: 426
- اشاره 426
- ج) ادامه بررسی مسئله (3) عروه: 426
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 428
- الف) بررسی مسئله 4: 428
- 2) توضیح مسئله و کلام مرحوم آقای حکیم «ره»: 428
- اشاره 428
- 1) متن مسئله: 428
- 3) نقد مرحوم آقای خویی بر کلام مرحوم آقای حکیم «ره»: 429
- 4) بررسی کلام بزرگان، توسط استاد «مدّ ظلّه»: 430
- 1) سه تقریب برای اثبات اشتراط دخول در حال عدّه: 431
- ب) توضیح بیشتر بحث: 431
- 2) نگاهی به روایات باب: 433
- 3) نتیجه بحث: 436
- 4) تذکر یک نکته لفظی: 436
- خلاصۀ این جلسه: 437
- اشاره 437
- الف) بررسی مسئله 5 (شک در عدّه): 437
- 1) متن عروه: 437
- 2) توضیح شقوق مسئله: 437
- اشاره 438
- 3) تذکر دو نکته: 438
- نقد کلام مرحوم آقای حکیم توسط استاد «مدّ ظلّه»: 439
- اشاره 439
- ب) امکان حکم به حرمت ابد به مجرد استصحاب عدّه: 439
- 1) اشاره به بحث اصولی قیام امارات و اصول مقام قطع: 439
- نظر مرحوم آخوند «ره» و پاسخ به آن: 440
- 3) نظر مرحوم حاج آقا رضا و مرحوم حاج شیخ عبد الکریم: 441
- 4) نظر مرحوم میرزای نائینی: 442
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 444
- اشاره 444
- نظریه دوم: 450
- بررسی نظریۀ اول: 450
- توضیح سوم: 451
- الف) بررسی روایات مربوط به تصدیق قول زن در اموری مانند عدّه و حیض: 454
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 454
- 1) روایات قابل استناد در این مسئله: 454
- اشاره 454
- 2) متن روایات مربوطه: 455
- ب) بررسی فرمایش مرحوم آقای خویی دربارۀ اختصاص تصدیق قول زن نسبت به حالت فعلی: 457
- 1) فرمایش مرحوم آقای خویی: 457
- 2) نقد استاد «مدّ ظلّه»: 457
- 3) تفصیل فقهاء دربارۀ مطلب: 457
- 4) روایات قابل استناد برای موضوع مورد بحث: 458
- 2) متن مسئله 7: 460
- 3) بررسی و توضیح مسئله 7: 460
- 1) مسئله 6: 460
- ج) توضیح و بررسی مسائل 6 تا 8 باب: 460
- 4) متن مسئله 8: 462
ندارد. با آنکه مصرف سهم امام خدمۀ شرع است و خدمۀ شرع اعم از طلبه و غیر طلبه می باشد. ولی از آنجا که متعارف طلاّب از خدمتگزاران شرع به شمار می روند، می توان چنین قیدی زد. خلاصه در مواردی که وجود قید در ذات مقیّد غالب باشد (هر چند نسبت آن دو، عموم و خصوص من وجه باشد)، تقیید و حمل مطلق بر مقیّد اشکالی ندارد. در مثال مورد بحث هم وقاع با صغیره غالباً منجر به افضا می شود و غلبه وجود دارد.
ثانیاً: کلام ایشان از نظر صغروی نیز قابل استشکال است. زیرا در مورد ما نحن فیه افضاء تمام موضوع نیست تا تقیید ممکن نباشد. خود آقای حکیم هم پذیرفته اند (و مرحوم مصنف هم آورده) که اگر افضاء یا دخول نباشد و مثلاً با اصبع صورت گیرد، حرمت ابد نمی آورد. به عبارت دیگر، دخول در موضوع حکم حرمت ابد نقش دارد و جزء موضوع است.
خلاصه، هم کبرای مسئله قابل مناقشه است و هم صغرای آن. ما نمی فهمیم که چگونه افضاء از حالات دخول نیست، بلکه از مقارنات است. چرا افضاء جزء حالات دخول نباشد، با آن که دخول دارای اقسام و کیفیات مختلفی است که به خصوصیات و ویژگیهای شخص بستگی دارد. به علاوه، چرا تقارن خارجی قید نتواند موجب تقیید مقیّد شود. مثلاً اگر گفته شود که هبۀ یک مال موجب انتقال مالکیت آن است و موهوب له می تواند فلان تصرف را در آن بکند، هیچ گاه به این تعبیر اشکال نمی کنیم که چرا فی المثل قبض، که از مقارنات الزامی آن عقد است، تقیید شده، با آن که قبض خارجی از مقارنات انشاء عقد است نه از حالات آن. به عبارت دیگر، قید به مقارنات مقید می خورد، همچنان که به خود مقید می خورد. در ما نحن فیه هم اشکالی وجود ندارد که دخول همراه با افضاء موضوع حکم حرمت ابد واقع شود، هر چند افضاء را از مقارنات دخول بدانیم.
ب) دلایل طرد مرسلۀ یعقوب بن یزید:
اشاره
مرسلۀ یعقوب بن یزید علاوه بر اشکال سندی، اشکالاتی دارد که موجب عدم