نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 188

علامه هم به آن فتوی داده، لکن موضوع حدیث مطلق افضاء نیست بلکه افضاء خاصی است که نتواند از بول جلوگیری کند، و لذا نمی توان بطور کلی نتیجه گرفت.

3) صحیحه سلیمان بن خالد

... و قال سألت ابا عبد الله علیه السلام عن رجل وقع بجاریه فأفضاها و کانت اذا نزلت بتلک المنزله لم تلد؟ فقال: الدیه الکامله(1).

این حدیث اخص از مدعاست زیرا اثبات دیه در خصوص زنی که به واسطه افضاء نتواند فرزند بیاورد کرده است.

4) روایت قضایاء امیر المؤمنین علیه السلام:

انه قضی فی امرأه أفضیت بالدیه.(2)

راوی روایاتی که قضایای امیر المؤمنین علیه السلام را نقل می کند محمد بن قیس است که هم خودش ثقه است و هم مرحوم صدوق به او طریق صحیح دارد.

و به احتمال قوی مراد از قضیه همانست که در روایت سکونی و جعفریات آمده است:

* محمد بن الحسن الصفار عن ابراهیم بن هاشم عن النوفلی عن السکونی عن ابی عبد الله علیه السلام أن علیاً علیه السلام رفع الیه جاریتان أدخلت الحمام، فافتضت احدهما بالاخری باصبعها، فقضی علی التی فعلت عقلها(3).

«عقل» به معنای دیه است یعنی دیه آن را باید بپردازد.

* همین روایت در جعفریات نیز آمده است و لکن بجای کلمه «عقلها» عقرها دارد و در آخر اضافه دارد «و نالها بشیء من الضرب».

در معنای عقر می نویسند: عقر المرأه: دیه فرجها اذا غصبت فرجها - العقر: المهر - و قال: العقر بالضم: ما تعطاه المرأه علی وطی الشبهه، و اصله أن واطی البکر یعقرها

1- (1) وسائل ج 29 ص 370 باب 9 از دیات المنافع ح 1.
2- (2) وسائل ج 29 ص 230 باب 26 از دیات الاعضاء ح 1.
3- (3) وسائل ج 29 ص 354 باب 45 از دیات الاعضاء.