نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 308

ب): بررسی مسئله عبدی که دارای سه یا چهار امه است و آزاد می گردد.

1) متن عروه:

مسئله 2: لو کان عبد عنده ثلاث او اربع اماء، فاعتق و صار حراً لم یجز ابقاء الجمیع، لأن الاستدامه کالابتداء، فلا بدّ من اطلاق الواحده او الاثنین.

و الظاهر کونه(1) او امتان، فإن اختارت الفسخ - حیث إن العتق موجب لخیارها بین الفسخ و البقاء - فهو، و ان اختارت البقاء یکون الزوج مخیراً، و الأحوط اختیاره القرعه کما فی الصوره الاولی.

2) توضیح استاد - مدّ ظلّه -

فقط مختصری مسئله را توضیح داده می گذریم و مباحث اساسی آن مثل قرعه و... را به آینده موکول می نمایم. این مسئله دو صورت دارد:

اول: زوج مملوک آزاد شود و دوم: زوجه مملوکه آزاد گردد.

صورت اول: همانطور که حدوثاً جایز نیست حرّ بیش از دو امه تزویج کند بقاء هم جایز نیست، چون استدامه هم مانند ابتداء است، و لذا باید زائد را رها کند.

و مراد مرحوم سید از کلمه «اطلاق» طلاق اصطلاحی نیست بلکه رها کردن است یعنی به نفس عتق ثبوتاً و بدون تعیین، زائد بر دو امه از حباله نکاح خارج می شود.

در کیفیت رها کردن: مرحوم سید استظهار می کنند مانند کافری است که مسلمان شود و بیش از چهار زن دائم داشته باشد که در حدیث وارد شده مخیر است، هر کدام را بخواهد از حباله خودش خارج کند.

در کیفیت خروج: بنظر می رسد قبل از اینکه خودش اختیار کند ثبوتاً زائد، از حباله نکاح او خارج می شود، منتها تعیین آنها با او هست که کدام بماند و کدام