نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 394

یعنی اکل میته حرام است. «شطرنج حرام است» یعنی بازی با آن، «حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهاتُکُمْ» یعنی ازدواج و تمتع و بهره وری جنسی از آنها حرام است.

و در ما نحن فیه، که گفته شده «المرأه لا یحلّ له ابداً» یعنی ازدواج در عدّه باعث می گردد که ازدواج و مطلق استمتاعات از او حرام گردد.

پس حرام، مطلق تمتعات است. ولی نگاه غیر شهوی - اگر ذاتاً جایز باشد - حرام نمی شود. برای توضیح مطلب به امثله ذیل توجه شود.

مثال اول: اگر مالک با کنیز مزوجه خود که طلاق گرفته و هنوز عدّه او تمام نشده است، ازدواج کند این کنیز برای او حرام ابد می شود - در فرض دخول یا علم - یعنی مالک نمی تواند از او استمتاع کند. ولی نگاه کردن عادی به او حرام نمی گردد.

مثال دوم: بنابراین که نگاه - بدون ریبه و شهوت - به وجه و کفین اجنبیه را ذاتاً جایز بدانیم، چنانچه در عدّه با زنی ازدواج کند آن زن حرام ابدی می شود ولی نگاه های عادی به وجه و کفین او که ذاتاً جایز بوده، همچنان جایز است.

مثال سوم: اگر کسی با مادر خود در عدّه ازدواج کند، این عقد هیچ تأثیری ندارد زیرا مطلق تمتعات از مادر، قبلاً نیز حرام بوده و اکنون نیز حرام است. نگاه و لمس غیر شهوی به مواضعی از مادر قبلاً جایز بوده، الآن نیز جایز است. خلاصه، مادر، با تزویج در عدّه، حکم اجنبیه را پیدا نمی کند.

از اینجا روشن می شود که مثالهای ام الزوجه و بنت الزوجه، در کلام مرحوم سیّد «ره» قابل مناقشه است و ازدواج با آنها در عدّه، موجب حرمت ابدی نمی شود.

ب) آیا سببیّت تزویج در عدّه برای حرمت ابد مربوط به تزویجی است که لو لا العده صحیح است یا اعم از آن است؟

1) نظر مرحوم آقای خویی «ره»:

ایشان قائل به تفصیل شده اند بین آنجایی که لو لا العده حرمت ابد ثابت باشد،