نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 400

که عقد، لو لا العده صحیح می باشد، و محذور بطلان عقد تنها در زمان عده می باشد، و بنابراین پس از پایان عده، دیگر مشکلی در کار نیست.

در این هشت روایت در برخی تعبیر «و هو خاطب من الخطّاب» دیده می شود، مثلاً صحیحه حلبی عن ابی عبد الله «علیه السلام» قال سألته عن المرأه (الحبلی) یموت زوجها، فتضع و تزوّج قبل ان تمضی لها اربعه اشهر و عشرا فقال: ان کان دخل بها فرّق بینهما ثم لا تحل له ابداً... و ان لم یکن دخل بها فرّق بینهما و اعتدّ بما بقی علیها من الاول و هو خاطب من الخطّاب(1)

و در برخی دیگر تعبیری نظیر «فلیتزوجها بعد ما تنقضی عدّتها» بکار رفته است، همچون صحیحه عبد الرحمن بن الحجّاج عن ابی ابراهیم «علیه السلام» قال سألته عن الرجل یتزوج المرأه فی عدّتها بجهاله، أ هی ممن لا تحل له ابداً، فقال لا، اما اذا کان بجهاله فلیتزوجها بعد ما تنقضی عدّتها الحدیث(2)

از این روایات معلوم می گردد که اصل موضوع حرمت ابد در جایی است که عقد لو لا العده صحیح باشد که در صورت علم یا دخول، منشأ حرمت ابد می گردد وگرنه، تنها در زمان عده، عقد باطل است و پس از آن می تواند با این زن ازدواج کند.

ان قلت: اگر این روایات به عقد صحیح لو لا العده اختصاص داشته باشد دلیل نمی شود که سایر روایات مختص به این صورت باشد، به دیگر بیان، اگر در این هفت روایت مجازاً لفظ عام در معنای خاص به کار رفته باشد، چرا ما در سایر روایات به چنین مجازیتی قائل شویم.

قلت: ما بالفطره در می یابیم که مراد از موضوع این روایات با سایر روایات یکی است.

در مورد بیان دیگر هم می گوییم که، ما در این هشت روایت هیچ گونه تجوّز و