نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 5 صفحه 459

صفحه 459

تزوجها بولی و شهود و لم یوقتا وقتاً، فکتب: انّ البینه بینه الرجل و لا تقبل بینه المرأه لانّ الزوج قد استحق بضع هذه المرأه، و ترید اختها فساد النکاح فلا تصدق و لا تقبل بینتها إلاّ بوقت قبل وقتها او بدخول بها»(1).

سند روایت: این روایت را کلینی با دو طریق و شیخ طوسی با یک طریق نقل کرده اند، ولی هیچ یک از طرق قابل اعتماد نیست. و این روایت برای تأیید خوب است.

دلالت روایت: موضوع این روایت، مسئله مورد بحث ما نیست. لکن از این روایت استفاده می شود که دخول و عدم آن، در رد و قبول بینه لاحق دخالت دارد و با بینه لاحق می توان حکم به ابطال عقد سابق نمود. مگر آنکه در عقد قبلی دخول هم صورت گرفته باشد.

این احتمال که دو خواهر در طول زمان (نه در زمان واحد) زوجه مرد بوده باشد وجود دارد. ولی در فرض سؤال در روایت بر زوجیت هر دو بینه اقامه شده و وقتی هم تعیین نشده است، بنابراین آن دو با هم تکاذب و تعارض دارند. امام علیه السلام فرموده اند که بینه مرد مقدم می شود. زیرا با اقامه بینه، وی نسبت به بضع زن استحقاق می یابد و خواهر زوجه می خواهد که نکاح را باطل کند. بدین جهت، قول او پذیرفته نمی شود و بینه وی مسموع نیست، مگر آنکه، بینه مزبور، مربوط به نکاح در زمانی، قبل از زمان بینه مرد باشد، یا بینه بر دخول اقامه کند. این روایت می رساند که با تحقق دخول نسبت به یک طرف، بینه طرف دیگر پذیرفته نمی شود و اگر دخول صورت نگرفته باشد، بینه مقدم قبول می گردد.(2)

نتیجه: هر چند ما در مستند و دلیل مرحوم آقای خویی مناقشه کردیم، ولی در


1- (1) رجوع شود به وسائل الشیعه طبع آل البیت، ج 20، کتاب النکاح باب 22 از ابواب عقد النکاح و اولیاء العقد ص 299، ح 1، به نقل از کافی ج 5، ص 562، ح 26، و تهذیب ج 7، ص 433، ح 1729.
2- (2) (توضیح بیشتر) البته اگر بینه مربوط به عقد در زمانی قبل از عقد لاحق باشد حکم به ثبوت عقد قبلی می شود و در زمان لاحق استصحاب عقد سابق با بینه لاحق تکاذب دارند و بینه لاحق مقدم است بنابراین نسبت به زمان قبل از بینه لاحق، بینه سابق اثبات زوجیت می کند و احکام زوجیت چون نفقه ثابت می گردد.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه