- متن عروه: 1
- اشاره 1
- اشاره 1
- بحث اول آیا ازدواج با زانی یا زانیه جایز است؟ 1
- تقریب استدلال به آیۀ شریفۀ «اَلزّانِی لا یَنْکِحُ إِلاّ زانِیَهً...» 1
- بررسی مسئله 17 عروه 1
- 1379/6/26 شنبه درس شمارۀ (225) کتاب النکاح/سال سوم 1
- بررسی استدلال توسط استاد (مد ظله) 3
- اشاره 4
- بررسی بحث توسط استاد (مد ظله) 4
- بحث دوم: آیا کفار مکلف به فروع هستند؟ 4
- اشاره 6
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 6
- ب) برداشت زجاج از آیه شریفه: 8
- د) ردّ اشکال قرطبی: 9
- اشاره 10
- 1) جواب اول: 10
- ه) پاسخ بر سه اشکال صاحب جواهر «رحمه الله»: 10
- 3) کلام مرحوم آقای طباطبائی رحمه الله: 11
- 2) جواب دوم: 11
- 4) بررسی اشکال دوم صاحب جواهر رحمه الله: 12
- 5) کلام صاحب کشّاف: 13
- الف) پی گیری دلالت مادۀ نکاح بر عقد یا وقاع: 14
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 14
- اشاره 14
- 1) پاسخ اشکال لغویت: 14
- ب) ادامۀ بررسی تشریعی یا اخباری بودن آیه شریفه: 15
- 2) نقد استاد - مد ظله - در مورد این وجه: 15
- 1) طرح نظریه: 16
- ج) بررسی نظریه کشاف و جواهر: 16
- 2) ایراد استاد - مد ظله - به کشاف و جواهر: 17
- 1) طرح وجوه چهارگانه دربارۀ مشار الیه «ذلک». 18
- د) بررسی ذیل آیه شریفه: 18
- اشاره 18
- 3) نظر استاد - مد ظله - دربارۀ کلام صاحب جواهر 19
- *توضیح کلام اخیر صاحب جواهر: 19
- 1) نظر علامه طباطبائی - رحمه اللّه علیه 20
- ه - بررسی موضوع نهی و حرمت در آیه شریفه: 20
- 2) نظر استاد (مد ظله) دربارۀ فرمایش علامه طباطبائی - رحمه اللّه علیه 20
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 22
- 1) محقق ثانی و شهید ثانی و بعض دیگر این احتمال را مطرح کردند که ذلک اشاره باشد به زنا 22
- الف) تعیین مشار الیه «ذلِکَ» در آیه شریفه: 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- 3) صاحب جواهر رحمه الله می فرماید: از نظر معنی انسب این است که «ذلِکَ» اشاره به هر دو حکم سابق باشد. 23
- بررسی فرمایش صاحب جواهر رحمه الله: 23
- اشاره 23
- 2) ذلک اشاره به حکم اخیر (الزّانِیَهُ لا یَنْکِحُها إِلاّ زانٍ أَوْ مُشْرِکٌ) باشد، 23
- اشاره 25
- نظر استاد - مد ظله - در مورد مشار الیه «ذلِکَ» و موضوع حرمت: 25
- 4) فخر رازی این وجه را از بعض مفسّرین نقل کرده و خودش هم آن را پسندیده است. 25
- نظر مرحوم آقای طباطبایی رحمه الله: 25
- پاسخ استاد مد ظله به مرحوم طباطبایی رحمه الله: 26
- نکتۀ اول: 28
- نکته دوم: 28
- نکتۀ سوم: 29
- نکتۀ چهارم: 29
- ب) بررسی روایات مسئله: 30
- 1) صحیحۀ زراره 30
- اشاره 30
- الف) کلام مرحوم آقای خویی (ره) در جمع بین روایات: 32
- اشاره 32
- خلاصۀ درس این جلسه: 32
- ب) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی (ره): 33
- 1) روایت اول: 35
- بحث دلالی: 35
- بحث سندی: 35
- اشاره 35
- روایت دوم: 36
- *اشکال استدلال به روایت: 36
- پاسخ اشکال: 36
- روایت چهارم: 37
- روایت سوم: 37
- روایت ششم: 38
- روایت هفتم: 38
- روایت پنجم: 38
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 39
- اشاره 39
- 2) متن روایت زراره: 40
- 1) یادآوری بحث گذشته: 40
- 3) مناقشه در دلالت روایت: 41
- ب) بررسی حکم تزویج با زن مشهور به زنا: 42
- 1) اشاره به کلام مرحوم آقای خوئی: 42
- 2) متن روایت اسحاق بن جریر: 42
- 4) اشکال استاد - مد ظلّه - به استناد به روایت اسحاق بن جریر: 43
- 3) توضیح اشکال سندی روایت: 43
- 6) توضیحی درباره روایت: 45
- 5) متن روایت حسن به ظریف: 45
- 7) نتیجه بحث: 46
- 1) توضیح کلام مرحوم آقای خوئی: 46
- ج) توضیحی درباره کلام مرحوم آقای خوئی و بررسی آن: 46
- اشاره 49
- د) دسته بندی روایات مسئله: 49
- 1) اقسام روایت مسئله در جلد 25 جامع احادیث الشیعه: 49
- 2) اقسام روایات ج 26 جامع احادیث الشیعه (چاپ سال 1379) 51
- ضمیمه درس 230 (اقوال اهل لغت درباره ثناء و نثا) 52
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 56
- اشاره 56
- الف) نقد استاد «مدّ ظلّه» دربارۀ جمع مرحوم آقای خویی: 56
- ب) بررسی روایاتی که مربوط به نکاح خود زانی با مزنی بها است: 57
- ج) بررسی روایاتی که مربوط به نکاح با مشهوره و زنان آلوده است: 59
- اشاره 60
- د) جمع بین اخباری که نکاح با مشهوره را تحریم و اخباری که آن را تجویز کرده است: 60
- اشاره 62
- 1) بیان مختار مرحوم حاج شیخ: 62
- نظر استاد «مدّ ظلّه» در جمع بین روایات: 62
- ه) بررسی راه علاج بین اخبار در صورت عدم امکان جمع دلالی: 62
- 2) نظر استاد «مدّ ظلّه» دربارۀ فرمایش مرحوم حاج شیخ: 64
- خلاصۀ درس این جلسه: 66
- 1) بررسی روایات اسحاق بن جریر و کلام آقای خویی «ره»: 66
- اشاره 66
- 2) بررسی حکم مسئله در صورت تعارض روایات: 68
- اشاره 68
- *نظر استاد «مدّ ظلّه» در صورت تعارض روایت: 69
- 3) نظر استاد در مسئله: 70
- الف) ادامۀ بحث تعارض بین روایات: 73
- 2) ظهور ثمره این بحث در باب متعه: 73
- خلاصۀ درس این جلسه: 73
- اشاره 73
- 1) ترجیح روایات تحریم: 73
- ب) حکم استبراء در موارد جواز نکاح: 76
- *روایات مسئله: 76
- اشاره 76
- 1) متن عروه: 76
- 3) آیا مشهور از این دو روایت اعراض کرده اند؟: 78
- 2) روایت احتجاج امام جواد «علیه السلام» با یحیی بن اکثم: 78
- اشاره 80
- *نظر استاد «مدّ ظلّه»: 80
- *خلاصه: 81
- اشاره 82
- خلاصۀ درس این جلسه: 82
- الف) نگاهی به روایات لزوم استبراء: 82
- اشاره 82
- 3) ادامۀ بحث در روایت روضه المتقین: 84
- 2) توضیح یکی از مناشئ تحریف در نسخ: 84
- 4) روایت حسن بن جریر: 85
- 6) چند توضیح درباره موثقه سماعه: 87
- 7) معنای «لا ینبغی» در روایات: 88
- 1) اشکالی در روایت اسحاق بن جریر: 90
- ب) طرح یک اشکال دربارۀ روایت اسحاق بن جریر و پاسخ آن: 90
- 2) علت عمدۀ، وجود سقط در اسناد: 91
- 3) حل اشکال سندی روایت اسحاق بن جریر و دو روایت بعدی: 92
- ج) بحث از لزوم استبراء و عدم لزوم آن: 93
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم و بررسی آن: 93
- 2) آیا اعراض مشهور، روایت معتبر را از درجه اعتبار می اندازد؟ 94
- 3) آیا در بحث ما، اعراض مشهور، اجتهادی است؟ 94
- اشاره 96
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 96
- 2) بیان دو شبهه توسط استاد - «مد ظله» - به استدلال مذکور: 99
- ب) پیگیری استدلال بر لزوم استبراء رحم از ماء الفجور: 99
- 1) بیان کلام آقای خویی «رحمه الله»: 99
- 3) دفع این دو شبهه: 100
- خلاصۀ درس این جلسه: 103
- اشاره 103
- 1) جمع بندی نهایی استاد «مدّ ظلّه» پیرامون روایات مسئله نکاح با زانیه و پاسخ به یک اشکال: 103
- 2) تفاوت احکام حدود و تعزیرات با حرمت نکاح با زانیه معلنه: 106
- الف) کلام مرحوم آقای حکیم: 107
- 3) آیا استبراء زانیه لازم است: 107
- ج بررسی اقوال فقهاء دو مسئله: 109
- متن عروه: 110
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 110
- الف) ادامه بحث گذشته 110
- اشاره 110
- 2) استدلال مرحوم آقای خویی بر عدم حرمت: 112
- 1) متن عروه: 112
- ب) آیا زنای زن موجب حرمت او بر شوهر می شود؟ و آیا طلاقش بر شوهر واجب است؟ 112
- 3) پاسخ استاد مد ظله به فرمایش آقای خویی (ره): 113
- 2 - معتبرۀ سکونی: 114
- اشاره 114
- 4) استدلال مرحوم آقای خویی بر عدم وجوب طلاق: 114
- 1 - معتبرۀ فضل بن یونس: 114
- 2 - روایت عبد الرحمن بن ابی عبد الله: 115
- 1 - صحیحۀ حلبی: 115
- 5) پاسخ استاد مد ظله به فرمایش آقای خوی (ره): 116
- 6) فرمایش مرحوم آقای حکیم و پاسخ استاد مد ظله: 117
- 2) توضیح مسئله: 119
- خلاصۀ درس این جلسه: 119
- اشاره 119
- 1) متن مسئله: 119
- الف) بررسی مسئله 19: 119
- 3) قائلین به تحریم ابد به ترتیب قرون: 120
- 4) ادعاهای اجماع در مسئله: 123
- 2) روایات انتصار و عویص مفید: 127
- ب) بررسی روایات دال بر تحریم ابد 127
- 1) بررسی روایت فقه الرضا: 127
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 129
- 1) قبول حرمت ابد توسط عده ای از فقهای عظام: 129
- اشاره 129
- الف) بررسی استدلال به اجماع بر حرمت ابد: 129
- 3) توضیحی دربارۀ کلام محقق در شرایع: 131
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای حکیم: 131
- 4) بررسی ادعاهای اجماع در مسئله: 132
- ب) استفاده تحریم ابد در زنا از روایات تزویج به ذات بعل: 134
- 1) استدلال به مفهوم موافقت برای اثبات تحریم: 134
- اشاره 135
- 3) جواب از استدلال به مفهوم موافقت: 135
- جواب نقضی: 135
- 2) استدلال به اطلاق روایات برای اثبات تحریم: 135
- جواب حلی: 135
- 4) جواب از استدلال به اطلاق روایات: 136
- د - نتیجۀ بحث 137
- ج - استدلال بر عدم تحریم ابد در زنای به ذات بعل 137
- اشاره 139
- متن عروه: 139
- خلاصۀ درس این جلسه: 139
- الف) کلام مرحوم آقای خویی «قدس سرهم»: 140
- ب) بررسی کلام مرحوم آقای خویی «قدس سرهم»: 140
- اشاره 147
- خلاصۀ درس این جلسه: 147
- 2) شک در این که زن معتده بوده است یا نه؟ 148
- 3) شک در اینکه مزنی بها در عدّه رجعیه بوده یا در عدۀ غیر رجعیه (نظر سید و مرحوم آقای حکیم و آقای خوئی «قدس سرهم»: 149
- 4) نظر مرحوم آقای خویی «قدس سرّه»: 149
- الف) آیا کل شیء لک حلال، شامل احکام وضعیه نیز می شود؟ 150
- اشاره 150
- 5) نظر استاد مد ظله در مورد کلام آقای خویی «قدس سرّه»: 150
- ب) بررسی استصحاب «عدم کون الطلاق طلاقاً ثالثا» بنحو «لیس تامّه» و «لیس ناقصه» 153
- ج) استصحاب حکمی بقاء زوجیت: 154
- اشاره 156
- الف) توضیحی کلی دربارۀ اصل مثبت: 156
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 156
- اشاره 156
- 2) اصل مثبت در اصول: 158
- 3) مستثنیات اصل مثبت: 159
- ب) توضیحی دربارۀ استصحاب کلی: 161
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 163
- الف): 163
- اشاره 163
- ب) جریان استصحاب در محل بحث: 164
- ج) اثبات رجعی بودن عده با استصحاب عدم ازلی 165
- اشاره 168
- د) دوران عده بین عده رجعی و بائن: 168
- متن عروه: 169
- اشاره 170
- متن عروه 170
- خلاصۀ درس این جلسه: 170
- 1) استدلال مرحوم آقای خویی بر عدم ایجاب حرمت با ادخال بعض الحشفه: 171
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر استدلال مذکور: 171
- ج) بررسی حکم فاعل هرگاه کبیر نباشد: 173
- اشاره 173
- متن عروه: 173
- 1) نقل کلمات قدماء: 173
- ب) شمول حرمت، نسبت به ام الام و إن علت و بنت البنت و إن نزلت: 173
- 4) ایراد استاد - مد ظله - به فرمایش صاحب حدائق: 174
- 3) مناقشۀ حدائق در کلام کنز الفوائد: 174
- 2) وجه تأمل علامه در تعمیم حکم: 174
- د) بیان تقریبات سه گانۀ محقق ثانی برای تعمیم حکم: 175
- 1) تقریب اول: 175
- *دفاع مرحوم آقای اراکی از تقریب مذکور: 176
- اشاره 176
- 3) تقریب دوم: 176
- 4) پاسخ استاد - مد ظله - به تقریب مذکور: 176
- 5) تقریب سوم: 176
- 6) مناقشۀ مرحوم آقای حکیم به تقریب سوم جامع المقاصد: 177
- 8) اشکال دیگر در کلام مرحوم آقای حکیم: 178
- 7) پاسخ استاد - مد ظله - به مناقشۀ مرحوم آقای حکیم بر تقریب سوم جامع المقاصد: 178
- 10) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر تقریب سوم محقق ثانی و بیان مختار: 179
- اشاره 180
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 180
- 1) طرح مجدد بحث: 181
- 2) نگاهی به اقوال فقهاء در مسئله اشتراط کبیر بودن در فاعل و صغیر بودن در مفعول 185
- 3) تمسک به اجماع برای تعمیم حکم نسبت به صغیر بودن فاعل: 186
- ب) آیا ایقاب به بعض حشفه نیز کافی است؟ 187
- 1) آیا باید ملوط صغیر باشد؟ 188
- ج) بررسی اشتراط سن خاص در جانب ملوط: 188
- 2) ترتّب حرمت ابد در صورت مسن بودن ملوط: 189
- 3) تذکر یک نکته اصولی و تطبیق آن در این مسئله: 190
- د) آیا حکم حرمت ازدواج با مادر و خواهر و دختر طرفینی است یا مخصوص فاعل است؟ 191
- 1) طرح بحث و اقوال فقهاء در مسئله: 191
- 2) دلیل قول به تعمیم تحریم نسبت به فاعل و مفعول (کلام کشف اللثام): 192
- 3) اشکال بر کلام کشف اللثام و بررسی آن: 192
- 1) طرح مجدّد بحث و اشاره به نظر علماء: 194
- اشاره 194
- الف) بررسی امکان تعلق حرمت ابد به مفعول: 194
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 194
- 2) تقریب اول: (با استفاده از استعمال لفظ در اکثر از یک معنی) 196
- 4) تقریب دوم (تمسک به علم اجمالی): 197
- 5) تقریب سوم: با فرض عدم وجود علم اجمالی): 199
- 6) تقریب چهارم: (ترک استیضاح دلیل بر عدم حکم است): 200
- 7) تقریب پنجم: (بحث مبنایی دربارۀ ترک استیضاح): 201
- ب) ذکر قرائن بر تعیین مرجع ضمیر در روایات مسئله: 203
- اشاره 205
- متن عروه: 205
- خلاصۀ درس این جلسه: 205
- الف) بررسی حکم خنثای موطوء: 205
- اشاره 205
- 3) کلام صاحب جواهر «رحمه الله» در مورد بنت خنثی: 206
- 2) توضیحی دربارۀ موضوع مسئله: 206
- 4) پاسخ استاد - مد ظله - به این بیان: 207
- ب) کلام علامه «رحمه الله» در قواعد و توجیه آن: 208
- اشاره 208
- 1) اگر خنثی موطوء واقع شود: 208
- 2) اگر خنثی پسری را وطی کرد: 209
- 1) بررسی اقوال فقهاء: 211
- متن عروه: 211
- ج) بررسی حکم ایقاب الغلام هرگاه بعد از عقد واقع شود: 211
- 2) بررسی ادلۀ مسئله: 212
- اشاره 215
- الف) بررسی بحث انفساخ عقد نکاح با ایقاب غلام: 215
- 1) طرح بحث و ذکر دو مقدمه: 215
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 215
- 2) نگاهی به اصل روایات مسئله ایقاب و کلمات علماء در مسئله: 217
- 1) طائفه اول روایات متعارض: 218
- ب) روایات متعارض در مسئله: 218
- اشاره 218
- 2) بررسی نسبت طائفه اول با روایات ایقاب غلام: 219
- 4) طائفه دوم روایات متعارض: 222
- 1) متن روایت و توضیح درباره اعتبار سندی آن: 224
- ج) نگاهی به روایت خاص در باب ایقاب برادر زن: 224
- 2) دو توجیه درباره مرسله ابن ابی عمیر و پاسخ آنها: 225
- 3) نتیجه بحث: 227
- اشاره 228
- خلاصۀ درس این جلسه: 228
- 1) بررسی حرمت ازدواج جدید: 230
- 2) استدلال به استصحاب حلیت تزویج: 231
- اشاره 232
- پاسخ اشکال: 232
- اشکال شمول (ما یحرم من النسب...»: 232
- اشاره 236
- الف) بررسی اتفاق فقهاء: 236
- خلاصۀ درس این جلسه: 236
- اشاره 236
- من المحرمات الا بدیه التزویج حال الاحرام 236
- 1) استدلال به روایاتی که از تزویج در حال احرام «نهی» کرده است: 237
- ب) بررسی روایات مسئله: 237
- پاسخ استاد - مد ظله - به این استدلال 238
- 3) نظر استاد - مد ظله - پیرامون این روایت: 240
- 2) طائفۀ دوم: استدلال به روایاتی که با تعبیر «حرّم» تزویج در حال احرام را تحریم کرده است 240
- الف) توضیح بیشتر درباره سند روایت تحریم ابد در صورت علم (صحیحه زراره و داود بن سرحان و...): 245
- 1) کلام علماء درباره سند این روایت: 245
- خلاصۀ درس این جلسه: 245
- اشاره 245
- 2) اشاره به تحویل سند: 246
- 3) بررسی اعتبار طرق شش گانه روایت: 247
- 4) تحقیق دربارۀ" المثنی "در سند: 248
- 5) تحقیق درباره" ادیم بیاع الهروی ": 250
- 6) خلاصه ارزیابی طرق شش گانه سند: 252
- الف) دو روایت دیگر در اعتبار بخشیدن به روایت زراره و داود بن سرحان و ادیم بیاع الهروی: 254
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 254
- اشاره 254
- اشاره 254
- 1) راه اول در اعتبار روایت فوق: 255
- 3) بررسی متن روایت: 256
- ب) استدلالات دیگر بر حرمت تکلیفی نکاح بر محرم 258
- 1) نقل کلام مرحوم آقای خویی: 258
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی: 259
- 3) راههای دیگر در اثبات حرمت تکلیفی نکاح بر محرم: 262
- 4) نتیجه بحث: 263
- خلاصۀ درس این جلسه: 264
- طائفه اولی (نکاح محرم مطلقاً موجب حرمت ابدی است) 264
- اشاره 264
- الف) نقل روایات مسئله: 264
- طائفه دوم: (نکاح محرم حرمت ابدی نمی آورد). 268
- طائفه سوم: (نکاح محرم در صورت علم حرمت ابدی می آورد) 268
- 1) جمع اول تفصیل بین علم و عدم علم: 269
- ب) وجوه جمع بین روایات: 269
- اشاره 270
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی «رحمه الله»: 270
- مناقشۀ استاد (مد ظله) دربارۀ استدلال اخیر: 270
- 3) جمع دوم تفصیل بین صورت علم یا دخول و غیر آنها: 271
- 4) مناقشۀ مرحوم حاج شیخ «رحمه الله» به جمع مشهور: 271
- الف) کلام مرحوم حاج شیخ دربارۀ کیفیت جمع روایات مسئله: 273
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 273
- اشاره 273
- 1) اشکال به نحوۀ جمعی که اشهر فقهاء بین روایات کرده اند و اثبات مدعای آنها به طریق دیگر: 273
- 2) جمع مرحوم آقای حاج شیخ عبد لکریم حائری «قدس سرّه»: 276
- 3) توضیحی کلی دربارۀ مسئلۀ حمل مطلق بر مقیّد: 277
- 4) پاسخ کلام مرحوم آقای حائری «قدس سرّه» توسط استاد - مد ظله -: 279
- ب) نگاهی به فتاوای علماء دربارۀ عقد در حال احرام: 280
- اشاره 280
- 2) تذکر نکته ای در کلام علامه در «تحریر» و صاحب حدائق 283
- 3) توضیحی درباره عبارت سید مرتضی در موصلیات ثالثه 285
- 1) حمل مطلق بر فرد نادر: 287
- 2) رجوع به عامّ کتاب پس از تعارض و تساقط روایات: 287
- اشاره 287
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 287
- اشاره 287
- نظر استاد - مد ظله - در مورد فرمایش حاج شیخ «قدس سرّه»: 288
- بررسی مرجّحات 288
- مرجح اول: اوصاف راوی 288
- مرجح دوم: موافقت کتاب 288
- مرجح سوم: مخالفت عامه 290
- 3) حمل روایات حرمت ابد بر فرض دخول: 291
- اشاره 291
- اشکال استاد - مد ظله - به بیان آقای داماد «قدس سرّه»: 292
- بیان مرحوم آقای داماد بر مورد تقدیم منطوق بر مفهوم: 292
- اشاره 292
- اشکال استاد - مد ظله - به بیان مرحوم حاج شیخ: 293
- اشاره 295
- الف) بررسی کلام مرحوم حاج شیخ: 295
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 295
- 1) تبیین کلام مرحوم آقای حائری (یادآوری): 295
- 2) بررسی مقدمۀ اوّل (مفاد عبارت "فرق بینهما" ): 296
- 3) بررسی مقدمه دوم (لازمه قهری اجتماع زن و شوهر، تحقق دخول است): 298
- 2) مناقشه صاحب ذخیره در دلالت روایت بر نفی حرمت ابد: 302
- 1) متن صحیحه: 302
- ب): بررسی صحیحۀ محمّد بن قیس: 302
- تقریب اوّل: 303
- 3) تأیید کلام صاحب ذخیره با دو تقریب از استاد - مد ظلّه -: 303
- اشاره 304
- تقریب دوم: 304
- 4) بررسی مناقشه صاحب ذخیره و دو تقریب قبل: 304
- *کلامی دیگر از صاحب ذخیره: 306
- *مناقشه استاد - مد ظلّه - در کلام مذکور: 306
- *بررسی کلام مرحوم حاج شیخ: 308
- متن عروه: 309
- خلاصۀ درس این جلسه: 309
- اشاره 309
- الف) بررسی حکم عقدی که توسط وکیل احرام معقود له انجام گیرد: 309
- د) بطلان عقدی که مجری آن محرم باشد: 310
- متن عروه: 310
- ج) بطلان ازدواج در حال احرام: 310
- متن عروه: 310
- متن عروه: 310
- ب) آیا محرم می تواند عقد فضولی را اجازه کند؟: 310
- متن عروه: 311
- ه) بررسی حکم حرمت ابد در صورتی که تنها زوجه، محرمه باشد: 311
- متن عروه: 311
- 1) بیان مختار سید «رحمه الله»: 311
- 3) پاسخ استاد «مدّ ظلّه» به ایراد مذکور: 312
- الف) ادله تعمیم (اراده جنس از کلمه «المحرم و قاعدۀ اشتراک) 315
- اشاره 315
- 1) تعمیم حرمت ابد نسبت به موردی که مردِ محلّ با زن محرمه ازدواج نماید. 315
- خلاصۀ درس این جلسه: 315
- 2) اشکال به دو دلیل فوق 316
- الف) اشکال مرحوم حائری به جنس بودن کلمه «المحرم» 316
- ب) اشکال صغروی به قاعده اشتراک: 317
- ج) اشکال کبروی به قاعده اشتراک زن و مرد در احکام 319
- اشاره 320
- پاسخ به اشکال دوّم: 320
- 3) نظر استاد مد ظله پیرامون جنس بودن کلمه «المحرم» 320
- الف) پاسخ از اشکال صغروی قاعدۀ اشتراک 322
- اشاره 322
- 4) نظر استاد مد ظله نسبت به قاعده اشتراک زن و مرد در احکام 322
- پاسخ این اشکال - 322
- ب) عدم تمامیت کبرای قاعده اشتراک 323
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 325
- در مورد عقد فضولی یا اجازه ای که در حال احرام واقع می شود دو مسئله مطرح شده 325
- اشاره 325
- مسئله اول: آیا شخص می تواند در حال احرام عقد فضولی را اجازه بدهد؟ 325
- متن عروه: 325
- مسئله دوم: اگر محلی فضولتاً برای شخص محرمی عقد بخواند، 326
- اشاره 326
- الف) بررسی صورت دوم مسئله اول: 326
- ب) اجازه کاشف حکمی است. 327
- در باب اجازه فضولی 4 رأی معروف هست: 327
- الف: اجازه ناقل است. 327
- ج) اجازه کاشف حقیقی است. 328
- د) اجازه کاشف انقلابی است. 328
- نظر مرحوم سیّد «رحمه الله»: 329
- فرمایش مرحوم آقای حکیم «رحمه الله» و مرحوم آقای خوئی «رحمه الله»: 329
- ب) بررسی صورت اول مسئله هشتم: 331
- نظر نهایی استاد مد ظله: 331
- اشاره 331
- 1) فرمایش مرحوم آقای حکیم «رحمه الله» و مرحوم آقای خویی «رحمه الله»: 331
- 2) نظر استاد مد ظلّه در وجه احتیاط مرحوم سیّد «قدس سرّه»: 332
- نظر استاد مد ظله در کلام مرحوم سیّد «رحمه الله» 333
- اشاره 334
- ج) بررسی صورت دوم مسئله هشتم: 334
- 2) نظر استاد مد ظله: 334
- 1) فرمایش مرحوم آقای حکیم: 334
- الف) بررسی فروع مسئله تزویج در حال احرام (مسئله اول): 336
- اشاره 336
- خلاصۀ درس این جلسه: 336
- اشاره 336
- 2) توضیح مسئله: 337
- 3) بررسی کلام مرحوم سید توسط استاد «مدّ ظلّه»: 340
- 1) متن مسئله: 341
- 2) توضیح مسئله: 341
- ب) مسئله دوم: 341
- 2) توضیح مسئله: 342
- 1) متن مسئله: 342
- ج) مسئله 3: 342
- 3) اشکال مرحوم آقای حکیم و بررسی آن: 343
- 4) اشکال مرحوم آقای خویی: 344
- 6) بررسی کلام مرحوم آقای خوئی: 345
- 5) توضیح بیشتر کلام مرحوم آقای خوئی توسط استاد «مدّ ظلّه»: 345
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 349
- 1) متن مسئله: 349
- الف) بررسی مسئله 4: 349
- اشاره 349
- 1) بیان مرحوم آقای خویی: 351
- 2) بیان مرحوم سید (ره): 352
- 3) اشکال استاد - مد ظله - به عدم جریان استصحاب عدم عقد: 353
- 4) پاسخ استاد مد ظله - به اشکال فوق: 354
- 1) مقدمه بحث: 356
- ج) بررسی جریان استصحاب در معلوم التاریخ: 356
- 2) یک نقض بر جریان استصحاب در معلوم التاریخ: 357
- 3) نگاهی به صحیحه ثانیه زراره: 358
- د) حکم قسم دوم مسئله: 359
- اشاره 359
- 4) خلاصه کلام در استصحاب معلوم التاریخ: 359
- 1) حکم قسم دوم بر طبق قاعده استصحاب و ادله برائت: 359
- 2) علت فتوای مرحوم سیّد به صحت عقد در تمام صورتهای قسم دوم: 361
- 3) توضیحی درباره مفاد قاعده فراغ: 361
- خلاصۀ درس این جلسه: 365
- اشاره 365
- الف) تصویر ثمره برای جریان اصول: 365
- 1 - بررسی سند روایات 367
- ب) اشتراط احتمال التفات حین العمل در قاعدۀ فراغ: 367
- اشاره 367
- 2) بررسی دلالت روایت: 369
- 3) مناقشۀ استاد - مد ظله - به استدلال مذکور: 370
- 4) تقریب مرحوم آقای خویی برای عدم دلالت این روایت بر عدم اشتراط التفات در قاعده: 370
- اشاره 372
- الف) بررسی روایت علی بن جعفر: 372
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 372
- ب) شک در حاجبیت موجود، مانع صحت وضوء نیست: 373
- ج) فرمایش مرحوم آقای خویی «رحمه الله»: 374
- اشاره 374
- بررسی کلام مرحوم آقای خوئی «رحمه الله»: 375
- کلام مرحوم آقای خویی «رحمه الله»: 378
- بررسی مجدد صحیحۀ حسین بن ابی العلاء: 378
- مناقشه در کلام مرحوم آقای خویی «رحمه الله» و بیان مفاد صحیحۀ حسین بن ابی العلاء 379
- 1) مروری بر بحث گذشته و ذکر مبنای مرحوم آقای حکیم: 386
- خلاصۀ درس این جلسه: 386
- اشاره 386
- الف) توضیح کلام مرحوم آقای حکیم: 386
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم بر طبق مبنای خود: 387
- 1) اثبات مطلب اول (عدم اصل مقتضی بطلان عقد): 389
- اشاره 389
- ب) حکم شک در تقدم یا تقارن یا تأخر عقد نسبت به احرام: 389
- 2) اثبات مطلب دوم (وجود اصل مثبت صحت عقد و اصل نافی حرمت ابد»: 390
- ج) تذکر استاد «مدّ ظلّه» به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان و اعزام روحانیون به تبلیغ: 391
سپس در ادامه می فرمایند: مراد از ذلک در «حُرِّمَ ذلِکَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ» نفس ازدواج با زنانی می باشد که آیه در مقام اخبار از حال مؤمنین است که آنها از آنچه که مشرکین و فسّاق مسلمان مایل به آن هستند امتناع دارند.
ب) برداشت زجاج از آیه شریفه:
زجّاج که معاصر طبری است و بنا بر قولی وفاتش در سال 310 ه. ق، سال وفات طبری واقع شده است؛ می گوید مراد از نکاح در آیه شریفه عقد نکاح می باشد و برای اثبات آن دو دلیل اقامه می کند.
1) در قرآن هر جا کلمه نکاح استعمال شده است به معنای عقد نکاح می باشد و در جایی به معنای وقاع و جماع استعمال نشده است.(1)
2) اگر مراد از نکاح وقاع باشد از دو حالت خارج نمی باشد، یا مراد این است که زانی در هنگام دخول غیر مشروع به زن، فقط با زانیه وقاع می کند یا مراد این است که زانی هیچ گاه با غیر زانیه وقاع نمی کند و همیشه با زانیه وقاع می کند.
اگر مراد صورت اول باشد، این کلام لغو می باشد. برای اینکه پر واضح است که زانی در هنگام وقاع با زن غیر مشروع زنا از او سر می زند پس احتیاج به بیان ندارد و اگر مراد صورت دوم باشد، خلاف واقع لازم می آید. چون بسیاری از زانی ها با عفیفه ازدواج کرده و با او وقاع می کنند و این طور نیست که فقط با زانیه وقاع کنند خیر با همسر مشروع خود نیز هم بستر می شوند، اگر چه ممکن است گاهی نیز از آنها زنا سربزند، پس اینکه هیچ گاه با غیر زانیه هم بستر نمی شوند کلامی خلاف واقع می باشد.
پس در صورت حمل نکاح بر وقاع یا لغو و یا خلاف واقع لازم می آید.(2)
1- (1) - ما مواردی را که در قرآن آمده است بررسی کردیم در بیشتر موارد به طور قطع و یقین به معنای عقد استعمال شده است و در مواردی دیگر به احتمال قوی به معنای عقد است اما جایی که نکاح بطور قطع به معنای وقاع در قرآن کریم استمال شده باشد نیافتیم. در سرائر نیز به این مطلب که از زجاج نقل شد اشاره شده است.
2- (2) برای تقویت کلام زجاج مناسب است روایتی را از حضرت امام صادق علیه السلام که در باب هدی وارد شده