نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 8 صفحه 36

صفحه 36

معانی" من "اتصال است، امثله ای هم برای آن آورده که امثلۀ درستی نیست و نمی خواهیم اکنون به آن بپردازیم، شاید بتوان گفت که معنای اصلی" من " (و نه یکی از معانی آن چنانچه از عبارت کشاف بر می آید) ارتباط است، مفهوم ارتباط غیر از مفهوم اتصال می باشد، به هر حال اشکال استعمال لفظ در اکثر از یک معنا را می توان بدین گونه پاسخ داد

5): تقریب دلیل سوم به گونه ای دیگر

-1

ما اشتراک لفظی" من "بین معانی مختلف را انکار می کنیم، ولی چیزی که اجمالاً نمی توان انکار کرد این است که معانی مختلف" من "را نمی توان با حرف عطف بکار برد، با ذکر یک مثال این بحث را توضیح می دهیم: در دو جمله زیر کلمه" من "دیده می شود: جئت من الکوفه، جئت من خوف، در ترجمه هر دو از واژه" از "در فارسی بهره می گیریم و می گوییم: از کوفه آمدم، از ترس آمدم، که نشان می دهد که لفظ" من" و" از "به عنوان اشتراک لفظی در این دو جمله بکار نرفته اند. با این حال، نمی توانیم بگوییم: جئت من الکوفه و خوفٍ، البته با تکرار حرف مانعی ندارد: جئت من الکوفه و من خوفٍ، ولی عطف خوف به الکوفه بدون تکرار حرف جرّ صحیح نیست.

شاید علّت این امر این باشد که حروف جرّ به نحو وضع عام، موضوع له خاص، برای انحاء مختلف معانی ارتباط وضع شده و در جایی که نحوه ارتباط مختلف باشد عطف صحیح نیست مگر حرف جر تکرار گردد.(2) معنای تبیین و معنای


1- (1) این تقریب با استفاده از افادات استاد - مد ظلّه - در خارج بحث، با افزودن مثالهای روشنگر تنظیم شده است.
2- (2) (توضیح بیشتر) به تقریب دیگر، می توان گفت که حروف جر چون معنای ربطی دارند، در جملات از طرفین ربط، رنگ می پذیرند و در جایی که کیفیت ارتباط طرفین مختلف باشد، کأنّه معنای حرف مختلف می گردد و از این جهت عطف بدون تکرار حرف جرّ با ذوق عرفی سازگار نیست. به هر حال با ذکر مثالی دیگر اصل این بحث را روشن می کنیم، یکی از معانی حرف جرّ لام، تعلیل است، ولی علت به دو گونه است گاه تحصیلی است همچون: ضربت زیداً لتأدیبه، گاه حصولی است همچون: ضربت زیداً لقول أبیه کاربرد لام در علت حصولی و علت تحصیلی قطعاً به نحو اشتراک لفظی نیست، با این حال عطف علت حصولی بر علت تحصیلی بدون تکرار حرف جر عرفی نیست و جمله" ضربت زیداً لتأدیبه و قول أبیه "نامأنوس مخالف طبع عرفی بنظر می آید، استاد
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه