نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 8 صفحه 98

صغیره دارد. سپس یکی از کبیره ها به صغیره شیر بدهد و چون عنوان امّ الزوجه به او منطبق می شود نکاح او منفسخ مس شود. زیرا در تحریم امّ الزوجه، دخول به زوجه شرط نیست. نکاح صغیره نیز باطل می شود، چون جمع بین ام و بنت جایز نیست(1) سپس کبیرۀ دوم این صغیره را شیر می دهد (خواه کبیره دوم مدخوله باشد یا نباشد) بر این کبیرۀ دوم عنوان «امّ من کانت زوجهً» منطبق می شود.

در مسئلۀ اول، یعنی مسئلۀ بنت من کانت زوجهً خلافی نقل نشده است همه در مسئلۀ «بنت من کانت زوجهً» حکم به تحریم موبد کرده اند. شیخ هم در مبسوط، در این مسئله خلافی از شیعه و سنی نقل نمی کند.(2)

امّا مسئله «امّ من کانت زوجهً» مورد خلاف واقع شده است. و روایت علی بن مهزیار(3) نیز در همین مسئلۀ اخیر وارد شده است. شیخ طبق این روایت در نهایه صریحاً و در مبسوط ظاهراً، حکم کرده که کبیرۀ دوم حرام مؤبّد نیست. ولی خیلی از فقهاء بعد از او حکم به تحریم کرده اند. به هر حال، مسئله معنون بوده است. لیکن در باب الرضاع آن را عنوان کرده اند.

حال ما عبارت مبسوط را نقل می کنیم، چون احتیاج به توضیحی دارد. سپس ادلۀ مسئله را مطرح می کنیم.

3) توضیح عبارت مبسوط:

اذا کان له أربع زوجات إحداها صغیره لها دون الحولین (چون شرط رضاع محرِّم این است که رضاع قبل از دو سال باشد) و ثلاث کبائر بهنّ لبنٌ (که این کبائر شیر هم دارند) فأرضعت إحدی الکبائر هذه الصغیره انفسخ نکاحهما معاً (چون جمع بین

1- (1) (توضیح بیشتر) در این مسئله هم اگر کبیره اول با شیر شوهر فعلی خود، صغیره را شیر دهد، صغیره دختر این شوهر شده و در نتیجه محرم ابدی می گردد، ولی اگر شیر از شوهر قبلی باشد، نکاح صغیره باطل می گردد ولی صغیره محرم ابدی نمی شود.
2- (2) المبسوط، ج 300/5 و 299 عند قوله: اذا کان له اربع زوجات ثلاث صغار لهن دون الحولین.
3- (3) وسائل الشیعه، ج 402/20 باب 14 من ابواب ما یحرم بالرضاع، ح 1، رقم 25938.