نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 9 صفحه 262

... و یشترط العربیه مع التمکن منها و لو بالتوکیل علی الاحوط. نعم مع عدم التمکّن منها و لو بالتوکیل علی الاحوط، یکفی غیرها من الالسنه اذا اتی بترجمه اللفظین من النکاح و التزویج.

2 - توضیح عبارت مصنف

در عبارت «علی الاحوط» در کلام مصنف دو احتمال وجود دارد احتمال اوّل: مربوط به اصل اشتراط عربیت باشد، احتمال دوم: اصل اشتراط عربیت به نظر مرحوم سید مسلّم باشد، تردید در اشتراط عربیت برای کسی است که خود از عربی خواندن ناتوان است ولی می تواند دیگری را وکیل کند که عقد را به عربی بخواند که در اینجا احتمال دارد که توکیل بر اجزاء مباشری صیغه به غیر عربی مقدّم باشد، لذا احتیاط شده است.

مظنون احتمال دوم است، زیرا بنا بر احتمال اول مناسب بود که قید «علی الاحوط» پس از مع التمکن منها ذکر می شد نه به دنبال «و لو بالتوکیل»، به هر حال عبارت خالی از ابهام نیست.

3 - ادله اعتبار عربیت در صیغه نکاح

برای اعتبار عربیت در صیغه نکاح به ادله ای استناد شده است.

دلیل اوّل: اجماع،

علامه حلی در تذکره 582:2 (چاپ سنگی) می گوید: مسئله: لا ینعقد الاّ بلفظ العربیه مع القدره، فلو تلفظ باحد اللفظین بالفارسیه او غیرها من اللغات غیر العربیه، مع تمکنه و معرفته بالعربیه لم ینعقد عند علماءنا، و هو [احد] قولی الشافعی و احمد...

شیخ طوسی در مبسوط 194:4 درباره عقد نکاح می گوید: فان عقدا بالفارسیه فان کان مع القدره علی العربیه فلا ینعقد بلا خلاف و ان کان مع العجز فعلی وجهین احدهما یصحّ و هو الاقوی و الثانی لا یصحّ...

تعبیر شیخ طوسی (بلا خلاف) از تعبیر علامه حلی (عند علماءنا) قوی تر است، چه «بلا خلاف» در مبسوط تنها ناظر به فتوای امامیه نیست، بلکه عدم اختلاف در مسئله در