نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 9 صفحه 339

2) اشاره به سند این روایت:

هارون بن مسلم در این سند بی اشکال ثقه است ولی در سند مسعده بن صدقه واقع است که توثیق صریحی ندارد، ولی این بحث در رجال مطرح است که آیا وی با مسعده بن زیاد که نجاشی وی را ترجمه کرده با عبارت «ثقه عین» توثیق کرده، یکی است یا خیر؟ از کلمات دانشمندان رجال همچون برقی مؤلف کتاب رجال و شیخ طوسی در رجال و فهرست و نجاشی در رجال استفاده می گردد که ایشان این دو نفر را یکی می دانند، مرحوم آقای بروجردی این دو را یکی دانسته، عنوان کامل وی را مسعده بن صدقه بن زیاد انگاشته اند، این کلام در رسالۀ مستقلی که در این زمینه نوشته شده مورد بحث و بررسی قرار گرفته شده و پس از نقل و بررسی قرائن اتحاد و تعدد این دو عنوان (از راهی غیر از راه مرحوم آقای بروجردی) نتیجه گرفته شده است که قرائن اتحاد قوی تر است و بعید نیست که این دو یکی باشند.(1)

بنابراین، توثیق مسعده بن زیاد در رجال نجاشی، روایات با عنوان مسعده بن صدقه را نیز تصحیح می کند(2)

3) فقه الحدیث:

در حدائق، کلمه «المحرم» را که در سه مورد حدیث همراه عجم و اعجمی وارد شده، اسم مفعول از باب تفعیل گرفته می گوید: قال فی النهایه الاثیریه «فارسل الیّ ناقه محرّمه»، المحرّمه هی الّتی لم ترکب و لم تذلّل»، و فی الصحاح: جلد محرّم ای لم تتم دباغته، و سوط محرّم: لم یلیّن بعد. و ناقه محرمه: ای لم تتم ریاضتها بعد... و منه یعلم اطلاق المحرّم فی هذا الخبر علی من لم یمکنه التکلّم بالعربیه الفصیحه و الآیتان بالقراءه و الدعاء و العقود و نحوها علی الوجه العربی، لشبهه بالدابه الّتی لم تذلّل و نحوها ممّا ذکر لعدم لین لسانه و تذلیله بالنطق بالعربیه(3).

1- (1) رساله احسن الفوائد فی احوال المساعد، مجله تراثنا، شماره مسلسل 53-54، ص 180-240.
2- (2) (توضیح بیشتر) البته بر طبق مبانی استاد - مد ظلّه - بر فرض تعدد دو عنوان نیز با توجه به کثرت روایات مسعده بن صدقه به ویژه در کتب مفتی بها چون کافی و فقیه، وثاقت وی ثابت می گردد.
3- (3) حدائق 169:23 و 170 (توضیح بیشتر) البته مطلب ایشان بر گرفته از توضیح بحار 63:85 در مورد حدیث