نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 9 صفحه 39

از خطا بات شرعیه فهم عرفی است. این قسم از برداشتهای عرف است که خود متوجه مسامحۀ بودن آنها نیست.

بنابراین در ما نحن فیه نیز می گوییم این مسئلۀ که رجوع، اعادۀ زوجیت سابقه است اگر چه عقلاً و به دقّت عقلی صحیح نیست و اگر عرف بگوید این زوجیت، عین همان زوجیت سابقه است. تعبیری مسامحه ای بکار برده است و لکن این مسامحۀ او از قبیل قسم دوم است که عرف آن را حقیقت می داند و به تعبیر دیگر بیش از این مورد فهم و مُدرکش نیست و اعادۀ همان زوجیت سابق را ممکن و صحیح تلقّی می کند. این مسامحه مورد پذیرش است و احکام نیز باید بر اساس او مترتب شود.

3) اشکال استاد - مد ظلّه - به کلام مرحوم سید:

تا اینجا گفتیم که اشکال مرحوم آقای خویی به کلام سید رحمه الله وارد نیست. و لیکن به نظر ما می توان حتی با پذیرش مبنای مرحوم سید و قبول اینکه رجوع عرفا اعادۀ عین همان زوجیت سابقه است می توان اشکالی را به کلام مرحوم سید کرد و در نتیجه قائل شویم در صورتی که طلاق رجعی باشد، زنا موجب نشر حرمت می شود و آن اشکال این است که کسی چنین بگوید:

آنچه که مقتضای جمع بین ادله است این است که زنا نمی تواند رافع عقد موجود باشد «ان الحرام لا یفسد الحلال» و لکن می تواند جلوی تحقق زوجیت را بگیرد و در ما نحن فیه و لو قبول نماییم که رجوع، اعادۀ عین زوجیت سابقه است ولی بالاخره باید بپذیریم که در یک زمانی (زمان طلاق تا موقع رجوع) فترتی حاصل شده و این زوجیت به اصطلاح مُرده است، حال چه اشکال دارد کسی بگوید زنای لا حق هیچ گاه نمی تواند موجب از بین بردن عقد موجود شود ولی می تواند مانع از زنده شدن و اعادۀ زوجیت سابقه گردد. چنانچه اگر از ابتدا زنا سابق بر عقد بود، موجب نشر حرمت می شد. بنابراین بصرف اینکه رجوع اعادۀ زوجیت سابقه است می توان گفت، زنا موجب نشر حرمت نمی شود.