نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 9 صفحه 52

مرحوم آقای بروجردی این گونه توجیه کرده اند که دو خواهر گاهی هر دو خواهر نسبی به این معنا که هر دو اولاد نسبی این پدر یا این مادر هستند و گاهی هر دو خواهر رضاعی، به این صورت که مثلاً دو دختر از یک مُرضعه شیر خورده اند. پس هر دو أولاد رضاعی این زن هستند و با یکدیگر خواهر رضاعی هستند.(1) و گاهی یکی از اینها اولاد نسبی این زن است و دیگری اولاد رضاعی این زن است پس بالاختلاف خواهر می شوند یکی از طریق نسب و دیگری از طریق رضاع أختیّت پیدا می کند. چون معیار در اختیت این است که دو دختر قدر مشترک نسبت به پدر یا مادری داشته باشند چه این اشتراک از طریق نسب باشد و چه از طریق رضاع و شیر خوردن باشد و چه اشتراک یکی با نسب و اشتراک دیگری با رضاع باشد.(2) بنابراین سه صورت تصویر می شود و فرمایش سید رحمه الله تمام است. مرحوم آقای خویی نیز همین مطلب را دارند.(3) لیکن مختصرتر ذکر کرده اند و نظر سید رحمه الله در چاپ اول به همین مطلب بوده است.

4) توجیه امام راحل قدس سرّه و نقد آن:

مرحوم آقای خمینی یک زیادتی دارند ایشان مثال برای نسبی را این گونه ذکر می کنند که گاهی این دو دختر فقط نسباً اولاد کسی هستند به این صورت که هیچ شیری از او نخورده اند بلکه فقط از او متولد شده اند متولد از این زن یا متولد از آن مرد هستند و گاهی این دو دختر اصلاً اولاد نسبی او نیستند بلکه فقط از این زن در حبالۀ نکاح آن مرد شیر خورده اند و گاهی یکی از اینها فقط به وسیلۀ نسب اتصال دارد و شیر نخورده و دیگری فقط بوسیلۀ رضاع اتصال دارد و ارتباط نسبی ندارد(4).

1- (1) (توضیح بیشتر) صورت دیگر در جایی است که دو خواهر، از جانب پدر خواهر رضاعی باشند یعنی صاحب لبن هر دو یکی باشد هر چند مرضعه مختلف باشد، مثلاً دو زن که همسر یک مرد هستند این دو دختر را شیر داده اند.
2- (2) عبارت حاشیه ایشان چنین است: ای مختلفی الانتساب الی أبیها او امهما الّذی هو الملاک لکونهما اختین.
3- (3) یرید بذلک ما اذا کانت الاختیه بین المرأتین ناشئه من ولاده احداهما و ارتضاع الاخری.
4- (4) کرضیعه من لبن فحل مع نسبه النسبیه التی لم ترتضع من لبنه فهما اختان مختلفتا الانتساب لم تحصل