نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 10 صفحه 108

مجدّدی که به عبارت ایشان کردیم معلوم شد ایشان می خواهند منطوق را تقیید بزنند نه مفهوم را. یعنی در مورد روایت حمران که تعبیر کرده بود: «و الغلام لا یجوز امره فی الشراء و البیع و لا یخرج عن الیتم حتی یبلغ خمس عشره سنهً او یحتلم او یُشعر او یُنبت قبل ذلک» ایشان می خواهد منطوق روایت را تقیید بزند که مفادش این بشود که «و الغلام لا یجوز امره فی الشراء و البیع، ان لم یرشد» و نتیجۀ این تقیید، اعتبار أحد الأمرین خواهد بود. همچنین در مورد روایت اصبغ بن نباته که تعبیر شده بود:

«انّه قضی أن یُحجر علی الغلام المفسد حتی یعقل» ایشان منطوق را تقیید می زنند به «ما لم یبلغ». بنابراین، اشکال ما به ایشان وارد نیست. اشکال در فرضی متوجه می شود که بخواهند مفهوم را تقیید بزنند، چون تصرف در مفهوم بدون تصرف در منطوق بی معنی معنی است.

نظر نهایی استاد مد ظلّه

به نظر ما همانطور که قبلاً بیان شد اصلاً قضایای شرطیه افادۀ حصر نمی کنند و فقط دلالت بر شرطیت و ثبوت عند الثبوت می کنند، لذا طائفه اول و دوم هیچ منافاتی با اعتبار مجموع الأمرین که از طایفه چهارم استفاده می شود، ندارند. اما روایت عیص که مرحوم آقای خمینی آن را به عنوان طائفه سوم و دالّ بر اعتبار أحد الأمرین دانسته، به نظر ما منافاتی با اعتبار مجموع الأمرین ندارد، با همان بیان سابق که «اذا علمت انّها لا تفسد و لا تضیّع» حمل بر متعارف شود که عبارت است از یتیمه ای که به حد بلوغ رسیده، چون کمتر دختری است که قبل از نه سالگی به چنین رشدی رسیده باشد. ذیل روایت هم که می گوید: «اذا زوّجت فقد انقطع ملک الوصیّ عنها» ممکن است حمل شود بر اینکه خود زوجیت بما هو، باعث انتقال ولایت به زوج می شود و اگر این را نگوییم روایت را حمل بر این می کنیم که تزویج جنبۀ اماریت برای رشد دارد چون متعارف نیست که قبل از حصول رشد، ازدواجی صورت گیرد. پس جمع بین روایات اقتضا می کند اعتبار مجموع الامرین را.