نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 10 صفحه 131

1380/10/3 دوشنبه درس شمارۀ (366) کتاب النکاح/سال چهارم

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

خلاصۀ درس این جلسه:

در این جلسه مروری بر مباحث گذشته پیرامون صحت عقد صبی خواهیم داشت. ابتدا استدلال به آیۀ «وَ ابْتَلُوا الْیَتامی...» را طرح کرده، دلالت آن را اخص از مدعا خواهیم دانست، سپس طوایف مختلف روایات را بررسی کرده، روایاتی که به لسان «عدم جواز امر صبی» است را نیز اخص از مدعا دانسته، روایاتی که به لسان «رفع القلم» است را با بیان مراد از آنها دلیل بر بطلان عقد او ندانسته، و عمومیت روایاتی که در آنها عمد او خطا شمرده شده را با تقریبی خاص ممنوع و آنها را مختص به باب جنایات خواهیم دانست.

***

برای بطلان عقد صبی به آیۀ قرآن، و بعضی روایات و اجماع و شهرت تمسک شده است.

الف) آیۀ قرآن:

متن آیه: وَ ابْتَلُوا الْیَتامی حَتّی إِذا بَلَغُوا النِّکاحَ فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَیْهِمْ أَمْوالَهُمْ... (1).

در بحث های گذشته گفتیم مستفاد از آیۀ شریفه این است که اگر صبی مستقلاً و بدون مراقبت ولی خود و استیذان یا اجازۀ او برای خود عقدی انجام دهد، چنین عقدی باطل است. اما بطلان عقدی که صبی با انجام تمام مقدمات آن و جلب نظر