نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 10 صفحه 170

سپس به خاطر ترس و نگرانی ناشی از گمان به صحت عقد(1) ، به آن ازدواج تن داده است. در عبارت فقیه به جای «ففزعت منه» تعبیر چنین است: «فورعت منه»(2) یعنی از ترک ازدواج، تورّع به خرج داده و تمکین نمود تا به معصیت نیفتد.

الف) بررسی اشکالات وارده بر روایت ابن بزیع:

1) طرح سه اشکال از صاحب ریاض:

بر اساس فرمایش مرحوم صاحب ریاض

اولاً: چون مفاد این روایت، مخالف قواعد قطعیه ای است که شهرت عظیمی را نیز به همراه دارد، نمی توان آن قواعد را به وسیلۀ این روایت تخصیص زد و به خاطر این روایت دست از آن قواعد برداشت.

ثانیاً: این عقد را نباید به فضولی ملحق نمود زیرا عقد فضولی در مواردی صحیح است که اصل آن از نظر صحّت، مشکلی نداشته باشد، یعنی صحّت تأهلی داشته باشد، در حالی که عقد سکری به خاطر زوال عقل، از اصل باطل است.

ثالثاً: در صورت الحاق به فضولی نیز نظر به اینکه رضایت سکری پس از انکار بوده، این رضایت نمی تواند مصحّح عقد باشد، چه آنکه بر این مطلب ادّعای اجماع شده است. که رضایت بعد الانکار نافذ نیست.(3)

2) نقد استاد مد ظلّه:

تعبیر مرحوم صاحب ریاض در مورد این روایت چنین است:

... الاّ انّها لمخالفتها الاصول القطعیه المعتضده فی خصوص المقام بالشهره العظیمه لا یجوز التعویل علیها فی مقابلتها و تخصیصها بها...(4)

1- (1) عبارت «ثم ظنّت انه یلزمها» به دو گونه قابل تفسیر است الف. زن گمان کرد که این عقد صحیح بوده ملازم او و به او چسبیده است، ففزعت منه، ب: زن گمان کرد که از نظر شرعی مرد شوهر و همراه اوست، ففزعت منه.
2- (2) من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 268، ح 4430، جامع الاحادیث 209/25.
3- (3) ریاض رحلی، ج 2، ص 70-69.
4- (4) ریاض رحلی، ج 2، ص 69.