نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 10 صفحه 398

بررسی فرمایش محقق خویی قدس سرّه:

فرمایش مرحوم آقای خویی در مقام، مبتنی بر فرمایش ایشان در مسئلۀ ثالثه است لکن ما این مطلب را از ایشان قبول نکردیم و گفتیم این سخن از جهاتی محل اشکال است ایشان فرمود: لا یسمع دعواه الاّ بالبیّنه چون سماع دعوی ثمره ندارد.

و ما عرض کردیم چنانچه در جواهر و مستمسک نیز آمده است(1) که ثمره منحصر به مهریه نیست که زن چون تفویت منافع بضع کرده است با اعتراف به نفع مدّعی باید غرامت آن را به مدّعی بپردازد. تا کسی بگوید: منافع بضع مورد ضمان نیست. و لذا ثمره منتفی شود.

بلکه مسئله ثمراتی دارد.

ثمرۀ اول: یکی این که اگر زن به نفع مدّعی اقرار کند مهریه را از مدّعی طلبکار می شود چون طرفین زوجیت را تصدیق کرده اند. امّا طلبکار مهریه از کسی که الآن زوجۀ او است نمی شود چون اعتراف می کند که من زوجۀ او نیستم. همانطور که طلبکار نفقه از زوج فعلی نمی شود.

ثمرۀ دوم: که در جواهر و عروه آمده است این است که بعد از اعتراف زن یا ردّ قسم به مدعی و حلف او هر چند این زن به زوجیت شوهر قبلی باقی است اما ثمره در فرض مرگ زوج یا حصول فراق به طلاق یا فسخ یا انفساخ یا انقضاء مدت یا بذل مدت در متعه پیدا می شود یعنی با حصول فراق، این زن بر اساس اعتراف خودش یا حلف مدّعی باید نسبت به مدّعی تمکین کند. پس سماع دعوا لغو و بدون ثمره نیست.

بنابراین، فرمایش صاحب عروه در مقام تمام است که فرمود: و المسأله سیّاله تجری فی دعوی الأملاک و غیرها أیضاً.

ادّعای عدم تعارض بین روایت سماعه و سایر روایات

اشاره