- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- 1380/11/27 شنبه درس شمارۀ (400) کتاب النکاح/سال چهارم 1
- الف) کلیاتی پیرامون تاریخچه موضوع و خصوصیات و فروض مسئله پنجم عروه: 1
- اشاره 1
- اشاره 1
- 1) ادعای مرد نسبت به زن، و ادعای خواهر، مادر یا دختر آن زن نسبت آن مرد: 2
- 2) مسئله بیّنه: 2
- اشاره 2
- ب) مستند احکام ذکر شده در ما نحن فیه؛ «قاعده» یا «نص»: 2
- 1) کلمات فقهایی که در استنادشان به قاعده ظهور دارد 3
- 2) نقد و بررسی نسبت محقق به استناد شیخ طوسی در نهایه به روایت زهری و روایت ثقفی: 3
- ج) نکاتی در مورد متن و سند روایت زهری و ثقفی: 6
- 3) کسانی که مستند مسئله را نص قرار داده اند: 6
- اشاره 9
- خلاصۀ درس این جلسه: 9
- 1380/11/28 یکشنبه درس شمارۀ (401) کتاب النکاح/سال چهارم 9
- الف) نیاز به حلف در جایی که یکی از دو مدعی اقامۀ بینه کند: 9
- اشاره 9
- 2) تنقیح محل کلام: 10
- 1) توضیح کلام صاحب عروه: 10
- 4) لزوم حلف بر کسی که بینه اقامه کرده است: 12
- 3) توضیحی پیرامون حجیت مثبتات بینه توسط استاد مد ظله: 12
- 6) اعتراض مرحوم نراقی به شهید ثانی رحمه الله: 14
- 7) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر اعتراض مذکور: 14
- 5) بیان اصل جاری در مقام، توسط مرحوم نراقی و نقد آن: 14
- ب) توضیحی پیرامون مواردی که هر دو اقامۀ بینه کنند: 15
- متن عروه: 15
- 2) ذکر فرض دیگر و صور مختلف آن: 16
- 1) بیان کیفیت تساقط بینه ها در صورت اول و دوم توسط استاد مد ظله: 16
- الف) تکمیل فرض دوم: 17
- اشاره 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- اشاره 17
- 1) نقد حکومت یا ورود ادله حجیت بینه بر قوانین قضائی: 17
- 1380/11/29 دوشنبه درس شمارۀ (402) کتاب النکاح/سال چهارم 17
- 1) عبارت عروه: 19
- 2) نکته ای درباره تعارض ادله حجیت بینه و قانون مدعی و منکر: 19
- ب) فرض سوم، وجود بینه برای هر دو مدعی: 19
- 2) توضیح و بررسی عبارت عروه در فرض سوم: 20
- اشاره 23
- ج) فروض دیگر: 23
- 1) یکی از دو بینه مطلق و دیگری مورخ: 23
- 3) نظر مرحوم سید در مورد عمل به این روایت: 24
- 2) متن روایت زهری: 24
- 4) دو احتمال استاد مد ظله در معنای روایت: 25
- اعمال قواعد یا تخصیص قواعد: 26
- ادامه بحث در روایت زهری: 26
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 26
- 1380/11/30 سه شنبه درس شمارۀ (403) کتاب النکاح/سال چهارم 26
- اشاره 26
- آیا مفاد حدیث زهری موافق قاعده است یا مخالف قاعده؟ 27
- تقریب صاحب جواهر برای خلاف قاعده نبودن تقدیم بینۀ مرد و نقد آن 32
- وجه مرجّحیت دخول در روایت: 33
- تعدی از مورد روایت به ام و بنت 35
- 1) توضیح عبارت: 36
- یجوز تزویج امرأه تدعی انّها خلیه من الزوج من غیر فحص 36
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 36
- متن عروه: 36
- 1380/12/5 یکشنبه درس شمارۀ (404) کتاب النکاح/سال چهارم 36
- اشاره 36
- 2) بیان دو نکته در توضیح عبارت عروه: 37
- اشاره 39
- 3) بررسی ادلۀ مسئله: 39
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در سیره: 39
- الف) دنباله دلیل چهارم حجیت ادعای زن در خلیه بودن 44
- 1) روایت ابان بن تغلب: 44
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 44
- اشاره 44
- 2) صحیحه عمر بن حنظله: 44
- 1380/12/6 شنبه درس شمارۀ (405) کتاب النکاح/سال چهارم 44
- 3) صحیحه میسر یا میسره: 45
- 4) موثقه فضل مولی محمد بن راشد: 46
- اشاره 47
- 5 - روایت اشعری محمد بن احمد بن یحیی 47
- بحث سندی: 47
- 6 - روایت اشعری جعفر بن محمد بن عبید الله (عبد الله) الاشعری 48
- 8) روایت یونس بن عبد الرحمن: 49
- 7) مرسله مهران بن محمد: 49
- ب) بررسی روایات نافیه حجیت قول زن در خلیه بودن خود: 50
- 1) روایت جعفریات: 50
- 2) صحیحه ابی مریم انصاری: 50
- 1380/12/7 سه شنبه درس شمارۀ (406) کتاب النکاح/سال چهارم 52
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 52
- اشاره 52
- وجه جمع بین روایات نزد مرحوم صاحب ریاض قدس سرّه: 52
- وجه جمع بین روایات مسئله و اشکال صاحب حدائق: 52
- بررسی کلام صاحب ریاض قدس سرّه: 53
- جمع دیگری برای روایات 54
- تصویر یکی از صور انقلاب نسبت در مقام 55
- بررسی روایات مسئله 58
- 1380/12/8 چهارشنبه درس شمارۀ (407) کتاب النکاح/سال چهارم 60
- اشاره 60
- اشاره 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- الف) دو تقریب برای کیفیت جمع ما بین روایات مسئله سابعه (ادعای زن بر خلیّه بودن خود) و اشکال وارد بر هر کدام: 60
- بررسی مسئله عروه: 64
- کلام مرحوم آقای حکیم و اشکال استاد مد ظله: 64
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم و نظر استاد مد ظله: 65
- اشاره 65
- ب) بررسی ادامه مسئله 65
- 2) کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 66
- 1) توضیح استاد مد ظله و کلام مرحوم آقا ضیاء: 67
- د) و من هنا ظهر جواز تزویج زوجه من غاب غیبه منقطعه و لم یعلم موته و حیاته 67
- ج) نعم لو کانت متهمه فی دعواها 67
- اشاره 67
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 69
- اشاره 69
- متن عروه: 69
- 1380/12/11 شنبه درس شمارۀ (408) کتاب النکاح/سال چهارم 69
- الف) اذا ادّعت امرأه انّها خلیّه فتزوجها رجل ثمّ ادعت بعد ذلک کونها ذات بعل 69
- توضیحی دربارۀ حاشیه مرحوم آقای خوئی 70
- نقد استاد: 70
- برداشت آقای حکیم و آقای خویی از روایات 70
- صحیحۀ ابی بصیر 71
- متن عروه: 72
- ب) اذا وکلا وکیلاً فی اجراء الصیغه فی زمان معین لا یجوز لهما المقاربه بعد مضیّ ذلک الزمان 72
- بنای عقلا در خبر ثقه 73
- مناقشه استاد در این استدلال 74
- دلیل بر ردع بنای عقلا 74
- الف) تکمیل مسئله ثامنه و تاسعه، مفاد روایت مسعده بن صدقه: 76
- اشاره 76
- اشاره 76
- 1380/12/13 دوشنبه درس شمارۀ (409) کتاب النکاح/سال چهارم 76
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 76
- 1) نقد کلام مرحوم خویی و پذیرش فی الجمله نظر مشهور در مفاد روایت: 77
- 2) دفع نقض های وارده: 78
- 3) نفی بنای عقلاء بر حجیت خبر ثقه: 79
- 4) نظر نهایی استاد مد ظلّه: 81
- 1) قاعده «من ملک شیئاً ملک الاقرار به» و مدرک آن: 81
- ب) دنباله بحث مسئله تا سعه، دلیل حجیت اقرار وکیل نسبت به موکل فیه: 81
- اشاره 81
- 2) مناقشه شیخ انصاری در مدرک مذکور: 82
- 3) نقض مرحوم خویی در قاعده «من ملک»: 83
- 4) بررسی مسئله اقرار بچه به تصرفاتی مانند وصیت توسط استاد دام ظله و نقد کلام مرحوم آقای خویی: 83
- 5) نقد استاد دام ظله نسبت به کلام شیخ انصاری و کلیت قاعده «من ملک»: 85
- 1380/12/14 سه شنبه درس شمارۀ (410) کتاب النکاح/سال چهارم 86
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- الف) آیا کلام محقق ثانی نقض قاعده است؟ 86
- اشاره 86
- ب) نقض آقای خویی 88
- ج) پاسخ استاد مد ظلّه 89
- د) نکته ای در باب وکالت 90
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 91
- الف) اولیای عقد، کسانی که ولایت داشتن آنها مسلّم است: 91
- اشاره 91
- 1381/1/14 چهارشنبه درس شمارۀ (411) کتاب النکاح/سال چهارم 91
- 1) عبارت عروه: 91
- 2) نگاهی به نظر فقهاء در مسئله: 92
- 3) آیا ابن ابی عقیل منکر ولایت داشتن جدّ است؟ 92
- اشاره 92
- بررسی ولایت جد 94
- دلیل اول: روایت عبید بن زراره 95
- انحصار ولایت در جدّ ابی 95
- نقد استدلال به روایت عبید بن زراره 96
- دلیل دوم: تسلّم مسئله بین امامیه و عامه 97
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 99
- اشاره 99
- 1381/1/17 شنبه درس شمارۀ (412) کتاب النکاح/سال چهارم 99
- دلیل دوم: استصحاب: 99
- ادله نافیه ولایت از امّ 99
- دلیل اول: اجماع 99
- دلیل سوم: اولویت 100
- روایت اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 101
- دلیل چهارم: روایاتی که ولایت نکاح را در «اب» منحصر کرده است. 101
- روایت دوم: صحیحۀ زراره و موثقۀ محمد بن مسلم 101
- دلیل پنجم: روایت محمد بن مسلم 102
- 1) روایت نبوی صلی الله علیه و آله: 105
- اشاره 105
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 105
- الف) بررسی ادله مثبت ولایت امّ: 105
- اشاره 105
- 1381/1/18 یکشنبه درس شمارۀ (413) کتاب النکاح/سال چهارم 105
- بررسی استدلال: 106
- روایت دوم: روایت ابراهیم بن میمون 106
- اشاره 106
- بررسی استدلال: 107
- روایت اول: روایت سعدان بن مسلم 108
- ب روایاتی که ولایت امّ از آنها استشمام می شود: 108
- اشاره 108
- روایت دوم: روایت عبید بن زراره 109
- روایت چهارم: صحیحۀ محمد بن قیس 109
- روایت سوم: روایت ابن ابی یعفور 109
- روایت هفتم: محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام 110
- روایت پنجم: روایت محمد بن مسلم 110
- روایت ششم: فضل بن عبد الملک عن ابی عبد الله علیه السلام 110
- 1381/1/19 دوشنبه درس شمارۀ (414) کتاب النکاح/سال چهارم 111
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 111
- اشاره 111
- بررسی روایات مثبته ولایت امّ 111
- بررسی روایات «لیس لها مع ابویها امر» 111
- بررسی صحیحۀ محمد بن قیس: 113
- اکنون به ادلۀ نافیه ولایت ام بازمی گردیم و به ادامۀ بررسی آنها می پردازیم: 114
- اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 114
- سوم: روایاتی که فقط «اذن أبیها» در آن وارد شده است: 115
- دوم: روایات وارده در تفسیر آیۀ شریفه «من بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ» 115
- چهارم: تسلّم بین العامّه 117
- بررسی استدلال: 118
- 1. روایت داود بن سرحان 118
- اشاره 118
- روایات نافیه ولایت از برادر 118
- ولایت برادر در امر نکاح خواهر خود 118
- 3) روایت ولید بیّاع الاسفاط: 119
- روایات مثبته ولایت برادر 120
- ولایت عمو در امر نکاح 121
- الف) ولایت پدر و جدّ بر مجنون: 123
- 1) متن عروه: 123
- 1381/1/21 چهارشنبه درس شمارۀ (415) کتاب النکاح/سال چهارم 123
- اشاره 123
- اشاره 123
- اشاره 124
- ب) دلیل ثبوت ولایت پدر و جدّ بر مجنون متصل (یعنی صغیری که بلغ مجنوناً): 124
- 1) دو اشکال به استدلال فوق. (کلام مرحوم آقای خویی): 124
- 2) کلام استاد مد ظله و مناقشه در تعبیر مرحوم آقای خویی: 125
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر: 127
- ج) وجه تعدی از ثبوت ولایت در جنون متصل، به جنون منفصل: 127
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم: 128
- الف) تمسک به استصحاب در مسئله ولایت پدر و جد بر مجنون (یادآوری): 129
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 129
- اشاره 129
- 1381/1/24 شنبه درس شمارۀ (416) کتاب النکاح/سال چهارم 129
- 1) طرح کلی ادله: 130
- 2) استدلال اختصاصی آقای خویی رحمه الله: 130
- ب) تمسک به دلیل لفظی در مسئله: 130
- اشاره 131
- 3) پاسخ استاد مد ظله از استدلال مرحوم آقای خویی: 131
- یک اشکال و پاسخ آن 132
- 4) استدلالهای مشترک مرحوم نراقی و مرحوم آقای خویی: 133
- مناقشه آقای حکیم و پاسخ آقای خویی از آن 133
- اشاره 133
- 5) نظر استاد مد ظله در مورد دو توجیه آقای خویی: 134
- 6) اشکال استاد مد ظله به استدلال به روایت زراره و روایات دیگر: 135
- اشاره 137
- الف) روایاتی که مرحوم نراقی به آن تمسک کرده است: 137
- اشاره 137
- 1381/1/25 یکشنبه درس شمارۀ (417) کتاب النکاح/سال چهارم 137
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 137
- مناقشۀ استاد - مد ظله - 139
- اشاره 140
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در تمسک ایشان: 140
- ب) بررسی استدلال مرحوم آقای خویی به سیره: 140
- ج) بررسی اقوال فقها و تحقیق پیرامون اجماع یا شهرت آنان: 141
- د) آیا علامه در تذکره بر هر دو قول؛ مدعی تحقق اجماع شده است؟ 144
- ه) استقلال بالغ رشید و بالغۀ رشیدۀ ثیبه در امر نکاح: 146
- متن عروه: 146
- اشاره 148
- الف) تنقیح موضوع مورد بحث: 148
- 1381/1/26 دوشنبه درس شمارۀ (418) کتاب النکاح/سال چهارم 148
- خلاصۀ درس این جلسه: 148
- ب) قائلین به استقلال انحصاری باکره: 149
- 1) کلام شیخ مفید در احکام النساء: 152
- ج) نقل و بررسی بعضی از عبارت های قائلین به استقلال باکره: 152
- اشاره 152
- 2) کلام شیخ مفید در مقنعه: 153
- د) طرح انکار استقلال انحصاری باکره 154
- اشاره 154
- 3) عبارت أبو الصلاح حلبی در کافی: 154
- 2) نقل اسامی منکرین استقلال انحصاری باکره: 155
- 1) استفاده انحصار از تعبیر الولایه علی البکر: 155
- اشاره 158
- مختار صاحب جواهر قدس سرّه: 158
- اشاره 158
- 1381/1/27 سه شنبه درس شمارۀ (419) کتاب النکاح/سال چهارم 158
- بررسی کلام صاحب جواهر: 158
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 158
- بررسی آراء فقهاء در مسئله 159
- استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 161
- الف. تذکری در استدلال به آیات بر استقلال دختر 161
- اشاره 162
- ب. استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 162
- پاسخ شهید ثانی و محقق ثانی از اشکال شهید اول: 167
- اشاره 168
- الف) استدلال به آیات قرآن کریم برای اثبات استقلال بکر در تزویج: 168
- اشاره 168
- 1381/1/28 چهارشنبه درس شمارۀ (420) کتاب النکاح/سال چهارم 168
- خلاصۀ درس این جلسه: 168
- 1 - استدلال به آیۀ فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ... و آیۀ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ... 169
- 2) استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ...» : 170
- 3) کلام مرحوم صاحب جواهر و توضیح استاد مد ظله: 171
- 4) پاسخ استاد مد ظله از استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ» : 173
- ب) عدم جواز رجوع به «عدم قول به فصل» در محل کلام و ردّ فرمایش صاحب جواهر: 173
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 176
- اشاره 176
- الف) نقل روایات دال بر استقلال باکرۀ رشیده: 176
- 1381/2/1 یکشنبه درس شمارۀ (421) کتاب النکاح/سال چهارم 176
- توضیح استاد - مد ظله - و طرح یک اشکال 183
- اشاره 183
- ب) بررسی سند روایت فضلاء (روایت اول): 183
- بیان استاد - مد ظله - در دفع اشکال مذکور 184
- 1) توضیح کلی درباره سند روایت: 187
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 187
- 1381/2/2 دوشنبه درس شمارۀ (422) کتاب النکاح/سال چهارم 187
- اشاره 187
- الف) بررسی سند روایت فضلاء: 187
- 2) توضیح کلام صاحب مدارک رحمه الله: 188
- 3) توضیح مقدمه اول و طرح یک اشکال: 189
- تذکری در روش پژوهش 190
- 4) توضیحی برای حل اشکال با طرح یک سؤال و پاسخ به آن 190
- اشاره 190
- پاسخ سؤال درباره ترتیب مشیخه 192
- 5) ارتباط مشیخه فقیه و متن فقیه و اثبات مقدمه اول صحّت روایت فضلاء: 193
- 6) نقل و بررسی مقدمه دوّم صحت روایت فضلاء: 195
- 7) تصحیح روایت فضلاء از طریق اعتماد اصحاب به ابراهیم بن هاشم: 196
- ب) بررسی دلالت روایت فضلاء: 197
- اشاره 197
- 1) اشکال مسالک دربارۀ اضطراب متن روایت: 198
- 2) جواب مسالک به اشکال عطف عام بر خاصّ: 198
- 3) پاسخ صاحب جواهر به اشکال اضطراب متن: 199
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 200
- 5) طرح اشکال مصادره و جواب آن توسط محقق کرکی: 201
- 6) نقد استاد مد ظلّه: 202
- 7) طرح طرق دیگری برای دفع ضرورت بشرط المحمول: 203
- اشاره 205
- 1381/2/3 سه شنبه درس شمارۀ (423) کتاب النکاح/سال چهارم 205
- تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 205
- ادامۀ بحث در روایت اول صحیحۀ فضلاء 205
- اشاره 205
- اشاره 205
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 205
- اشکال تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 206
- بررسی اشکال توسط استاد مد ظله: 207
- تفسیر استاد مد ظله از صحیحۀ فضلاء: 208
- دومین روایت از ادلۀ استقلال انحصاری باکره 211
- اشاره 211
- بررسی سند روایت: 212
- دلالت روایت زراره: 214
- خلاصۀ درس این جلسه: 215
- اشاره 215
- الف) بررسی روایات مورد استدلال برای استقلال باکره: 215
- 1381/2/4 چهارشنبه درس شمارۀ (424) کتاب النکاح/سال چهارم 215
- 1) اشکال به کلام صاحب روضه المتقین در معنای روایت فضلاء: 215
- 2) بررسی دلالت روایت زراره: 216
- 3) مناقشه استاد مد ظله در دلالت روایت فوق: 217
- 4) بررسی سند و دلالت روایت «عبد الرحمن بن ابی عبد الله»: 218
- 5) بررسی روایت ابی مریم: 220
- ب) تذکر نکته ای در مورد استدلال به روایاتی که عبارت «مالکه نفسها یا مالکه امرها» در آنها آمده است.: 222
- ج) کلامی از مرحوم نراقی و نقد آن توسط استاد مد ظله: 223
- د) تذکر نکته ای در مورد کلام صاحب جواهر: 224
- 1381/2/7 شنبه درس شمارۀ (425) کتاب النکاح/سال چهارم 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- 1) روایت جعفریات: 225
- اشاره 225
- خلاصۀ درس این جلسه: 225
- الف) ادامه بررسی روایات استقلال بکر: 225
- بررسی روایت 226
- بحث سندی 227
- 2) روایت سعدان: 227
- اشاره 227
- تذکر یک نکته: 228
- بحث سندی 229
- اشاره 229
- 3) روایت محمد بن هاشم: 229
- بررسی دلالت روایت 230
- اشاره 230
- 4) روایت ابان بن تغلب و صحیحه میسّر: 230
- بررسی استدلال به روایات فوق 231
- اشاره 232
- 5) مرسله ابی سعید القمّاط: 232
- مناقشه در روایت 233
- 6) روایت سماعه بن مهران: 234
- اشاره 235
- 7) روایت اسحاق بن عمّار: 235
- ب) تذکر کلی درباره روایات 236
- مناقشه در استدلال به روایت فوق 236
- ادامۀ بررسی روایات دال بر استقلال باکره 237
- خلاصۀ درس این جلسه: 237
- اشاره 237
- اشاره 237
- 1381/2/8 یکشنبه درس شمارۀ (426) کتاب النکاح/سال چهارم 237
- توجیه روایت توسط شیخ طوسی رحمه الله 241
- اشاره 241
- صحیحۀ محمد بن مسلم: 241
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در توجیه شیخ رحمه الله 242
- توجیه روایت توسط استاد - مد ظله - 242
- اشاره 244
- روایت دعائم الإسلام عن علی علیه السلام 244
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در این استدلال 245
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 247
- 1) بررسی دو روایت عامی: 247
- الف) ادامه ادله استقلال انحصاری بکر: 247
- 1381/2/9 دوشنبه درس شمارۀ (427) کتاب النکاح/سال چهارم 247
- اشاره 247
- 3) استفاده حکم عقد دائم از عقد موقت بر اساس اولویت: 250
- 2) چکیده بحث تا اینجا: 250
- ب) برخی از ادله عدم استقلال باکره (استصحاب و آیه قرآن): 252
- اشاره 252
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به اولویت 252
- 1) تقریب استدلال بر ولایت پدر و عدم استقلال باکره به استصحاب: 252
- 3) توضیح بیشتر مسئله با بیان فرق بین انواع استصحاب اعدام: 253
- 2) بررسی استصحاب در مسئله از سوی استاد - مد ظلّه -: 253
- اشاره 254
- 4) استدلال به آیات قرآن بر ولایت اولیاء و عدم استقلال دختر: 254
- توضیح بیشتر 255
- 5) ادامه کلام استاد - مد ظله - در نقد استدلال به آیات بر ولایت و عدم ولایت پدر بر تزویج باکره 257
- اشاره 259
- 1) روایت سعد بن اسماعیل عن أبیه: 259
- ج) استدلال به روایات و بررسی آنها: 259
- 2) روایت ابو عبیده حذاء: 260
- 3) روایات تزویج امام جواد علیه السلام: 261
- 4) روایات اولویت جد از پدر در تزویج: 261
- الف) روایات استقلال ولی: 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 263
- 1381/2/10 سه شنبه درس شمارۀ (428) کتاب النکاح/سال چهارم 263
- اشاره 263
- اشاره 269
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 269
- الف) مناقشه در دلالت روایت عبید بن زراره بر نفی اعتبار اذن باکره: 269
- 1381/2/11 چهارشنبه درس شمارۀ (429) کتاب النکاح/سال چهارم 269
- ب) روایات نفی استقلال از باکره در امر تزویج: 271
- ج) روایات داله بر استقلال پدر و نفی اعتبار اذن دختر: 272
- اشاره 274
- 1381/2/28 شنبه درس شمارۀ (430) کتاب النکاح/سال چهارم 274
- اشاره 274
- الف) نظر صاحب جواهر؛ (استقلال انحصاری باکره) و محصل دلیل آن: 274
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 274
- بررسی کلام صاحب جواهر رحمه الله: 276
- اشاره 283
- ب) نظر مرحوم آیه الله خویی رحمه الله (تشریک بین پدر و باکره) و محصّل دلیل آن: 283
- مقتضای قواعد اولیه چیست؟ 283
- بررسی ادلۀ استقلال ولیّ: 285
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی قدس سرّه: 288
- الف) بیان وجه جمع بین روایات توسط استاد مد ظله 291
- 1381/2/29 یکشنبه درس شمارۀ (431) کتاب النکاح/سال چهارم 291
- اشاره 291
- اشاره 291
- خلاصۀ درس این جلسه: 291
- جمع بین روایات استقلال ولی و اشتراط اذن دختر: 292
- ب) بازنگری روایاتی که «اذن ولی» را لازم نمی داند 293
- د) بازنگری در دلالت روایت یزید کناسی 296
- ج) استفادۀ دو نکتۀ دیگر از روایت أبو عبیده 296
- اشاره 300
- 1381/2/30 دوشنبه درس شمارۀ (432) کتاب النکاح/سال چهارم 300
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 300
- الف) پی گیری بررسی روایاتی که با نظر صاحب جواهر (استقلال انحصاری باکره) و آقای خویی (تشریک) ناسازگار است: 300
- 1) صحیحه محمد بن مسلم: 300
- 2) موثقه عبید بن زراره: 301
- 1) متن صحیحه زراره بن اعین و موثقه محمد بن مسلم: 302
- 2) توضیح استاد مد ظلّه: 302
- ب) بررسی روایاتی که خصوص نظر مرحوم صاحب جواهر را ابطال می کند: 302
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم: 303
- 4) نظر مرحوم آقای خویی: 303
- 5) نظر استاد مدّ ظله: 304
- 7) نقد استاد مد ظلّه: 305
- 6) بیان دیگری از مرحوم آقای خویی در مورد ضرورت حمل نکاح بر نکاح صحیح تأهّلی: 305
- 8) متن روایت ابراهیم بن میمون: 307
- 9) متن روایت عبید بن زراره: 307
- 1381/2/31 سه شنبه درس شمارۀ (433) کتاب النکاح/سال چهارم 309
- اشاره 309
- اشاره 309
- الف) بررسی ادله ولایت جدّ بر دختر باکره: 309
- 1) موثقه عبید بن زراره: 309
- خلاصۀ درس این جلسه: 309
- 2) معتبره عبید بن زراره: 310
- 1) لزوم بحث جدید درباره ولایت در عقد موقّت: 311
- ب) حکم ولایت در ازدواج موقت باکره: 311
- اشاره 311
- 2) نظر نهایی استاد - مد ظلّه: 316
- 4) روایات داله بر استقلال پدر در عقد انقطاعی باکره، و نفی استقلال دختر: 317
- 3) بررسی روایات باب متعه (طرح بحث): 317
- اشاره 318
- اشاره 318
- ج) بررسی استدلال به روایاتی که برای استقلال باکره در عقد انقطاعی ذکر شده است: 318
- 1) مرسله محمد بن عذافر: 318
- فقه الحدیث مرسله محمد بن عذافر 319
- اشاره 320
- 2) روایت ابی سعید القماط: 320
- بحث سندی 321
- 3) توضیحی درباره ابو سعید قمّاط: 321
- 5 - سایر روایات مسئله 323
- 4) بررسی دلالت معتبره ابو سعید قماط: 323
- 6) توضیح کلی درباره روایات و جمع بندی بحث 325
- الف) ازدواج بدون اذن پدر یا دختر: 326
- اشاره 326
- خلاصۀ درس این جلسه: 326
- 1) متن عروه: 326
- 1381/3/4 شنبه درس شمارۀ (434) کتاب النکاح/سال چهارم 326
- 2) توضیح متن: 327
- ب) ممانعت ولی از ازدواج دختر با کفو خویش: 327
- 1) متن عروه: 327
- 3) تفسیر «کفو شرعی»: 328
- 2) توضیح عبارت: 328
- 5) ادامه توضیح کلام مصنف 329
- 4) نظر آیت الله خویی رحمه الله درباره عبارت متن: 329
- ج) اقوال فقها در مسئله عضل: 330
- د) ادله سقوط ولایت در صورت «عضل» 332
- 2) اشکال مرحوم آیت الله خویی به استدلال به آیه شریفه و نقد آن: 332
- 1) طرح اجمالی ادله: 332
- 3) اشکال استاد - مد ظلّه - به استدلال به آیه شریفه: 333
- 4) طرح یک اشکال در تفسیر فوق و پاسخ آن 335
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 337
- 1) اشکال مرحوم آقای حکیم: 337
- 1381/3/5 یکشنبه درس شمارۀ (435) کتاب النکاح/سال چهارم 337
- الف) پی گیری بررسی استدلال به آیه شریفه: 337
- اشاره 337
- 1) بررسی عبارت علامه در تذکره: 338
- ب) مراد از عضل چیست؟ 338
- 2) نظر استاد - مد ظلّه -: 338
- 2) تناقض در عبارات تذکره: 339
- 3) رفع تناقض از کلام علامه: 340
- 4) نقل وجوه و اقوال در معنای عضل: 340
- 5) بررسی نظر علامه در مورد عضل: 341
- 7) نظر استاد مدّ ظله: 342
- 6) بیان مرحوم آقای خویی: 342
- 1) فروض و اقوال در مسئله: 343
- اشاره 343
- ج) میزان برای باکره و ثیبه بودن چیست؟ 343
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی: 344
- 3) نقد استاد مد ظلّه: 344
- 1 - اشکال اول تمسک به لا حرج: 345
- الف یکی از ادله ای که برای سقوط ولایت به آن استدلال شده دلیل نفی حرج است. 345
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله در استدلال به دلیل نفی حرج 345
- اشاره 345
- 1381/3/6 دوشنبه درس شمارۀ (436) کتاب النکاح/سال چهارم 345
- اشاره 345
- تقریب اول استدلال به ادلۀ نفی حرج 345
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 345
- تقریب دوم تمسک به ادله نفی حرج 346
- بیان اول: ادلۀ نفی حرج حکم تکلیفی را بر می دارد. 346
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 346
- بیان دوم: ادلۀ لا حرج، شرطیت اذن را بر می دارد. 347
- بررسی بیان اول: 347
- بررسی بیان دوم: 348
- 2 - اشکال دوم به استدلال به دلیل نفی حرج: 349
- 3) بررسی ادله مرحوم آقای خویی بر سقوط ولایت به جهت عضل 349
- 5) استدلال دیگری از مرحوم آقای خویی برای اسقاط ولایت پدر: 350
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 350
- 6) نقد استاد مد ظله: 351
- اشاره 351
- 7) نظر نهایی استاد مد ظله: 351
- ب) ادامه بررسی مسئله دوم عروه: 351
- پی گیری تحقیق دربارۀ معنای مراد از بکر: 352
- 2) نقد استاد مد ظله: 352
- 1) بیان مرحوم آقای خویی رحمه الله: 352
- بررسی سند روایت علی بن جعفر 355
- 1) تقریبی بر تصحیح روایات مسائل علی بن جعفر 355
- 2) نقد تقریب فوق 356
- 3) نگاهی به طریق آغاز مسائل علی بن جعفر 357
- ضمیمه درس 436 359
- اشاره 361
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 361
- اشاره 361
- کلام در مسئله دوم عروه بود، که آیا ازالۀ بکارت به جهت عواملی چون پرش و عمل جراحی یا وطی زنایی یا وطی به شبهه موجب سقوط ولایت پدر می شود یا خیر؟ 361
- 1381/3/7 سه شنبه درس شمارۀ (437) کتاب النکاح/سال چهارم 361
- توضیحی بر فرمایش مرحوم آقای خویی رحمه الله: 362
- اشاره 362
- در فرمایشات ایشان مناقشاتی هست که بعد از ذکر روایات به آن خواهیم پرداخت. 363
- روایاتی که مدخلیت ازدواج قبلی، در سقوط ولایت پدر از آنها استفاده می شود: 363
- 1) صحیحۀ حلبی: 363
- 2) صحیحۀ عبد الله بن سنان: 363
- 3) صحیحۀ عبد الرحمن بن ابی عبد الله: 364
- 4) روایت حسن بن زیاد صیقل: 364
- نقد کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله توسط استاد مد ظله: 365
- 5) روایت عبد الحمید بن عوّاض عن عبد الخالق 365
- جهت اول: بیان موضوع واقعی حکم. 365
- جهت دوم: بیان راه شناخت مصادیق موضوع 366
- جهت سوم: نشان دادن راه امتثال حکم 366
- جهت چهارم: بیان حکمت حکم 367
- ازدواج تمام موضوع استقلال است یا جزء موضوع؟ 368
- اشاره 368
- بررسی روایات: 368
- متن عروه 372
- اشاره 372
- ادله عدم اشتراط 372
- مسئله اشتراط یا عدم اشتراط ولایت جد به حیات پدر 372
- اشاره 372
- 1381/3/8 شنبه درس شمارۀ (438) کتاب النکاح / سال چهارم 372
- خلاصۀ درس این جلسه: 372
- 1) نقل و نقد نسبت شهرت به قدماء بر عدم اشتراط 373
- نقد استاد دام ظله نسبت به ادعای شهرت: 374
- عبارت مراسم: 375
- عبارت ناصریات: 375
- عبارت مقنعه: 375
- 2) روایات 377
- روایت اول: روایت عبید بن زراره 377
- نقد استاد دام ظله نسبت به استدلال به روایت: 377
- روایت دوم: قرب الاسناد: 378
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 378
- پاسخ مناقشه: 379
- اشاره 380
- 1 - روایت اول: روایتی که شیخ طوسی و دیگران نقل کرده اند 380
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 380
- 1381/3/11 شنبه درس شمارۀ (439) کتاب النکاح / سال چهارم 380
- اشاره 380
- الف) ادلۀ قائلین به ولایت جد حتی در فرض فقدان پدر 380
- اشاره 380
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله 381
- نقد استاد مد ظله 381
- نقد استاد مد ظله بر استدلال 383
- اشاره 383
- 2) روایت دوم: صحیحۀ عبد الله بن سنان 383
- 3) اولویت 384
- اشاره 384
- مناقشه شهید ثانی رحمه الله در اولویت 385
- 4) استصحاب 385
- 1) دلیل اول: عمومات نافیه ولایت به ضمیمه قصور ادلۀ مثبته 387
- اشاره 387
- اشاره 387
- 2) روایت فضل بن عبد الملک 387
- سند روایت: 387
- بررسی دلیل اول: 387
- اشاره 387
- ب) ادلۀ قائلین به عدم ولایت جدّ در صورت فقدان پدر 387
- دلالت روایت - اشکال قدما و شهید ثانی رحمه الله - 388
- تقریب استاد مد ظله از کلام صاحب مدارک رحمه الله 388
- مناقشه صاحب مدارک بر شهید ثانی 388
- 1381/3/12 یکشنبه درس شمارۀ (440) کتاب النکاح/سال چهارم 390
- الف) پیگیری بررسی استدلال به روایت فضل بن عبد الملک: 390
- خلاصۀ درس این جلسه: 390
- اشاره 390
- 1) ایراد صاحب حدائق به صاحب مدارک: 390
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام صاحب حدائق: 391
- 3) مناقشۀ مرحوم آقای خویی و مرحوم آقای حکیم در استدلال به مفهوم موثقۀ فضل بن عبد الملک: 392
- 5) بیان مفهوم نداشتن روایت مذکور توسط استاد - مد ظله - 393
- 4) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام آقای حکیم و آقای خویی رحمهم الله 393
- ب) حکم خیار فسخ نکاح صغیر و صغیره پس از بلوغشان: 394
- 2) اقوال فقهاء: 394
- متن عروه: 394
- 1) طرح مسئله: 394
- 3) توضیحی دربارۀ عبارت وسیله: 395
- 1. صحیحۀ محمد بن اسماعیل بن بزیع 396
- 4) بررسی روایات 396
- 2. صحیحۀ علی بن یقطین 396
- اشاره 396
- 3) صحیحۀ عبد الله بن الصلت 397
- خلاصۀ درس این جلسه: 398
- الف) پی گیری بحث پیرامون اقوال فقهاء در مورد اثبات خیار برای صبی بعد از بلوغ در فسخ عقدی که توسط پدر و جد انجام گرفته، بخلاف صبیّه: 398
- 1381/3/13 دوشنبه درس شمارۀ (441) کتاب النکاح/سال چهارم 398
- اشاره 398
- 1) نقد استاد مد ظلّه: 398
- اشاره 398
- 1) صحیحه ابی عبیده: 399
- ب) بررسی روایات: 399
- 3) صحیحه محمد بن مسلم: 401
- 2) روایت دعائم الاسلام: 401
- 5) صحیحه حلبی: 402
- 4) روایت عباد بن کثیر: 402
- 6) روایت یزید کناسی: 403
- 8) صحیحه محمد بن مسلم: 404
- 7) روایت ابان: 404
- 9) صحیحه علی بن یقطین: 404
- ج) جمع روایات: 405
- 1) اشتراط توارث به قسم خوردن: 405
- 2) توجیه روایتی که دلالت بر داشتن خیار هر دو می کند: 406
- 3) آیا صبی حقّ خیار دارد؟ 406
1381/1/26 دوشنبه درس شمارۀ (418) کتاب النکاح/سال چهارم
اشاره
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
خلاصۀ درس این جلسه:
بحث پیرامون عقد باکرۀ رشیده است. در این جلسه پس از توضیح مختصری در تنقیح موضوع مورد بحث، نخست نام فقهایی را که قائل به استقلال انحصاری دختر باکره رشیده در عقد خود شده اند، با ذکر نام کتب آنها یادآور شده، کسانی که مدّعی اجماع در مسئله اند را نیز نام می بریم. آنگاه افرادی را که قول استقلال ولیّ را در عقد باکره پذیرفته اند معرفی کرده، بررسی ادلّۀ دو قول را به جلسات آینده وامی گذاریم.
***
الف) تنقیح موضوع مورد بحث:
بحث در این است که آیا دختر باکره رشیده در عقد خود احتیاج به استجازه از ولی خود دارد یا نه؟ همچنین آیا پدر یا جدّ او بدون استجازۀ از دختر می توان او را به عقد ازدواج کسی درآورد؟
اقوال در این مسئله بسیار زیاد است تقریباً ده قول در مسئله هست مورد بحث نیز گرچه مشخّصاً دختر باکره رشیده است، لیکن برای روشن شدن دامنۀ شمول موضوع نسبت به برخی از موارد، موضوع مورد بحث نیازمند تنقیح است.
کسانی که مسلّماً مورد بحث هستند عبارتند از:
باکره ای که ازدواج نکرده، یا ازدواج کرده ولی دخول نشده، یا دبراً دخول شده است.
همچنین غیر باکره ای که بدون آمیزش، توسط خودش یا دیگری اقدام به ازالۀ بکارت کرده، یا در اثر حوادث مانند پرش یا سقوط از بلندی، بکارت او زائل گشته است.