نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 11 صفحه 149

اما اینکه آیا موارد دیگر مانند کسی که در اثر زنا ازاله بکارت از او شده، حکم مدخوله را دارد یا نه؟ از فروعی است که بعداً مورد بررسی قرار خواهیم داد.

ب) قائلین به استقلال انحصاری باکره:

یکی از اقوال که از قدیم تاکنون مطرح بوده است، استقلال انحصاری دختر باکره می باشد، بدین معنا که اگر پدر یا جدّ پدری بخواهند او را به عقد کسی درآورند باید از وی استجازه نمایند. اما اقدام دختر در مورد عقد خویش بدون استجازه از ولیّش نیز صحیح است. این قول از قرن چهارم تا عصر ما مطرح بوده است.

اسامی قائلین به این قول را با توجه به تاریخ وفیات آنان به ترتیب یادآور می شویم. البته به جز سه مورد که کتابهایشان در دست ما نبوده، بقیه موارد را با مراجعۀ مستقیم به کتب آنها و بدون واسطه نقل می نماییم:

قرن چهارم: ابن جنید، که مختلف،(1) آن را نقل کرده است.

قرن پنجم: سه نفر از اعاظم علمای این قرن قائل به استقلال باکره شده اند: شیخ مفید در احکام النساء(2). سید مرتضی در انتصار(3) ، ناصریات(4) ، و موصلیات ثالثه(5). و شیخ طوسی در تبیان(6).

قرن ششم: در این قرن دو نفر به این قول قائل اند: ابن حمزه در واسطه.(7) و ابن

1- (1) مختلف 96/7.
2- (2) مصنفات شیخ مفید 36/9.
3- (3) الینابیع الفقهیه 61/18.
4- (4) الینابیع الفقهیه 72/18 م. 15.
5- (5) موصلیات که به صورت سه رساله است، پاسخ به پرسش هایی است که از شهر موصل در سه نوبت از محضر ایشان سؤال شده است و این رساله ها در مجموعۀ رسائل سید مرتضی رحمه الله به چاپ رسیده است. رسائل الشریف المرتضی 235/1.
6- (6) تبیان 250/2 و 273.
7- (7) ابن حمزه علاوه بر کتاب وسیله، کتابی به نام واسطه داشته که در دست ما نیست. فاضل آبی در کشف الرموز این رأی را به صاحب الواسطه نسبت داده اند و ظاهر این کلام این است که صاحب الواسطه (ابن حمزه) در کتاب «الواسطه» این قول را دارد هر چند محتمل است منظور از صاحب الواسطه فقط معرفی ابن حمزه باشد و لو ایشان در وسیله این رأی را ابراز کرده باشند. کشف الرموز 112/2.