- الف) کلیاتی پیرامون تاریخچه موضوع و خصوصیات و فروض مسئله پنجم عروه: 1
- اشاره 1
- 1380/11/27 شنبه درس شمارۀ (400) کتاب النکاح/سال چهارم 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- اشاره 1
- 1) ادعای مرد نسبت به زن، و ادعای خواهر، مادر یا دختر آن زن نسبت آن مرد: 2
- اشاره 2
- ب) مستند احکام ذکر شده در ما نحن فیه؛ «قاعده» یا «نص»: 2
- 2) مسئله بیّنه: 2
- 2) نقد و بررسی نسبت محقق به استناد شیخ طوسی در نهایه به روایت زهری و روایت ثقفی: 3
- 1) کلمات فقهایی که در استنادشان به قاعده ظهور دارد 3
- ج) نکاتی در مورد متن و سند روایت زهری و ثقفی: 6
- 3) کسانی که مستند مسئله را نص قرار داده اند: 6
- اشاره 9
- اشاره 9
- خلاصۀ درس این جلسه: 9
- الف) نیاز به حلف در جایی که یکی از دو مدعی اقامۀ بینه کند: 9
- 1380/11/28 یکشنبه درس شمارۀ (401) کتاب النکاح/سال چهارم 9
- 2) تنقیح محل کلام: 10
- 1) توضیح کلام صاحب عروه: 10
- 3) توضیحی پیرامون حجیت مثبتات بینه توسط استاد مد ظله: 12
- 4) لزوم حلف بر کسی که بینه اقامه کرده است: 12
- 6) اعتراض مرحوم نراقی به شهید ثانی رحمه الله: 14
- 5) بیان اصل جاری در مقام، توسط مرحوم نراقی و نقد آن: 14
- 7) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر اعتراض مذکور: 14
- ب) توضیحی پیرامون مواردی که هر دو اقامۀ بینه کنند: 15
- متن عروه: 15
- 1) بیان کیفیت تساقط بینه ها در صورت اول و دوم توسط استاد مد ظله: 16
- 2) ذکر فرض دیگر و صور مختلف آن: 16
- اشاره 17
- 1) نقد حکومت یا ورود ادله حجیت بینه بر قوانین قضائی: 17
- الف) تکمیل فرض دوم: 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1380/11/29 دوشنبه درس شمارۀ (402) کتاب النکاح/سال چهارم 17
- اشاره 17
- 1) عبارت عروه: 19
- 2) نکته ای درباره تعارض ادله حجیت بینه و قانون مدعی و منکر: 19
- ب) فرض سوم، وجود بینه برای هر دو مدعی: 19
- 2) توضیح و بررسی عبارت عروه در فرض سوم: 20
- 1) یکی از دو بینه مطلق و دیگری مورخ: 23
- ج) فروض دیگر: 23
- اشاره 23
- 3) نظر مرحوم سید در مورد عمل به این روایت: 24
- 2) متن روایت زهری: 24
- 4) دو احتمال استاد مد ظله در معنای روایت: 25
- اشاره 26
- ادامه بحث در روایت زهری: 26
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 26
- 1380/11/30 سه شنبه درس شمارۀ (403) کتاب النکاح/سال چهارم 26
- اعمال قواعد یا تخصیص قواعد: 26
- آیا مفاد حدیث زهری موافق قاعده است یا مخالف قاعده؟ 27
- تقریب صاحب جواهر برای خلاف قاعده نبودن تقدیم بینۀ مرد و نقد آن 32
- وجه مرجّحیت دخول در روایت: 33
- تعدی از مورد روایت به ام و بنت 35
- 1) توضیح عبارت: 36
- یجوز تزویج امرأه تدعی انّها خلیه من الزوج من غیر فحص 36
- اشاره 36
- متن عروه: 36
- 1380/12/5 یکشنبه درس شمارۀ (404) کتاب النکاح/سال چهارم 36
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 36
- 2) بیان دو نکته در توضیح عبارت عروه: 37
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در سیره: 39
- اشاره 39
- 3) بررسی ادلۀ مسئله: 39
- 1380/12/6 شنبه درس شمارۀ (405) کتاب النکاح/سال چهارم 44
- اشاره 44
- 2) صحیحه عمر بن حنظله: 44
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 44
- الف) دنباله دلیل چهارم حجیت ادعای زن در خلیه بودن 44
- 1) روایت ابان بن تغلب: 44
- 3) صحیحه میسر یا میسره: 45
- 4) موثقه فضل مولی محمد بن راشد: 46
- 5 - روایت اشعری محمد بن احمد بن یحیی 47
- اشاره 47
- بحث سندی: 47
- 6 - روایت اشعری جعفر بن محمد بن عبید الله (عبد الله) الاشعری 48
- 7) مرسله مهران بن محمد: 49
- 8) روایت یونس بن عبد الرحمن: 49
- 1) روایت جعفریات: 50
- 2) صحیحه ابی مریم انصاری: 50
- ب) بررسی روایات نافیه حجیت قول زن در خلیه بودن خود: 50
- وجه جمع بین روایات مسئله و اشکال صاحب حدائق: 52
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 52
- 1380/12/7 سه شنبه درس شمارۀ (406) کتاب النکاح/سال چهارم 52
- وجه جمع بین روایات نزد مرحوم صاحب ریاض قدس سرّه: 52
- اشاره 52
- بررسی کلام صاحب ریاض قدس سرّه: 53
- جمع دیگری برای روایات 54
- تصویر یکی از صور انقلاب نسبت در مقام 55
- بررسی روایات مسئله 58
- الف) دو تقریب برای کیفیت جمع ما بین روایات مسئله سابعه (ادعای زن بر خلیّه بودن خود) و اشکال وارد بر هر کدام: 60
- 1380/12/8 چهارشنبه درس شمارۀ (407) کتاب النکاح/سال چهارم 60
- اشاره 60
- اشاره 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- کلام مرحوم آقای حکیم و اشکال استاد مد ظله: 64
- بررسی مسئله عروه: 64
- اشاره 65
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم و نظر استاد مد ظله: 65
- ب) بررسی ادامه مسئله 65
- 2) کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 66
- اشاره 67
- 1) توضیح استاد مد ظله و کلام مرحوم آقا ضیاء: 67
- ج) نعم لو کانت متهمه فی دعواها 67
- د) و من هنا ظهر جواز تزویج زوجه من غاب غیبه منقطعه و لم یعلم موته و حیاته 67
- متن عروه: 69
- الف) اذا ادّعت امرأه انّها خلیّه فتزوجها رجل ثمّ ادعت بعد ذلک کونها ذات بعل 69
- 1380/12/11 شنبه درس شمارۀ (408) کتاب النکاح/سال چهارم 69
- اشاره 69
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 69
- نقد استاد: 70
- توضیحی دربارۀ حاشیه مرحوم آقای خوئی 70
- برداشت آقای حکیم و آقای خویی از روایات 70
- صحیحۀ ابی بصیر 71
- ب) اذا وکلا وکیلاً فی اجراء الصیغه فی زمان معین لا یجوز لهما المقاربه بعد مضیّ ذلک الزمان 72
- متن عروه: 72
- بنای عقلا در خبر ثقه 73
- مناقشه استاد در این استدلال 74
- دلیل بر ردع بنای عقلا 74
- الف) تکمیل مسئله ثامنه و تاسعه، مفاد روایت مسعده بن صدقه: 76
- 1380/12/13 دوشنبه درس شمارۀ (409) کتاب النکاح/سال چهارم 76
- اشاره 76
- اشاره 76
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 76
- 1) نقد کلام مرحوم خویی و پذیرش فی الجمله نظر مشهور در مفاد روایت: 77
- 2) دفع نقض های وارده: 78
- 3) نفی بنای عقلاء بر حجیت خبر ثقه: 79
- اشاره 81
- 1) قاعده «من ملک شیئاً ملک الاقرار به» و مدرک آن: 81
- 4) نظر نهایی استاد مد ظلّه: 81
- ب) دنباله بحث مسئله تا سعه، دلیل حجیت اقرار وکیل نسبت به موکل فیه: 81
- 2) مناقشه شیخ انصاری در مدرک مذکور: 82
- 3) نقض مرحوم خویی در قاعده «من ملک»: 83
- 4) بررسی مسئله اقرار بچه به تصرفاتی مانند وصیت توسط استاد دام ظله و نقد کلام مرحوم آقای خویی: 83
- 5) نقد استاد دام ظله نسبت به کلام شیخ انصاری و کلیت قاعده «من ملک»: 85
- 1380/12/14 سه شنبه درس شمارۀ (410) کتاب النکاح/سال چهارم 86
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- اشاره 86
- الف) آیا کلام محقق ثانی نقض قاعده است؟ 86
- ب) نقض آقای خویی 88
- ج) پاسخ استاد مد ظلّه 89
- د) نکته ای در باب وکالت 90
- الف) اولیای عقد، کسانی که ولایت داشتن آنها مسلّم است: 91
- اشاره 91
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 91
- 1381/1/14 چهارشنبه درس شمارۀ (411) کتاب النکاح/سال چهارم 91
- 1) عبارت عروه: 91
- 3) آیا ابن ابی عقیل منکر ولایت داشتن جدّ است؟ 92
- اشاره 92
- 2) نگاهی به نظر فقهاء در مسئله: 92
- بررسی ولایت جد 94
- دلیل اول: روایت عبید بن زراره 95
- انحصار ولایت در جدّ ابی 95
- نقد استدلال به روایت عبید بن زراره 96
- دلیل دوم: تسلّم مسئله بین امامیه و عامه 97
- دلیل اول: اجماع 99
- دلیل دوم: استصحاب: 99
- ادله نافیه ولایت از امّ 99
- 1381/1/17 شنبه درس شمارۀ (412) کتاب النکاح/سال چهارم 99
- اشاره 99
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 99
- دلیل سوم: اولویت 100
- دلیل چهارم: روایاتی که ولایت نکاح را در «اب» منحصر کرده است. 101
- روایت اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 101
- روایت دوم: صحیحۀ زراره و موثقۀ محمد بن مسلم 101
- دلیل پنجم: روایت محمد بن مسلم 102
- 1) روایت نبوی صلی الله علیه و آله: 105
- اشاره 105
- الف) بررسی ادله مثبت ولایت امّ: 105
- اشاره 105
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 105
- 1381/1/18 یکشنبه درس شمارۀ (413) کتاب النکاح/سال چهارم 105
- بررسی استدلال: 106
- اشاره 106
- روایت دوم: روایت ابراهیم بن میمون 106
- بررسی استدلال: 107
- اشاره 108
- ب روایاتی که ولایت امّ از آنها استشمام می شود: 108
- روایت اول: روایت سعدان بن مسلم 108
- روایت چهارم: صحیحۀ محمد بن قیس 109
- روایت سوم: روایت ابن ابی یعفور 109
- روایت دوم: روایت عبید بن زراره 109
- روایت ششم: فضل بن عبد الملک عن ابی عبد الله علیه السلام 110
- روایت هفتم: محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام 110
- روایت پنجم: روایت محمد بن مسلم 110
- بررسی روایات مثبته ولایت امّ 111
- اشاره 111
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 111
- 1381/1/19 دوشنبه درس شمارۀ (414) کتاب النکاح/سال چهارم 111
- بررسی روایات «لیس لها مع ابویها امر» 111
- بررسی صحیحۀ محمد بن قیس: 113
- اکنون به ادلۀ نافیه ولایت ام بازمی گردیم و به ادامۀ بررسی آنها می پردازیم: 114
- اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 114
- سوم: روایاتی که فقط «اذن أبیها» در آن وارد شده است: 115
- دوم: روایات وارده در تفسیر آیۀ شریفه «من بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ» 115
- چهارم: تسلّم بین العامّه 117
- 1. روایت داود بن سرحان 118
- بررسی استدلال: 118
- ولایت برادر در امر نکاح خواهر خود 118
- اشاره 118
- روایات نافیه ولایت از برادر 118
- 3) روایت ولید بیّاع الاسفاط: 119
- روایات مثبته ولایت برادر 120
- ولایت عمو در امر نکاح 121
- الف) ولایت پدر و جدّ بر مجنون: 123
- 1381/1/21 چهارشنبه درس شمارۀ (415) کتاب النکاح/سال چهارم 123
- اشاره 123
- 1) متن عروه: 123
- اشاره 123
- ب) دلیل ثبوت ولایت پدر و جدّ بر مجنون متصل (یعنی صغیری که بلغ مجنوناً): 124
- 1) دو اشکال به استدلال فوق. (کلام مرحوم آقای خویی): 124
- اشاره 124
- 2) کلام استاد مد ظله و مناقشه در تعبیر مرحوم آقای خویی: 125
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر: 127
- ج) وجه تعدی از ثبوت ولایت در جنون متصل، به جنون منفصل: 127
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم: 128
- الف) تمسک به استصحاب در مسئله ولایت پدر و جد بر مجنون (یادآوری): 129
- 1381/1/24 شنبه درس شمارۀ (416) کتاب النکاح/سال چهارم 129
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 129
- اشاره 129
- ب) تمسک به دلیل لفظی در مسئله: 130
- 2) استدلال اختصاصی آقای خویی رحمه الله: 130
- 1) طرح کلی ادله: 130
- اشاره 131
- 3) پاسخ استاد مد ظله از استدلال مرحوم آقای خویی: 131
- یک اشکال و پاسخ آن 132
- مناقشه آقای حکیم و پاسخ آقای خویی از آن 133
- 4) استدلالهای مشترک مرحوم نراقی و مرحوم آقای خویی: 133
- اشاره 133
- 5) نظر استاد مد ظله در مورد دو توجیه آقای خویی: 134
- 6) اشکال استاد مد ظله به استدلال به روایت زراره و روایات دیگر: 135
- اشاره 137
- الف) روایاتی که مرحوم نراقی به آن تمسک کرده است: 137
- 1381/1/25 یکشنبه درس شمارۀ (417) کتاب النکاح/سال چهارم 137
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 137
- اشاره 137
- مناقشۀ استاد - مد ظله - 139
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در تمسک ایشان: 140
- اشاره 140
- ب) بررسی استدلال مرحوم آقای خویی به سیره: 140
- ج) بررسی اقوال فقها و تحقیق پیرامون اجماع یا شهرت آنان: 141
- د) آیا علامه در تذکره بر هر دو قول؛ مدعی تحقق اجماع شده است؟ 144
- متن عروه: 146
- ه) استقلال بالغ رشید و بالغۀ رشیدۀ ثیبه در امر نکاح: 146
- 1381/1/26 دوشنبه درس شمارۀ (418) کتاب النکاح/سال چهارم 148
- خلاصۀ درس این جلسه: 148
- الف) تنقیح موضوع مورد بحث: 148
- اشاره 148
- ب) قائلین به استقلال انحصاری باکره: 149
- اشاره 152
- 1) کلام شیخ مفید در احکام النساء: 152
- ج) نقل و بررسی بعضی از عبارت های قائلین به استقلال باکره: 152
- 2) کلام شیخ مفید در مقنعه: 153
- اشاره 154
- 3) عبارت أبو الصلاح حلبی در کافی: 154
- د) طرح انکار استقلال انحصاری باکره 154
- 2) نقل اسامی منکرین استقلال انحصاری باکره: 155
- 1) استفاده انحصار از تعبیر الولایه علی البکر: 155
- اشاره 158
- اشاره 158
- مختار صاحب جواهر قدس سرّه: 158
- 1381/1/27 سه شنبه درس شمارۀ (419) کتاب النکاح/سال چهارم 158
- بررسی کلام صاحب جواهر: 158
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 158
- بررسی آراء فقهاء در مسئله 159
- الف. تذکری در استدلال به آیات بر استقلال دختر 161
- استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 161
- اشاره 162
- ب. استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 162
- پاسخ شهید ثانی و محقق ثانی از اشکال شهید اول: 167
- الف) استدلال به آیات قرآن کریم برای اثبات استقلال بکر در تزویج: 168
- 1381/1/28 چهارشنبه درس شمارۀ (420) کتاب النکاح/سال چهارم 168
- اشاره 168
- خلاصۀ درس این جلسه: 168
- اشاره 168
- 1 - استدلال به آیۀ فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ... و آیۀ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ... 169
- 2) استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ...» : 170
- 3) کلام مرحوم صاحب جواهر و توضیح استاد مد ظله: 171
- 4) پاسخ استاد مد ظله از استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ» : 173
- ب) عدم جواز رجوع به «عدم قول به فصل» در محل کلام و ردّ فرمایش صاحب جواهر: 173
- 1381/2/1 یکشنبه درس شمارۀ (421) کتاب النکاح/سال چهارم 176
- الف) نقل روایات دال بر استقلال باکرۀ رشیده: 176
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 176
- اشاره 176
- توضیح استاد - مد ظله - و طرح یک اشکال 183
- اشاره 183
- ب) بررسی سند روایت فضلاء (روایت اول): 183
- بیان استاد - مد ظله - در دفع اشکال مذکور 184
- اشاره 187
- الف) بررسی سند روایت فضلاء: 187
- 1381/2/2 دوشنبه درس شمارۀ (422) کتاب النکاح/سال چهارم 187
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 187
- 1) توضیح کلی درباره سند روایت: 187
- 2) توضیح کلام صاحب مدارک رحمه الله: 188
- 3) توضیح مقدمه اول و طرح یک اشکال: 189
- 4) توضیحی برای حل اشکال با طرح یک سؤال و پاسخ به آن 190
- اشاره 190
- تذکری در روش پژوهش 190
- پاسخ سؤال درباره ترتیب مشیخه 192
- 5) ارتباط مشیخه فقیه و متن فقیه و اثبات مقدمه اول صحّت روایت فضلاء: 193
- 6) نقل و بررسی مقدمه دوّم صحت روایت فضلاء: 195
- 7) تصحیح روایت فضلاء از طریق اعتماد اصحاب به ابراهیم بن هاشم: 196
- اشاره 197
- ب) بررسی دلالت روایت فضلاء: 197
- 2) جواب مسالک به اشکال عطف عام بر خاصّ: 198
- 1) اشکال مسالک دربارۀ اضطراب متن روایت: 198
- 3) پاسخ صاحب جواهر به اشکال اضطراب متن: 199
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 200
- 5) طرح اشکال مصادره و جواب آن توسط محقق کرکی: 201
- 6) نقد استاد مد ظلّه: 202
- 7) طرح طرق دیگری برای دفع ضرورت بشرط المحمول: 203
- تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 205
- 1381/2/3 سه شنبه درس شمارۀ (423) کتاب النکاح/سال چهارم 205
- اشاره 205
- اشاره 205
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 205
- ادامۀ بحث در روایت اول صحیحۀ فضلاء 205
- اشاره 205
- اشکال تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 206
- بررسی اشکال توسط استاد مد ظله: 207
- تفسیر استاد مد ظله از صحیحۀ فضلاء: 208
- اشاره 211
- دومین روایت از ادلۀ استقلال انحصاری باکره 211
- بررسی سند روایت: 212
- دلالت روایت زراره: 214
- 1) اشکال به کلام صاحب روضه المتقین در معنای روایت فضلاء: 215
- اشاره 215
- الف) بررسی روایات مورد استدلال برای استقلال باکره: 215
- 1381/2/4 چهارشنبه درس شمارۀ (424) کتاب النکاح/سال چهارم 215
- خلاصۀ درس این جلسه: 215
- 2) بررسی دلالت روایت زراره: 216
- 3) مناقشه استاد مد ظله در دلالت روایت فوق: 217
- 4) بررسی سند و دلالت روایت «عبد الرحمن بن ابی عبد الله»: 218
- 5) بررسی روایت ابی مریم: 220
- ب) تذکر نکته ای در مورد استدلال به روایاتی که عبارت «مالکه نفسها یا مالکه امرها» در آنها آمده است.: 222
- ج) کلامی از مرحوم نراقی و نقد آن توسط استاد مد ظله: 223
- د) تذکر نکته ای در مورد کلام صاحب جواهر: 224
- 1381/2/7 شنبه درس شمارۀ (425) کتاب النکاح/سال چهارم 225
- اشاره 225
- خلاصۀ درس این جلسه: 225
- 1) روایت جعفریات: 225
- الف) ادامه بررسی روایات استقلال بکر: 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- بررسی روایت 226
- 2) روایت سعدان: 227
- بحث سندی 227
- اشاره 227
- تذکر یک نکته: 228
- اشاره 229
- بحث سندی 229
- 3) روایت محمد بن هاشم: 229
- بررسی دلالت روایت 230
- 4) روایت ابان بن تغلب و صحیحه میسّر: 230
- اشاره 230
- بررسی استدلال به روایات فوق 231
- اشاره 232
- 5) مرسله ابی سعید القمّاط: 232
- مناقشه در روایت 233
- 6) روایت سماعه بن مهران: 234
- 7) روایت اسحاق بن عمّار: 235
- اشاره 235
- ب) تذکر کلی درباره روایات 236
- مناقشه در استدلال به روایت فوق 236
- ادامۀ بررسی روایات دال بر استقلال باکره 237
- خلاصۀ درس این جلسه: 237
- اشاره 237
- 1381/2/8 یکشنبه درس شمارۀ (426) کتاب النکاح/سال چهارم 237
- اشاره 237
- توجیه روایت توسط شیخ طوسی رحمه الله 241
- صحیحۀ محمد بن مسلم: 241
- اشاره 241
- توجیه روایت توسط استاد - مد ظله - 242
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در توجیه شیخ رحمه الله 242
- روایت دعائم الإسلام عن علی علیه السلام 244
- اشاره 244
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در این استدلال 245
- 1) بررسی دو روایت عامی: 247
- اشاره 247
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 247
- الف) ادامه ادله استقلال انحصاری بکر: 247
- 1381/2/9 دوشنبه درس شمارۀ (427) کتاب النکاح/سال چهارم 247
- 3) استفاده حکم عقد دائم از عقد موقت بر اساس اولویت: 250
- 2) چکیده بحث تا اینجا: 250
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به اولویت 252
- ب) برخی از ادله عدم استقلال باکره (استصحاب و آیه قرآن): 252
- 1) تقریب استدلال بر ولایت پدر و عدم استقلال باکره به استصحاب: 252
- اشاره 252
- 2) بررسی استصحاب در مسئله از سوی استاد - مد ظلّه -: 253
- 3) توضیح بیشتر مسئله با بیان فرق بین انواع استصحاب اعدام: 253
- 4) استدلال به آیات قرآن بر ولایت اولیاء و عدم استقلال دختر: 254
- اشاره 254
- توضیح بیشتر 255
- 5) ادامه کلام استاد - مد ظله - در نقد استدلال به آیات بر ولایت و عدم ولایت پدر بر تزویج باکره 257
- 1) روایت سعد بن اسماعیل عن أبیه: 259
- اشاره 259
- ج) استدلال به روایات و بررسی آنها: 259
- 2) روایت ابو عبیده حذاء: 260
- 3) روایات تزویج امام جواد علیه السلام: 261
- 4) روایات اولویت جد از پدر در تزویج: 261
- 1381/2/10 سه شنبه درس شمارۀ (428) کتاب النکاح/سال چهارم 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 263
- الف) روایات استقلال ولی: 263
- اشاره 263
- اشاره 269
- الف) مناقشه در دلالت روایت عبید بن زراره بر نفی اعتبار اذن باکره: 269
- 1381/2/11 چهارشنبه درس شمارۀ (429) کتاب النکاح/سال چهارم 269
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 269
- ب) روایات نفی استقلال از باکره در امر تزویج: 271
- ج) روایات داله بر استقلال پدر و نفی اعتبار اذن دختر: 272
- الف) نظر صاحب جواهر؛ (استقلال انحصاری باکره) و محصل دلیل آن: 274
- 1381/2/28 شنبه درس شمارۀ (430) کتاب النکاح/سال چهارم 274
- اشاره 274
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 274
- اشاره 274
- بررسی کلام صاحب جواهر رحمه الله: 276
- مقتضای قواعد اولیه چیست؟ 283
- اشاره 283
- ب) نظر مرحوم آیه الله خویی رحمه الله (تشریک بین پدر و باکره) و محصّل دلیل آن: 283
- بررسی ادلۀ استقلال ولیّ: 285
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی قدس سرّه: 288
- 1381/2/29 یکشنبه درس شمارۀ (431) کتاب النکاح/سال چهارم 291
- خلاصۀ درس این جلسه: 291
- الف) بیان وجه جمع بین روایات توسط استاد مد ظله 291
- اشاره 291
- اشاره 291
- جمع بین روایات استقلال ولی و اشتراط اذن دختر: 292
- ب) بازنگری روایاتی که «اذن ولی» را لازم نمی داند 293
- د) بازنگری در دلالت روایت یزید کناسی 296
- ج) استفادۀ دو نکتۀ دیگر از روایت أبو عبیده 296
- 1381/2/30 دوشنبه درس شمارۀ (432) کتاب النکاح/سال چهارم 300
- اشاره 300
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 300
- 1) صحیحه محمد بن مسلم: 300
- الف) پی گیری بررسی روایاتی که با نظر صاحب جواهر (استقلال انحصاری باکره) و آقای خویی (تشریک) ناسازگار است: 300
- 2) موثقه عبید بن زراره: 301
- ب) بررسی روایاتی که خصوص نظر مرحوم صاحب جواهر را ابطال می کند: 302
- 2) توضیح استاد مد ظلّه: 302
- 1) متن صحیحه زراره بن اعین و موثقه محمد بن مسلم: 302
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم: 303
- 4) نظر مرحوم آقای خویی: 303
- 5) نظر استاد مدّ ظله: 304
- 6) بیان دیگری از مرحوم آقای خویی در مورد ضرورت حمل نکاح بر نکاح صحیح تأهّلی: 305
- 7) نقد استاد مد ظلّه: 305
- 8) متن روایت ابراهیم بن میمون: 307
- 9) متن روایت عبید بن زراره: 307
- الف) بررسی ادله ولایت جدّ بر دختر باکره: 309
- خلاصۀ درس این جلسه: 309
- اشاره 309
- اشاره 309
- 1) موثقه عبید بن زراره: 309
- 1381/2/31 سه شنبه درس شمارۀ (433) کتاب النکاح/سال چهارم 309
- 2) معتبره عبید بن زراره: 310
- 1) لزوم بحث جدید درباره ولایت در عقد موقّت: 311
- ب) حکم ولایت در ازدواج موقت باکره: 311
- اشاره 311
- 2) نظر نهایی استاد - مد ظلّه: 316
- 4) روایات داله بر استقلال پدر در عقد انقطاعی باکره، و نفی استقلال دختر: 317
- 3) بررسی روایات باب متعه (طرح بحث): 317
- 1) مرسله محمد بن عذافر: 318
- ج) بررسی استدلال به روایاتی که برای استقلال باکره در عقد انقطاعی ذکر شده است: 318
- اشاره 318
- اشاره 318
- فقه الحدیث مرسله محمد بن عذافر 319
- 2) روایت ابی سعید القماط: 320
- اشاره 320
- بحث سندی 321
- 3) توضیحی درباره ابو سعید قمّاط: 321
- 5 - سایر روایات مسئله 323
- 4) بررسی دلالت معتبره ابو سعید قماط: 323
- 6) توضیح کلی درباره روایات و جمع بندی بحث 325
- خلاصۀ درس این جلسه: 326
- 1) متن عروه: 326
- اشاره 326
- 1381/3/4 شنبه درس شمارۀ (434) کتاب النکاح/سال چهارم 326
- الف) ازدواج بدون اذن پدر یا دختر: 326
- 2) توضیح متن: 327
- ب) ممانعت ولی از ازدواج دختر با کفو خویش: 327
- 1) متن عروه: 327
- 3) تفسیر «کفو شرعی»: 328
- 2) توضیح عبارت: 328
- 5) ادامه توضیح کلام مصنف 329
- 4) نظر آیت الله خویی رحمه الله درباره عبارت متن: 329
- ج) اقوال فقها در مسئله عضل: 330
- 2) اشکال مرحوم آیت الله خویی به استدلال به آیه شریفه و نقد آن: 332
- د) ادله سقوط ولایت در صورت «عضل» 332
- 1) طرح اجمالی ادله: 332
- 3) اشکال استاد - مد ظلّه - به استدلال به آیه شریفه: 333
- 4) طرح یک اشکال در تفسیر فوق و پاسخ آن 335
- اشاره 337
- 1381/3/5 یکشنبه درس شمارۀ (435) کتاب النکاح/سال چهارم 337
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 337
- 1) اشکال مرحوم آقای حکیم: 337
- الف) پی گیری بررسی استدلال به آیه شریفه: 337
- ب) مراد از عضل چیست؟ 338
- 1) بررسی عبارت علامه در تذکره: 338
- 2) نظر استاد - مد ظلّه -: 338
- 2) تناقض در عبارات تذکره: 339
- 4) نقل وجوه و اقوال در معنای عضل: 340
- 3) رفع تناقض از کلام علامه: 340
- 5) بررسی نظر علامه در مورد عضل: 341
- 7) نظر استاد مدّ ظله: 342
- 6) بیان مرحوم آقای خویی: 342
- اشاره 343
- 1) فروض و اقوال در مسئله: 343
- ج) میزان برای باکره و ثیبه بودن چیست؟ 343
- 3) نقد استاد مد ظلّه: 344
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی: 344
- الف یکی از ادله ای که برای سقوط ولایت به آن استدلال شده دلیل نفی حرج است. 345
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 345
- 1 - اشکال اول تمسک به لا حرج: 345
- اشاره 345
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله در استدلال به دلیل نفی حرج 345
- اشاره 345
- تقریب اول استدلال به ادلۀ نفی حرج 345
- 1381/3/6 دوشنبه درس شمارۀ (436) کتاب النکاح/سال چهارم 345
- بیان اول: ادلۀ نفی حرج حکم تکلیفی را بر می دارد. 346
- تقریب دوم تمسک به ادله نفی حرج 346
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 346
- بیان دوم: ادلۀ لا حرج، شرطیت اذن را بر می دارد. 347
- بررسی بیان اول: 347
- بررسی بیان دوم: 348
- 2 - اشکال دوم به استدلال به دلیل نفی حرج: 349
- 3) بررسی ادله مرحوم آقای خویی بر سقوط ولایت به جهت عضل 349
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 350
- 5) استدلال دیگری از مرحوم آقای خویی برای اسقاط ولایت پدر: 350
- 6) نقد استاد مد ظله: 351
- 7) نظر نهایی استاد مد ظله: 351
- ب) ادامه بررسی مسئله دوم عروه: 351
- اشاره 351
- پی گیری تحقیق دربارۀ معنای مراد از بکر: 352
- 2) نقد استاد مد ظله: 352
- 1) بیان مرحوم آقای خویی رحمه الله: 352
- 1) تقریبی بر تصحیح روایات مسائل علی بن جعفر 355
- بررسی سند روایت علی بن جعفر 355
- 2) نقد تقریب فوق 356
- 3) نگاهی به طریق آغاز مسائل علی بن جعفر 357
- ضمیمه درس 436 359
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 361
- اشاره 361
- کلام در مسئله دوم عروه بود، که آیا ازالۀ بکارت به جهت عواملی چون پرش و عمل جراحی یا وطی زنایی یا وطی به شبهه موجب سقوط ولایت پدر می شود یا خیر؟ 361
- اشاره 361
- 1381/3/7 سه شنبه درس شمارۀ (437) کتاب النکاح/سال چهارم 361
- اشاره 362
- توضیحی بر فرمایش مرحوم آقای خویی رحمه الله: 362
- روایاتی که مدخلیت ازدواج قبلی، در سقوط ولایت پدر از آنها استفاده می شود: 363
- 1) صحیحۀ حلبی: 363
- در فرمایشات ایشان مناقشاتی هست که بعد از ذکر روایات به آن خواهیم پرداخت. 363
- 2) صحیحۀ عبد الله بن سنان: 363
- 3) صحیحۀ عبد الرحمن بن ابی عبد الله: 364
- 4) روایت حسن بن زیاد صیقل: 364
- جهت اول: بیان موضوع واقعی حکم. 365
- نقد کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله توسط استاد مد ظله: 365
- 5) روایت عبد الحمید بن عوّاض عن عبد الخالق 365
- جهت دوم: بیان راه شناخت مصادیق موضوع 366
- جهت سوم: نشان دادن راه امتثال حکم 366
- جهت چهارم: بیان حکمت حکم 367
- ازدواج تمام موضوع استقلال است یا جزء موضوع؟ 368
- اشاره 368
- بررسی روایات: 368
- متن عروه 372
- مسئله اشتراط یا عدم اشتراط ولایت جد به حیات پدر 372
- خلاصۀ درس این جلسه: 372
- اشاره 372
- اشاره 372
- ادله عدم اشتراط 372
- 1381/3/8 شنبه درس شمارۀ (438) کتاب النکاح / سال چهارم 372
- 1) نقل و نقد نسبت شهرت به قدماء بر عدم اشتراط 373
- نقد استاد دام ظله نسبت به ادعای شهرت: 374
- عبارت مراسم: 375
- عبارت ناصریات: 375
- عبارت مقنعه: 375
- 2) روایات 377
- نقد استاد دام ظله نسبت به استدلال به روایت: 377
- روایت اول: روایت عبید بن زراره 377
- روایت دوم: قرب الاسناد: 378
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 378
- پاسخ مناقشه: 379
- 1381/3/11 شنبه درس شمارۀ (439) کتاب النکاح / سال چهارم 380
- اشاره 380
- اشاره 380
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 380
- الف) ادلۀ قائلین به ولایت جد حتی در فرض فقدان پدر 380
- اشاره 380
- 1 - روایت اول: روایتی که شیخ طوسی و دیگران نقل کرده اند 380
- نقد استاد مد ظله 381
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله 381
- 2) روایت دوم: صحیحۀ عبد الله بن سنان 383
- اشاره 383
- نقد استاد مد ظله بر استدلال 383
- اشاره 384
- 3) اولویت 384
- مناقشه شهید ثانی رحمه الله در اولویت 385
- 4) استصحاب 385
- ب) ادلۀ قائلین به عدم ولایت جدّ در صورت فقدان پدر 387
- 1) دلیل اول: عمومات نافیه ولایت به ضمیمه قصور ادلۀ مثبته 387
- اشاره 387
- بررسی دلیل اول: 387
- سند روایت: 387
- اشاره 387
- 2) روایت فضل بن عبد الملک 387
- اشاره 387
- مناقشه صاحب مدارک بر شهید ثانی 388
- تقریب استاد مد ظله از کلام صاحب مدارک رحمه الله 388
- دلالت روایت - اشکال قدما و شهید ثانی رحمه الله - 388
- 1) ایراد صاحب حدائق به صاحب مدارک: 390
- الف) پیگیری بررسی استدلال به روایت فضل بن عبد الملک: 390
- خلاصۀ درس این جلسه: 390
- اشاره 390
- 1381/3/12 یکشنبه درس شمارۀ (440) کتاب النکاح/سال چهارم 390
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام صاحب حدائق: 391
- 3) مناقشۀ مرحوم آقای خویی و مرحوم آقای حکیم در استدلال به مفهوم موثقۀ فضل بن عبد الملک: 392
- 4) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام آقای حکیم و آقای خویی رحمهم الله 393
- 5) بیان مفهوم نداشتن روایت مذکور توسط استاد - مد ظله - 393
- متن عروه: 394
- 2) اقوال فقهاء: 394
- 1) طرح مسئله: 394
- ب) حکم خیار فسخ نکاح صغیر و صغیره پس از بلوغشان: 394
- 3) توضیحی دربارۀ عبارت وسیله: 395
- اشاره 396
- 2. صحیحۀ علی بن یقطین 396
- 4) بررسی روایات 396
- 1. صحیحۀ محمد بن اسماعیل بن بزیع 396
- 3) صحیحۀ عبد الله بن الصلت 397
- الف) پی گیری بحث پیرامون اقوال فقهاء در مورد اثبات خیار برای صبی بعد از بلوغ در فسخ عقدی که توسط پدر و جد انجام گرفته، بخلاف صبیّه: 398
- اشاره 398
- 1381/3/13 دوشنبه درس شمارۀ (441) کتاب النکاح/سال چهارم 398
- خلاصۀ درس این جلسه: 398
- 1) نقد استاد مد ظلّه: 398
- اشاره 398
- 1) صحیحه ابی عبیده: 399
- ب) بررسی روایات: 399
- 3) صحیحه محمد بن مسلم: 401
- 2) روایت دعائم الاسلام: 401
- 4) روایت عباد بن کثیر: 402
- 5) صحیحه حلبی: 402
- 6) روایت یزید کناسی: 403
- 8) صحیحه محمد بن مسلم: 404
- 7) روایت ابان: 404
- 9) صحیحه علی بن یقطین: 404
- 1) اشتراط توارث به قسم خوردن: 405
- ج) جمع روایات: 405
- 2) توجیه روایتی که دلالت بر داشتن خیار هر دو می کند: 406
- 3) آیا صبی حقّ خیار دارد؟ 406
اما درباره سند این حدیث: محمد بن عمّار در سند این حدیث ناشناخته است، لذا این سند غیر معتبر است، ولی همین روایت به عین الفاظ در کافی و به نقل از آن در تهذیب با این سند آمده است: علی بن ابراهیم عن أبیه عن ابن ابی عمیر عن عمار بن مروان عن ابی عبد الله علیه السلام
این سند صحیح است، عمار بن مروان در آن عمار بن مروان یشکری است که صریحاً توثیق شده است و ظاهراً باید راوی این روایت و روایت سماعه بن مهران یکی باشد. به احتمال زیاد در سند نخست تحریف رخ داده است(1) ، پس سند روایت معتبر است.
7) روایت اسحاق بن عمّار:
اشاره
و عنه عن احمد بن محمد عن محمد بن اسماعیل عن محمد بن عبد الله بن زراره عن محمد بن اسلم الطبری (محمد بن علی بن محبوب) عن اسحاق بن عمار عن ابی عبد الله علیه السلام قال:
قلت له رجل تزوج بجاریه عاتق علی ان لا تقتضها ثم اذنت له بعد ذلک قال: اذا اذنت له فلا بأس(2)
عاتق(3) یعنی در اول سنین قرار دارد و هنوز باکره است و نزد پدر و مادرش زندگی می کند.
1- (1) (توضیح بیشتر) روایت محمد بن سنان از محمد بن عمار در جایی دیده نشده، ولی محمد بن سنان از عمار بن مروان فراوان روایت کرده است که در برخی از آنها عمار بن مروان از ابی عبد الله علیه السلام روایت می کند و در برخی دیگر عمار بن مروان از سماعه بن مهران روایت کرده است، این دو دسته روایات هر دو بسیار است (ر. ک: معجم الرجال 371:12 و 372)، لذا بنظر می رسد که به جای محمد بن عمار باید عمار بن مروان در سند قرار گیرد. راوی روایت یا همان است، و سماعه بن مهران در سند نخست به جهت تکرر روایت عمار بن مروان از وی سهواً افزوده شده و یا در سند کافی سماعه بن مهران افتاده است و در هر دو حال روایت صحیحه است و در اعتبار آن بحثی نیست، و برخی مطالب در مورد فساد مذهب سماعه بن مهران نیز نادرست است.
2- (2) وسائل 27118/295:21 (همان باب، ح 2)، جامع الاحادیث 39182/350:26 (همان باب ح 2).
3- (3) العاتق الجاریه اول ما ادرکت سمّیت بذلک لانها عتقت عن خدمه ابویها فلم یدرکها زوج بعد.