نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 11 صفحه 293

صفحه 293

محصل جمع این می شود که در هر حال باید از دختر استجازه شود مگر صورتی که پدرش حضور داشته باشد و در محضر پدر دختر هیچ کاره است و باید از پدر استیذان شود.

این دو جمع هر چند هر دو عرفی است لیکن جمع دوم صحیح تر به نظر می رسد زیرا نتیجۀ جمع اول (همه - غیر از پدر - باید از دختر استجازه کنند) با روایات متعددی که می فرماید «لیس لها مع أبیها امرٌ» منافات پیدا می کند چون ظاهر این روایات این است که برای دختری که پدر دارد نقشی نیست یعنی اگر کسی بخواهد برای دختر عقدی بخواند باید از پدر استجازه کند(1) مخصوصاً صحیحۀ محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام که می فرماید: «تستأمر الجاریه اذا کانت بین ابویها» دختری که هنوز ازدواج نکرده و «بین الابوین» زندگی می کند. از او در مورد ازدواج نظرخواهی نمی شود «لیس لها مع الاب امرٌ»(2)

و اما روایت صفوان که مرحوم آقای خویی آن را نص در تشریک می دانند به نظر ما نه تنها نص نیست بلکه ظهور آن هم چندان قوی نمی باشد - همچنان که در جلسه قبل گذشت - فضلاً از اینکه نص بوده و با آن دسته روایات معارضه کند لذا حمل عبارت «و یکون ذلک برضاها» در روایت صفوان به استحباب استیذان از دختر حمل وجیهی است.

ب) بازنگری روایاتی که «اذن ولی» را لازم نمی داند

از مباحث گذشته به این نتیجه رسیدیم که روایت معتبری که بر استقلال باکره دلالت کند، نداریم و روایاتی که بر آن استدلال شده بود یا مناقشۀ سندی کردیم یا


1- (1) (توضیح بیشتر) عبارت «مع أبیها» یعنی «در محضر پدر» و حمل آن بر «مع تزویج أبیها» (یعنی اگر پدر اقدام به تزویج نمود، دختر حق مخالفت ندارد) خلاف ظاهر است چون مستلزم در تقدیر گرفتن لفظ «تزویج» است و در معنای اول در واقع چیزی در تقدیر گرفته نشده است چون مفهوم حضور از کلمۀ «مع» فهمیده می شود.
2- (2) جامع الاحادیث 190/25 باب 50 از ابواب التزویج ح 12، وسائل الشیعه 273/20، باب 4 از ابواب عقد النکاح و اولیاء العقد ح 3
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه