نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 11 صفحه 33

لکن این تقریب تمام نیست. زیرا:

اولاً: همیشه این طور نیست که زوجیّت زن همیشه به ضرر باشد به گونه ای که زن مدّعی علیها شود چون در بسیاری از مواقع برای مرد کسر شأن است که این زن همسر او باشد ولی برای زن افتخار و شرف است که این مرد همسر او باشد.

ثانیاً: اگر این کبری صحیح باشد که مدلول مطابقی ادّعا معیار است و اگر مدلول مطابقی به ضرر شخص تمام می شد آن شخص مدّعی علیه به حساب می آید، لازم می آید که اگر مرد بینه نداشت اما زن بیّنه داشت به بینۀ زن اعتنا نشود چون زن مدّعیه نیست با آنکه خود ایشان و دیگران فتوا داده اند که اگر مرد بینه نداشت و زن بینه داشت به بینۀ زن ترتیب اثر داده می شود. پس فرمایش ایشان لازمه ای دارد که با مسلّمات سازگار نیست.

وجه مرجّحیت دخول در روایت:

شخصی به امام سجاد علیه السلام - طبق این روایت - نامه نوشته و حضرت جواب سؤال او را فرمودند سپس تفضلاً در ذیل مطلبی را فرموده که جواب سؤال سائل نیست لکن از بعضی جهات با سؤال ارتباط دارد فرض سؤال جایی است که بینۀ زن وقت تعیین نکرده و به زنی که بینه اقامه کرده دخول هم نشده است و حضرت می فرماید: قول مرد مقدم است. بله در غیر مورد سؤال اگر تعارض بینتین شد اگر بینۀ زن سبق زمانی داشت یا دخول به این زن شده بود بینۀ زن مقدم است. پس ذیل روایت مربوط به مسئلۀ دیگری غیر از مورد سؤال است و اگر عمل به ذیل به خاطر جهتی ممکن نبود و از حجیت ساقط شد این سبب نمی شود که ما به صدر هم عمل نکنیم. حال باید ذیل روایت را بررسی کنیم.

ذیل روایت دو فقره دارد. در مورد فقرۀ «الاّ بوقت قبل وقتها» واضح است که بینۀ زن مقدم است زیرا هر دو بینه دارای وقت هستند و بینۀ زن از نظر زمانی سابق است و باید اخذ به آن بشود زیرا بینۀ لاحق به عقد ایجابی کار دارد و شهادت به وقوع عقد می دهد اما به عقد سلبی و ابطال زوجیت سابق نظر ندارد ازاین رو به بینۀ زن أخذ می شود.