نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 11 صفحه 335

صفحه 335

می دادند، دیگر نمی توانستند ببینند که همسران آنها با دیگری ازدواج کند، آیه شریفه از این لجبازی و اضرار نهی می کند و می فرماید: اگر خودتان از همسران خود کناره گرفته اید حق ندارید، مانع ازدواج آنها با دیگران شوید، بنابراین آیه فوق ربطی به مسئله اولیاء عقد نکاح ندارد.

4) طرح یک اشکال در تفسیر فوق و پاسخ آن

این اشکال در تفسیر فوق به نظر می رسد که این تفسیر با کلمه «أَزْواجَهُنَّ» منافات دارد، چون قبل از ازدواج «ازواج» صدق نمی کند، ولی این اشکال مشترک الورود است. چون بنا بر تفسیر پیشین نیز که مخاطب را اولیاء گرفته بود، چنین اشکالی وارد می شود، چون ازدواج با ازواج معنا ندارد، چون نکاح روی نکاح معقول نیست، پس مراد از «أَزْواجَهُنَّ» معنای ظاهر بدوی که ازواج بالفعل است نمی باشد، بلکه یک نوع تجوز در این عبارت لازم است، این تجوّز می تواند به این صورت باشد که مراد، ازواج سابق باشد چنانچه در تفسیر عامه این گونه عبارت معنا شده، ولی می توان به تجوّز به گونه دیگری قائل شده مراد از «أَزْواجَهُنَّ» را افرادی دانست که به قوه قریب به فعلیت ازواج می باشند، یعنی کسانی که اگر منع شما نباشد، این قوه و استعداد ازدواج به فعلیت رسیده و ازواج زنان مطلقه خواهند شد.(1)

ان قلت: ممکن است مراد از «أَزْواجَهُنَّ» اکفاؤهن باشد یعنی کسانی که صلاحیت و شأنیت ازدواج داشته باشد.


1- (1) (توضیح بیشتر) شبیه این اشکال و پاسخ آن در تبیان شیخ طوسی آمده ولی تعبیر استاد - مد ظلّه - دقیق تر می باشد، مرحوم شیخ پس از مخاطب دانستن مطلّقین می گوید: و لا یطعن علی ذلک قوله «أَنْ یَنْکِحْنَ أَزْواجَهُنَّ» لان المعنی فیه من یصیروا ازواجهن، کما انهم لا بد لهم من ذلک اذ حملوا علی الزوج الاول، لان بعد انقضاءِ العده لا یکون زوجاً، و یکون المراد من کان ازواجهن، فما لهم الاّ مثل ما علیهم (ج 2، ص 252 و 253).
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه