- الف) کلیاتی پیرامون تاریخچه موضوع و خصوصیات و فروض مسئله پنجم عروه: 1
- اشاره 1
- 1380/11/27 شنبه درس شمارۀ (400) کتاب النکاح/سال چهارم 1
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- 2) مسئله بیّنه: 2
- ب) مستند احکام ذکر شده در ما نحن فیه؛ «قاعده» یا «نص»: 2
- 1) ادعای مرد نسبت به زن، و ادعای خواهر، مادر یا دختر آن زن نسبت آن مرد: 2
- 2) نقد و بررسی نسبت محقق به استناد شیخ طوسی در نهایه به روایت زهری و روایت ثقفی: 3
- 1) کلمات فقهایی که در استنادشان به قاعده ظهور دارد 3
- 3) کسانی که مستند مسئله را نص قرار داده اند: 6
- ج) نکاتی در مورد متن و سند روایت زهری و ثقفی: 6
- خلاصۀ درس این جلسه: 9
- الف) نیاز به حلف در جایی که یکی از دو مدعی اقامۀ بینه کند: 9
- 1380/11/28 یکشنبه درس شمارۀ (401) کتاب النکاح/سال چهارم 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- 1) توضیح کلام صاحب عروه: 10
- 2) تنقیح محل کلام: 10
- 4) لزوم حلف بر کسی که بینه اقامه کرده است: 12
- 3) توضیحی پیرامون حجیت مثبتات بینه توسط استاد مد ظله: 12
- 5) بیان اصل جاری در مقام، توسط مرحوم نراقی و نقد آن: 14
- 7) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر اعتراض مذکور: 14
- 6) اعتراض مرحوم نراقی به شهید ثانی رحمه الله: 14
- ب) توضیحی پیرامون مواردی که هر دو اقامۀ بینه کنند: 15
- متن عروه: 15
- 2) ذکر فرض دیگر و صور مختلف آن: 16
- 1) بیان کیفیت تساقط بینه ها در صورت اول و دوم توسط استاد مد ظله: 16
- 1) نقد حکومت یا ورود ادله حجیت بینه بر قوانین قضائی: 17
- 1380/11/29 دوشنبه درس شمارۀ (402) کتاب النکاح/سال چهارم 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- الف) تکمیل فرض دوم: 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1) عبارت عروه: 19
- ب) فرض سوم، وجود بینه برای هر دو مدعی: 19
- 2) نکته ای درباره تعارض ادله حجیت بینه و قانون مدعی و منکر: 19
- 2) توضیح و بررسی عبارت عروه در فرض سوم: 20
- اشاره 23
- 1) یکی از دو بینه مطلق و دیگری مورخ: 23
- ج) فروض دیگر: 23
- 2) متن روایت زهری: 24
- 3) نظر مرحوم سید در مورد عمل به این روایت: 24
- 4) دو احتمال استاد مد ظله در معنای روایت: 25
- اعمال قواعد یا تخصیص قواعد: 26
- اشاره 26
- 1380/11/30 سه شنبه درس شمارۀ (403) کتاب النکاح/سال چهارم 26
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 26
- ادامه بحث در روایت زهری: 26
- آیا مفاد حدیث زهری موافق قاعده است یا مخالف قاعده؟ 27
- تقریب صاحب جواهر برای خلاف قاعده نبودن تقدیم بینۀ مرد و نقد آن 32
- وجه مرجّحیت دخول در روایت: 33
- تعدی از مورد روایت به ام و بنت 35
- یجوز تزویج امرأه تدعی انّها خلیه من الزوج من غیر فحص 36
- 1) توضیح عبارت: 36
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 36
- متن عروه: 36
- اشاره 36
- 1380/12/5 یکشنبه درس شمارۀ (404) کتاب النکاح/سال چهارم 36
- 2) بیان دو نکته در توضیح عبارت عروه: 37
- اشاره 39
- 3) بررسی ادلۀ مسئله: 39
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در سیره: 39
- 1380/12/6 شنبه درس شمارۀ (405) کتاب النکاح/سال چهارم 44
- 1) روایت ابان بن تغلب: 44
- اشاره 44
- الف) دنباله دلیل چهارم حجیت ادعای زن در خلیه بودن 44
- 2) صحیحه عمر بن حنظله: 44
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 44
- 3) صحیحه میسر یا میسره: 45
- 4) موثقه فضل مولی محمد بن راشد: 46
- 5 - روایت اشعری محمد بن احمد بن یحیی 47
- بحث سندی: 47
- اشاره 47
- 6 - روایت اشعری جعفر بن محمد بن عبید الله (عبد الله) الاشعری 48
- 8) روایت یونس بن عبد الرحمن: 49
- 7) مرسله مهران بن محمد: 49
- 2) صحیحه ابی مریم انصاری: 50
- 1) روایت جعفریات: 50
- ب) بررسی روایات نافیه حجیت قول زن در خلیه بودن خود: 50
- اشاره 52
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 52
- وجه جمع بین روایات مسئله و اشکال صاحب حدائق: 52
- وجه جمع بین روایات نزد مرحوم صاحب ریاض قدس سرّه: 52
- 1380/12/7 سه شنبه درس شمارۀ (406) کتاب النکاح/سال چهارم 52
- بررسی کلام صاحب ریاض قدس سرّه: 53
- جمع دیگری برای روایات 54
- تصویر یکی از صور انقلاب نسبت در مقام 55
- بررسی روایات مسئله 58
- اشاره 60
- الف) دو تقریب برای کیفیت جمع ما بین روایات مسئله سابعه (ادعای زن بر خلیّه بودن خود) و اشکال وارد بر هر کدام: 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- اشاره 60
- 1380/12/8 چهارشنبه درس شمارۀ (407) کتاب النکاح/سال چهارم 60
- کلام مرحوم آقای حکیم و اشکال استاد مد ظله: 64
- بررسی مسئله عروه: 64
- ب) بررسی ادامه مسئله 65
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم و نظر استاد مد ظله: 65
- اشاره 65
- 2) کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 66
- 1) توضیح استاد مد ظله و کلام مرحوم آقا ضیاء: 67
- اشاره 67
- ج) نعم لو کانت متهمه فی دعواها 67
- د) و من هنا ظهر جواز تزویج زوجه من غاب غیبه منقطعه و لم یعلم موته و حیاته 67
- اشاره 69
- 1380/12/11 شنبه درس شمارۀ (408) کتاب النکاح/سال چهارم 69
- متن عروه: 69
- الف) اذا ادّعت امرأه انّها خلیّه فتزوجها رجل ثمّ ادعت بعد ذلک کونها ذات بعل 69
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 69
- نقد استاد: 70
- برداشت آقای حکیم و آقای خویی از روایات 70
- توضیحی دربارۀ حاشیه مرحوم آقای خوئی 70
- صحیحۀ ابی بصیر 71
- متن عروه: 72
- ب) اذا وکلا وکیلاً فی اجراء الصیغه فی زمان معین لا یجوز لهما المقاربه بعد مضیّ ذلک الزمان 72
- بنای عقلا در خبر ثقه 73
- مناقشه استاد در این استدلال 74
- دلیل بر ردع بنای عقلا 74
- 1380/12/13 دوشنبه درس شمارۀ (409) کتاب النکاح/سال چهارم 76
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 76
- اشاره 76
- الف) تکمیل مسئله ثامنه و تاسعه، مفاد روایت مسعده بن صدقه: 76
- اشاره 76
- 1) نقد کلام مرحوم خویی و پذیرش فی الجمله نظر مشهور در مفاد روایت: 77
- 2) دفع نقض های وارده: 78
- 3) نفی بنای عقلاء بر حجیت خبر ثقه: 79
- اشاره 81
- ب) دنباله بحث مسئله تا سعه، دلیل حجیت اقرار وکیل نسبت به موکل فیه: 81
- 1) قاعده «من ملک شیئاً ملک الاقرار به» و مدرک آن: 81
- 4) نظر نهایی استاد مد ظلّه: 81
- 2) مناقشه شیخ انصاری در مدرک مذکور: 82
- 4) بررسی مسئله اقرار بچه به تصرفاتی مانند وصیت توسط استاد دام ظله و نقد کلام مرحوم آقای خویی: 83
- 3) نقض مرحوم خویی در قاعده «من ملک»: 83
- 5) نقد استاد دام ظله نسبت به کلام شیخ انصاری و کلیت قاعده «من ملک»: 85
- اشاره 86
- 1380/12/14 سه شنبه درس شمارۀ (410) کتاب النکاح/سال چهارم 86
- الف) آیا کلام محقق ثانی نقض قاعده است؟ 86
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- ب) نقض آقای خویی 88
- ج) پاسخ استاد مد ظلّه 89
- د) نکته ای در باب وکالت 90
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 91
- اشاره 91
- 1381/1/14 چهارشنبه درس شمارۀ (411) کتاب النکاح/سال چهارم 91
- الف) اولیای عقد، کسانی که ولایت داشتن آنها مسلّم است: 91
- 1) عبارت عروه: 91
- اشاره 92
- 3) آیا ابن ابی عقیل منکر ولایت داشتن جدّ است؟ 92
- 2) نگاهی به نظر فقهاء در مسئله: 92
- بررسی ولایت جد 94
- انحصار ولایت در جدّ ابی 95
- دلیل اول: روایت عبید بن زراره 95
- نقد استدلال به روایت عبید بن زراره 96
- دلیل دوم: تسلّم مسئله بین امامیه و عامه 97
- دلیل اول: اجماع 99
- 1381/1/17 شنبه درس شمارۀ (412) کتاب النکاح/سال چهارم 99
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 99
- دلیل دوم: استصحاب: 99
- اشاره 99
- ادله نافیه ولایت از امّ 99
- دلیل سوم: اولویت 100
- روایت اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 101
- روایت دوم: صحیحۀ زراره و موثقۀ محمد بن مسلم 101
- دلیل چهارم: روایاتی که ولایت نکاح را در «اب» منحصر کرده است. 101
- دلیل پنجم: روایت محمد بن مسلم 102
- 1) روایت نبوی صلی الله علیه و آله: 105
- 1381/1/18 یکشنبه درس شمارۀ (413) کتاب النکاح/سال چهارم 105
- الف) بررسی ادله مثبت ولایت امّ: 105
- اشاره 105
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 105
- اشاره 105
- اشاره 106
- بررسی استدلال: 106
- روایت دوم: روایت ابراهیم بن میمون 106
- بررسی استدلال: 107
- اشاره 108
- ب روایاتی که ولایت امّ از آنها استشمام می شود: 108
- روایت اول: روایت سعدان بن مسلم 108
- روایت دوم: روایت عبید بن زراره 109
- روایت چهارم: صحیحۀ محمد بن قیس 109
- روایت سوم: روایت ابن ابی یعفور 109
- روایت ششم: فضل بن عبد الملک عن ابی عبد الله علیه السلام 110
- روایت هفتم: محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام 110
- روایت پنجم: روایت محمد بن مسلم 110
- بررسی روایات مثبته ولایت امّ 111
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 111
- 1381/1/19 دوشنبه درس شمارۀ (414) کتاب النکاح/سال چهارم 111
- بررسی روایات «لیس لها مع ابویها امر» 111
- اشاره 111
- بررسی صحیحۀ محمد بن قیس: 113
- اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 114
- اکنون به ادلۀ نافیه ولایت ام بازمی گردیم و به ادامۀ بررسی آنها می پردازیم: 114
- دوم: روایات وارده در تفسیر آیۀ شریفه «من بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ» 115
- سوم: روایاتی که فقط «اذن أبیها» در آن وارد شده است: 115
- چهارم: تسلّم بین العامّه 117
- 1. روایت داود بن سرحان 118
- روایات نافیه ولایت از برادر 118
- بررسی استدلال: 118
- ولایت برادر در امر نکاح خواهر خود 118
- اشاره 118
- 3) روایت ولید بیّاع الاسفاط: 119
- روایات مثبته ولایت برادر 120
- ولایت عمو در امر نکاح 121
- 1381/1/21 چهارشنبه درس شمارۀ (415) کتاب النکاح/سال چهارم 123
- الف) ولایت پدر و جدّ بر مجنون: 123
- اشاره 123
- 1) متن عروه: 123
- اشاره 123
- ب) دلیل ثبوت ولایت پدر و جدّ بر مجنون متصل (یعنی صغیری که بلغ مجنوناً): 124
- اشاره 124
- 1) دو اشکال به استدلال فوق. (کلام مرحوم آقای خویی): 124
- 2) کلام استاد مد ظله و مناقشه در تعبیر مرحوم آقای خویی: 125
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر: 127
- ج) وجه تعدی از ثبوت ولایت در جنون متصل، به جنون منفصل: 127
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم: 128
- الف) تمسک به استصحاب در مسئله ولایت پدر و جد بر مجنون (یادآوری): 129
- اشاره 129
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 129
- 1381/1/24 شنبه درس شمارۀ (416) کتاب النکاح/سال چهارم 129
- 2) استدلال اختصاصی آقای خویی رحمه الله: 130
- 1) طرح کلی ادله: 130
- ب) تمسک به دلیل لفظی در مسئله: 130
- اشاره 131
- 3) پاسخ استاد مد ظله از استدلال مرحوم آقای خویی: 131
- یک اشکال و پاسخ آن 132
- مناقشه آقای حکیم و پاسخ آقای خویی از آن 133
- اشاره 133
- 4) استدلالهای مشترک مرحوم نراقی و مرحوم آقای خویی: 133
- 5) نظر استاد مد ظله در مورد دو توجیه آقای خویی: 134
- 6) اشکال استاد مد ظله به استدلال به روایت زراره و روایات دیگر: 135
- 1381/1/25 یکشنبه درس شمارۀ (417) کتاب النکاح/سال چهارم 137
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 137
- اشاره 137
- اشاره 137
- الف) روایاتی که مرحوم نراقی به آن تمسک کرده است: 137
- مناقشۀ استاد - مد ظله - 139
- اشاره 140
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در تمسک ایشان: 140
- ب) بررسی استدلال مرحوم آقای خویی به سیره: 140
- ج) بررسی اقوال فقها و تحقیق پیرامون اجماع یا شهرت آنان: 141
- د) آیا علامه در تذکره بر هر دو قول؛ مدعی تحقق اجماع شده است؟ 144
- ه) استقلال بالغ رشید و بالغۀ رشیدۀ ثیبه در امر نکاح: 146
- متن عروه: 146
- خلاصۀ درس این جلسه: 148
- اشاره 148
- 1381/1/26 دوشنبه درس شمارۀ (418) کتاب النکاح/سال چهارم 148
- الف) تنقیح موضوع مورد بحث: 148
- ب) قائلین به استقلال انحصاری باکره: 149
- ج) نقل و بررسی بعضی از عبارت های قائلین به استقلال باکره: 152
- اشاره 152
- 1) کلام شیخ مفید در احکام النساء: 152
- 2) کلام شیخ مفید در مقنعه: 153
- اشاره 154
- 3) عبارت أبو الصلاح حلبی در کافی: 154
- د) طرح انکار استقلال انحصاری باکره 154
- 1) استفاده انحصار از تعبیر الولایه علی البکر: 155
- 2) نقل اسامی منکرین استقلال انحصاری باکره: 155
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 158
- اشاره 158
- بررسی کلام صاحب جواهر: 158
- 1381/1/27 سه شنبه درس شمارۀ (419) کتاب النکاح/سال چهارم 158
- مختار صاحب جواهر قدس سرّه: 158
- اشاره 158
- بررسی آراء فقهاء در مسئله 159
- الف. تذکری در استدلال به آیات بر استقلال دختر 161
- استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 161
- ب. استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 162
- اشاره 162
- پاسخ شهید ثانی و محقق ثانی از اشکال شهید اول: 167
- 1381/1/28 چهارشنبه درس شمارۀ (420) کتاب النکاح/سال چهارم 168
- اشاره 168
- الف) استدلال به آیات قرآن کریم برای اثبات استقلال بکر در تزویج: 168
- اشاره 168
- خلاصۀ درس این جلسه: 168
- 1 - استدلال به آیۀ فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ... و آیۀ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ... 169
- 2) استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ...» : 170
- 3) کلام مرحوم صاحب جواهر و توضیح استاد مد ظله: 171
- 4) پاسخ استاد مد ظله از استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ» : 173
- ب) عدم جواز رجوع به «عدم قول به فصل» در محل کلام و ردّ فرمایش صاحب جواهر: 173
- اشاره 176
- الف) نقل روایات دال بر استقلال باکرۀ رشیده: 176
- 1381/2/1 یکشنبه درس شمارۀ (421) کتاب النکاح/سال چهارم 176
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 176
- توضیح استاد - مد ظله - و طرح یک اشکال 183
- اشاره 183
- ب) بررسی سند روایت فضلاء (روایت اول): 183
- بیان استاد - مد ظله - در دفع اشکال مذکور 184
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 187
- الف) بررسی سند روایت فضلاء: 187
- اشاره 187
- 1) توضیح کلی درباره سند روایت: 187
- 1381/2/2 دوشنبه درس شمارۀ (422) کتاب النکاح/سال چهارم 187
- 2) توضیح کلام صاحب مدارک رحمه الله: 188
- 3) توضیح مقدمه اول و طرح یک اشکال: 189
- 4) توضیحی برای حل اشکال با طرح یک سؤال و پاسخ به آن 190
- اشاره 190
- تذکری در روش پژوهش 190
- پاسخ سؤال درباره ترتیب مشیخه 192
- 5) ارتباط مشیخه فقیه و متن فقیه و اثبات مقدمه اول صحّت روایت فضلاء: 193
- 6) نقل و بررسی مقدمه دوّم صحت روایت فضلاء: 195
- 7) تصحیح روایت فضلاء از طریق اعتماد اصحاب به ابراهیم بن هاشم: 196
- ب) بررسی دلالت روایت فضلاء: 197
- اشاره 197
- 2) جواب مسالک به اشکال عطف عام بر خاصّ: 198
- 1) اشکال مسالک دربارۀ اضطراب متن روایت: 198
- 3) پاسخ صاحب جواهر به اشکال اضطراب متن: 199
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 200
- 5) طرح اشکال مصادره و جواب آن توسط محقق کرکی: 201
- 6) نقد استاد مد ظلّه: 202
- 7) طرح طرق دیگری برای دفع ضرورت بشرط المحمول: 203
- 1381/2/3 سه شنبه درس شمارۀ (423) کتاب النکاح/سال چهارم 205
- ادامۀ بحث در روایت اول صحیحۀ فضلاء 205
- اشاره 205
- اشاره 205
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 205
- اشاره 205
- تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 205
- اشکال تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 206
- بررسی اشکال توسط استاد مد ظله: 207
- تفسیر استاد مد ظله از صحیحۀ فضلاء: 208
- اشاره 211
- دومین روایت از ادلۀ استقلال انحصاری باکره 211
- بررسی سند روایت: 212
- دلالت روایت زراره: 214
- 1381/2/4 چهارشنبه درس شمارۀ (424) کتاب النکاح/سال چهارم 215
- اشاره 215
- الف) بررسی روایات مورد استدلال برای استقلال باکره: 215
- 1) اشکال به کلام صاحب روضه المتقین در معنای روایت فضلاء: 215
- خلاصۀ درس این جلسه: 215
- 2) بررسی دلالت روایت زراره: 216
- 3) مناقشه استاد مد ظله در دلالت روایت فوق: 217
- 4) بررسی سند و دلالت روایت «عبد الرحمن بن ابی عبد الله»: 218
- 5) بررسی روایت ابی مریم: 220
- ب) تذکر نکته ای در مورد استدلال به روایاتی که عبارت «مالکه نفسها یا مالکه امرها» در آنها آمده است.: 222
- ج) کلامی از مرحوم نراقی و نقد آن توسط استاد مد ظله: 223
- د) تذکر نکته ای در مورد کلام صاحب جواهر: 224
- 1381/2/7 شنبه درس شمارۀ (425) کتاب النکاح/سال چهارم 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- الف) ادامه بررسی روایات استقلال بکر: 225
- 1) روایت جعفریات: 225
- خلاصۀ درس این جلسه: 225
- بررسی روایت 226
- بحث سندی 227
- 2) روایت سعدان: 227
- اشاره 227
- تذکر یک نکته: 228
- اشاره 229
- 3) روایت محمد بن هاشم: 229
- بحث سندی 229
- اشاره 230
- 4) روایت ابان بن تغلب و صحیحه میسّر: 230
- بررسی دلالت روایت 230
- بررسی استدلال به روایات فوق 231
- 5) مرسله ابی سعید القمّاط: 232
- اشاره 232
- مناقشه در روایت 233
- 6) روایت سماعه بن مهران: 234
- 7) روایت اسحاق بن عمّار: 235
- اشاره 235
- ب) تذکر کلی درباره روایات 236
- مناقشه در استدلال به روایت فوق 236
- اشاره 237
- خلاصۀ درس این جلسه: 237
- 1381/2/8 یکشنبه درس شمارۀ (426) کتاب النکاح/سال چهارم 237
- ادامۀ بررسی روایات دال بر استقلال باکره 237
- اشاره 237
- توجیه روایت توسط شیخ طوسی رحمه الله 241
- اشاره 241
- صحیحۀ محمد بن مسلم: 241
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در توجیه شیخ رحمه الله 242
- توجیه روایت توسط استاد - مد ظله - 242
- اشاره 244
- روایت دعائم الإسلام عن علی علیه السلام 244
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در این استدلال 245
- 1) بررسی دو روایت عامی: 247
- اشاره 247
- 1381/2/9 دوشنبه درس شمارۀ (427) کتاب النکاح/سال چهارم 247
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 247
- الف) ادامه ادله استقلال انحصاری بکر: 247
- 3) استفاده حکم عقد دائم از عقد موقت بر اساس اولویت: 250
- 2) چکیده بحث تا اینجا: 250
- 1) تقریب استدلال بر ولایت پدر و عدم استقلال باکره به استصحاب: 252
- ب) برخی از ادله عدم استقلال باکره (استصحاب و آیه قرآن): 252
- اشاره 252
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به اولویت 252
- 3) توضیح بیشتر مسئله با بیان فرق بین انواع استصحاب اعدام: 253
- 2) بررسی استصحاب در مسئله از سوی استاد - مد ظلّه -: 253
- 4) استدلال به آیات قرآن بر ولایت اولیاء و عدم استقلال دختر: 254
- اشاره 254
- توضیح بیشتر 255
- 5) ادامه کلام استاد - مد ظله - در نقد استدلال به آیات بر ولایت و عدم ولایت پدر بر تزویج باکره 257
- ج) استدلال به روایات و بررسی آنها: 259
- 1) روایت سعد بن اسماعیل عن أبیه: 259
- اشاره 259
- 2) روایت ابو عبیده حذاء: 260
- 4) روایات اولویت جد از پدر در تزویج: 261
- 3) روایات تزویج امام جواد علیه السلام: 261
- اشاره 263
- الف) روایات استقلال ولی: 263
- 1381/2/10 سه شنبه درس شمارۀ (428) کتاب النکاح/سال چهارم 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 269
- اشاره 269
- الف) مناقشه در دلالت روایت عبید بن زراره بر نفی اعتبار اذن باکره: 269
- 1381/2/11 چهارشنبه درس شمارۀ (429) کتاب النکاح/سال چهارم 269
- ب) روایات نفی استقلال از باکره در امر تزویج: 271
- ج) روایات داله بر استقلال پدر و نفی اعتبار اذن دختر: 272
- اشاره 274
- اشاره 274
- 1381/2/28 شنبه درس شمارۀ (430) کتاب النکاح/سال چهارم 274
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 274
- الف) نظر صاحب جواهر؛ (استقلال انحصاری باکره) و محصل دلیل آن: 274
- بررسی کلام صاحب جواهر رحمه الله: 276
- اشاره 283
- ب) نظر مرحوم آیه الله خویی رحمه الله (تشریک بین پدر و باکره) و محصّل دلیل آن: 283
- مقتضای قواعد اولیه چیست؟ 283
- بررسی ادلۀ استقلال ولیّ: 285
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی قدس سرّه: 288
- 1381/2/29 یکشنبه درس شمارۀ (431) کتاب النکاح/سال چهارم 291
- اشاره 291
- خلاصۀ درس این جلسه: 291
- الف) بیان وجه جمع بین روایات توسط استاد مد ظله 291
- اشاره 291
- جمع بین روایات استقلال ولی و اشتراط اذن دختر: 292
- ب) بازنگری روایاتی که «اذن ولی» را لازم نمی داند 293
- ج) استفادۀ دو نکتۀ دیگر از روایت أبو عبیده 296
- د) بازنگری در دلالت روایت یزید کناسی 296
- الف) پی گیری بررسی روایاتی که با نظر صاحب جواهر (استقلال انحصاری باکره) و آقای خویی (تشریک) ناسازگار است: 300
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 300
- اشاره 300
- 1) صحیحه محمد بن مسلم: 300
- 1381/2/30 دوشنبه درس شمارۀ (432) کتاب النکاح/سال چهارم 300
- 2) موثقه عبید بن زراره: 301
- 2) توضیح استاد مد ظلّه: 302
- ب) بررسی روایاتی که خصوص نظر مرحوم صاحب جواهر را ابطال می کند: 302
- 1) متن صحیحه زراره بن اعین و موثقه محمد بن مسلم: 302
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم: 303
- 4) نظر مرحوم آقای خویی: 303
- 5) نظر استاد مدّ ظله: 304
- 6) بیان دیگری از مرحوم آقای خویی در مورد ضرورت حمل نکاح بر نکاح صحیح تأهّلی: 305
- 7) نقد استاد مد ظلّه: 305
- 8) متن روایت ابراهیم بن میمون: 307
- 9) متن روایت عبید بن زراره: 307
- خلاصۀ درس این جلسه: 309
- اشاره 309
- الف) بررسی ادله ولایت جدّ بر دختر باکره: 309
- 1) موثقه عبید بن زراره: 309
- اشاره 309
- 1381/2/31 سه شنبه درس شمارۀ (433) کتاب النکاح/سال چهارم 309
- 2) معتبره عبید بن زراره: 310
- 1) لزوم بحث جدید درباره ولایت در عقد موقّت: 311
- ب) حکم ولایت در ازدواج موقت باکره: 311
- اشاره 311
- 2) نظر نهایی استاد - مد ظلّه: 316
- 4) روایات داله بر استقلال پدر در عقد انقطاعی باکره، و نفی استقلال دختر: 317
- 3) بررسی روایات باب متعه (طرح بحث): 317
- اشاره 318
- 1) مرسله محمد بن عذافر: 318
- ج) بررسی استدلال به روایاتی که برای استقلال باکره در عقد انقطاعی ذکر شده است: 318
- اشاره 318
- فقه الحدیث مرسله محمد بن عذافر 319
- 2) روایت ابی سعید القماط: 320
- اشاره 320
- بحث سندی 321
- 3) توضیحی درباره ابو سعید قمّاط: 321
- 5 - سایر روایات مسئله 323
- 4) بررسی دلالت معتبره ابو سعید قماط: 323
- 6) توضیح کلی درباره روایات و جمع بندی بحث 325
- الف) ازدواج بدون اذن پدر یا دختر: 326
- 1381/3/4 شنبه درس شمارۀ (434) کتاب النکاح/سال چهارم 326
- اشاره 326
- 1) متن عروه: 326
- خلاصۀ درس این جلسه: 326
- 2) توضیح متن: 327
- 1) متن عروه: 327
- ب) ممانعت ولی از ازدواج دختر با کفو خویش: 327
- 2) توضیح عبارت: 328
- 3) تفسیر «کفو شرعی»: 328
- 4) نظر آیت الله خویی رحمه الله درباره عبارت متن: 329
- 5) ادامه توضیح کلام مصنف 329
- ج) اقوال فقها در مسئله عضل: 330
- د) ادله سقوط ولایت در صورت «عضل» 332
- 1) طرح اجمالی ادله: 332
- 2) اشکال مرحوم آیت الله خویی به استدلال به آیه شریفه و نقد آن: 332
- 3) اشکال استاد - مد ظلّه - به استدلال به آیه شریفه: 333
- 4) طرح یک اشکال در تفسیر فوق و پاسخ آن 335
- 1381/3/5 یکشنبه درس شمارۀ (435) کتاب النکاح/سال چهارم 337
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 337
- اشاره 337
- 1) اشکال مرحوم آقای حکیم: 337
- الف) پی گیری بررسی استدلال به آیه شریفه: 337
- 2) نظر استاد - مد ظلّه -: 338
- ب) مراد از عضل چیست؟ 338
- 1) بررسی عبارت علامه در تذکره: 338
- 2) تناقض در عبارات تذکره: 339
- 4) نقل وجوه و اقوال در معنای عضل: 340
- 3) رفع تناقض از کلام علامه: 340
- 5) بررسی نظر علامه در مورد عضل: 341
- 7) نظر استاد مدّ ظله: 342
- 6) بیان مرحوم آقای خویی: 342
- 1) فروض و اقوال در مسئله: 343
- ج) میزان برای باکره و ثیبه بودن چیست؟ 343
- اشاره 343
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی: 344
- 3) نقد استاد مد ظلّه: 344
- 1 - اشکال اول تمسک به لا حرج: 345
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله در استدلال به دلیل نفی حرج 345
- 1381/3/6 دوشنبه درس شمارۀ (436) کتاب النکاح/سال چهارم 345
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 345
- تقریب اول استدلال به ادلۀ نفی حرج 345
- اشاره 345
- اشاره 345
- الف یکی از ادله ای که برای سقوط ولایت به آن استدلال شده دلیل نفی حرج است. 345
- بیان اول: ادلۀ نفی حرج حکم تکلیفی را بر می دارد. 346
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 346
- تقریب دوم تمسک به ادله نفی حرج 346
- بیان دوم: ادلۀ لا حرج، شرطیت اذن را بر می دارد. 347
- بررسی بیان اول: 347
- بررسی بیان دوم: 348
- 3) بررسی ادله مرحوم آقای خویی بر سقوط ولایت به جهت عضل 349
- 2 - اشکال دوم به استدلال به دلیل نفی حرج: 349
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 350
- 5) استدلال دیگری از مرحوم آقای خویی برای اسقاط ولایت پدر: 350
- ب) ادامه بررسی مسئله دوم عروه: 351
- 7) نظر نهایی استاد مد ظله: 351
- 6) نقد استاد مد ظله: 351
- اشاره 351
- 2) نقد استاد مد ظله: 352
- پی گیری تحقیق دربارۀ معنای مراد از بکر: 352
- 1) بیان مرحوم آقای خویی رحمه الله: 352
- 1) تقریبی بر تصحیح روایات مسائل علی بن جعفر 355
- بررسی سند روایت علی بن جعفر 355
- 2) نقد تقریب فوق 356
- 3) نگاهی به طریق آغاز مسائل علی بن جعفر 357
- ضمیمه درس 436 359
- اشاره 361
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 361
- 1381/3/7 سه شنبه درس شمارۀ (437) کتاب النکاح/سال چهارم 361
- اشاره 361
- کلام در مسئله دوم عروه بود، که آیا ازالۀ بکارت به جهت عواملی چون پرش و عمل جراحی یا وطی زنایی یا وطی به شبهه موجب سقوط ولایت پدر می شود یا خیر؟ 361
- اشاره 362
- توضیحی بر فرمایش مرحوم آقای خویی رحمه الله: 362
- 1) صحیحۀ حلبی: 363
- در فرمایشات ایشان مناقشاتی هست که بعد از ذکر روایات به آن خواهیم پرداخت. 363
- روایاتی که مدخلیت ازدواج قبلی، در سقوط ولایت پدر از آنها استفاده می شود: 363
- 2) صحیحۀ عبد الله بن سنان: 363
- 3) صحیحۀ عبد الرحمن بن ابی عبد الله: 364
- 4) روایت حسن بن زیاد صیقل: 364
- 5) روایت عبد الحمید بن عوّاض عن عبد الخالق 365
- نقد کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله توسط استاد مد ظله: 365
- جهت اول: بیان موضوع واقعی حکم. 365
- جهت سوم: نشان دادن راه امتثال حکم 366
- جهت دوم: بیان راه شناخت مصادیق موضوع 366
- جهت چهارم: بیان حکمت حکم 367
- بررسی روایات: 368
- ازدواج تمام موضوع استقلال است یا جزء موضوع؟ 368
- اشاره 368
- 1381/3/8 شنبه درس شمارۀ (438) کتاب النکاح / سال چهارم 372
- اشاره 372
- مسئله اشتراط یا عدم اشتراط ولایت جد به حیات پدر 372
- ادله عدم اشتراط 372
- اشاره 372
- خلاصۀ درس این جلسه: 372
- متن عروه 372
- 1) نقل و نقد نسبت شهرت به قدماء بر عدم اشتراط 373
- نقد استاد دام ظله نسبت به ادعای شهرت: 374
- عبارت ناصریات: 375
- عبارت مراسم: 375
- عبارت مقنعه: 375
- 2) روایات 377
- روایت اول: روایت عبید بن زراره 377
- نقد استاد دام ظله نسبت به استدلال به روایت: 377
- روایت دوم: قرب الاسناد: 378
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 378
- پاسخ مناقشه: 379
- اشاره 380
- 1381/3/11 شنبه درس شمارۀ (439) کتاب النکاح / سال چهارم 380
- الف) ادلۀ قائلین به ولایت جد حتی در فرض فقدان پدر 380
- اشاره 380
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 380
- 1 - روایت اول: روایتی که شیخ طوسی و دیگران نقل کرده اند 380
- اشاره 380
- نقد استاد مد ظله 381
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله 381
- 2) روایت دوم: صحیحۀ عبد الله بن سنان 383
- اشاره 383
- نقد استاد مد ظله بر استدلال 383
- 3) اولویت 384
- اشاره 384
- 4) استصحاب 385
- مناقشه شهید ثانی رحمه الله در اولویت 385
- سند روایت: 387
- اشاره 387
- 2) روایت فضل بن عبد الملک 387
- اشاره 387
- 1) دلیل اول: عمومات نافیه ولایت به ضمیمه قصور ادلۀ مثبته 387
- ب) ادلۀ قائلین به عدم ولایت جدّ در صورت فقدان پدر 387
- اشاره 387
- بررسی دلیل اول: 387
- دلالت روایت - اشکال قدما و شهید ثانی رحمه الله - 388
- تقریب استاد مد ظله از کلام صاحب مدارک رحمه الله 388
- مناقشه صاحب مدارک بر شهید ثانی 388
- اشاره 390
- خلاصۀ درس این جلسه: 390
- 1) ایراد صاحب حدائق به صاحب مدارک: 390
- الف) پیگیری بررسی استدلال به روایت فضل بن عبد الملک: 390
- 1381/3/12 یکشنبه درس شمارۀ (440) کتاب النکاح/سال چهارم 390
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام صاحب حدائق: 391
- 3) مناقشۀ مرحوم آقای خویی و مرحوم آقای حکیم در استدلال به مفهوم موثقۀ فضل بن عبد الملک: 392
- 4) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام آقای حکیم و آقای خویی رحمهم الله 393
- 5) بیان مفهوم نداشتن روایت مذکور توسط استاد - مد ظله - 393
- 2) اقوال فقهاء: 394
- 1) طرح مسئله: 394
- متن عروه: 394
- ب) حکم خیار فسخ نکاح صغیر و صغیره پس از بلوغشان: 394
- 3) توضیحی دربارۀ عبارت وسیله: 395
- 1. صحیحۀ محمد بن اسماعیل بن بزیع 396
- 2. صحیحۀ علی بن یقطین 396
- اشاره 396
- 4) بررسی روایات 396
- 3) صحیحۀ عبد الله بن الصلت 397
- 1) نقد استاد مد ظلّه: 398
- 1381/3/13 دوشنبه درس شمارۀ (441) کتاب النکاح/سال چهارم 398
- خلاصۀ درس این جلسه: 398
- اشاره 398
- الف) پی گیری بحث پیرامون اقوال فقهاء در مورد اثبات خیار برای صبی بعد از بلوغ در فسخ عقدی که توسط پدر و جد انجام گرفته، بخلاف صبیّه: 398
- اشاره 398
- ب) بررسی روایات: 399
- 1) صحیحه ابی عبیده: 399
- 2) روایت دعائم الاسلام: 401
- 3) صحیحه محمد بن مسلم: 401
- 5) صحیحه حلبی: 402
- 4) روایت عباد بن کثیر: 402
- 6) روایت یزید کناسی: 403
- 7) روایت ابان: 404
- 9) صحیحه علی بن یقطین: 404
- 8) صحیحه محمد بن مسلم: 404
- ج) جمع روایات: 405
- 1) اشتراط توارث به قسم خوردن: 405
- 3) آیا صبی حقّ خیار دارد؟ 406
- 2) توجیه روایتی که دلالت بر داشتن خیار هر دو می کند: 406
2 و 3. مضمرۀ یونس و مکاتبۀ حسین بن سعید: محمد بن الحسن الطوسی باسناده عن الصفار عن احمد ابن محمد عن علی بن احمد عن یونس قال: سألته عن رجل تزوج امرأه فی بلد من البلدان فسألها لک زوج؟ فقالت: لا، فتزوجها، ثم ان رجلاً اتاه فقال: هی امرأتی فانکرت المرأه ذلک، ما یلزم الزوج؟ فقال: هی امرأته الا ان یقیم البینه. و باسناده عن احمد بن محمد عن الحسین یعنی ابن سعید ان کتب الیه یسأله، و ذکر مثله(1)
دلالت این دو روایت بر صحت عقد زنی که مدعی خلیه بودن شده است بدون تفحص از حال او واضح است.
4. موثقه سماعه: محمد بن الحسن الطوسی باسناده عن زرعه عن سماعه(2) قال: سألته عن رجل تزوج جاریه او تمتّع بها فحدّثه رجل ثقه او غیر ثقه فقال: ان هذه امرأتی و لیست لی بینه فقال: ان کان ثقه فلا یقربها و ان کان غیر ثقه فلا یقبل منه(3).
این روایت دلالت می کند بر اینکه عقد زنی که حاضر به ازدواج شده در صورتی جایز است که ثقۀ دیگری مدعی شوهردار بودنش نشود. البته از اینکه در این روایت مدعی ثالث را به وثاقت مقید کرده اند عرفاً استظهار می شود که این حکم به جهت این است که به حسب متعارف نوعاً از گفتۀ شخص موثق برای انسان اطمینان حاصل می شود. یعنی در واقع حکم دائر مدار اطمینان به حرف او است نه اینکه دعوای ثقۀ واحد و لو از آن اطمینان حاصل نشود باید مورد پذیرش قرار گیرد، همچنان که شیخ انصاری در بحث حجیت خبر ثقه همین مطلب را فرموده است.
ادامۀ نقل روایات و بررسی آنها در جلسات آینده ان شاء الله تعالی. «* و السلام *»
1- (1) وسائل ابواب عقد النکاح و اولیاء العقد باب 23، ح 3 این روایت به سند حسین بن سعید صحیحه است، ولی در سند یونس، علی بن احمد، مجهول است صفار از احمد بن محمد بن عیسی نقل می کند، و او به واسطه از یونس بن عبد الرحمن.
2- (2) روایتهای سماعه، معمولا از طریق زرعه است و روایات آنها مورد عمل اصحاب است. زرعه واقفی است و سماعه هم گفته شده است که واقفی است، ولی مورد بحث است.
3- (3) وسائل ابواب عقد النکاح و اولیاء العقد باب 23، ح 2.