نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 11 صفحه 46

4) موثقه فضل مولی محمد بن راشد:

-1

«روی محمد بن احمد بن یحیی عن علی بن سندی عن عثمان بن عیسی عن اسحاق بن عمار عن فضل مولی محمد بن راشد عن ابی عبد الله علیه السلام «قال قلت انی تزوجت امرأه متعه فوقع فی نفسی ان لها زوجا ففتشت عن ذلک فوجدت لها زوجا قال فَلِمَ فتشت».

بحث سندی: علی بن سندی ممدوح است. عثمان بن عیسی از ثقات واقفه است. اسحاق بن عمار به نظر مختار فطحی نیست و دوازده امامی و صحیح است.

و فضل مولی محمد بن راشد نیز ثقه دوازده امامی است. البته اسم فضل در بعضی نسخ، تصحیف شده و به صورت فضیل نوشته شده است، امّا صحیح همان فضل است. در کتاب ها، تصحیف فضل به فضیل و بالعکس بسیار اتفاق می افتد مثلاً فضیل بن یسار در مکان های زیادی فضل بن یسار نوشته شده است. در مورد فضل مولی محمد بن راشد نیز در یک جای تهذیب(2) در بعضی نسخ خطی و در جایی، فضل به فضیل تصحیف شده، همچنین در رجال برقی که با تصحیفات بیشتری نقل شده، در زمره اصحاب امام صادق اینگونه آمده است «فضیل بن محمد بن راشد مولی» که هم فضل به فضیل تصحیف شده و هم کلمه «ابن» اضافی است و هم کلمه مولی مؤخر ذکر شده است. و در جای دیگری از تهذیب و همچنین استبصار(3) روایتی از محمد بن ابی عمیر عن فضیل مولی راشد نقل شده که در اینجا نیز به احتمال قوی صحیح همان فضل مولی محمد بن راشد است که فضل به فضیل تصحیف شده و اختصاراً از باب اطلاق نام پدر بر پسر(4) و یا بر اثر سقط کلمه «ابن»، به جای مولی محمد بن راشد، مولی راشد گفته شده است. اما اسم صحیح او فضل

1- (1) تهذیب، ج 7، حدیث 271، در معجم رجال مرحوم خویی به اشتباه 371 نوشته شده است.
2- (2) تهذیب، ج 7، حدیث 271، در معجم رجال مرحوم خویی به اشتباه 371 نوشته شده است.
3- (3) تهذیب، ج 7، ص 238، استبصار، ج 3، ص 138.
4- (4) این اطلاق در فرس و عرب بسیار رائج بوده است. مثلاً در رجال شیخ هست که در مورد محمد بن عمر بن حنظله گفته که «غلب علیه اسم أبیه» و به او عمر بن حنظله می گویند. به عبد لکریم بن قاسم فقط قاسم می گفتند با اینکه او پسر قاسم بوده است. به محمد بن سبکتکین فقط سبکتکین اطلاق می شده و به حسین بن منصور بن حلاج، منصور حلاج می گفتند.