- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 1
- اشاره 1
- الف) کلیاتی پیرامون تاریخچه موضوع و خصوصیات و فروض مسئله پنجم عروه: 1
- 1380/11/27 شنبه درس شمارۀ (400) کتاب النکاح/سال چهارم 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- 1) ادعای مرد نسبت به زن، و ادعای خواهر، مادر یا دختر آن زن نسبت آن مرد: 2
- ب) مستند احکام ذکر شده در ما نحن فیه؛ «قاعده» یا «نص»: 2
- 2) مسئله بیّنه: 2
- 1) کلمات فقهایی که در استنادشان به قاعده ظهور دارد 3
- 2) نقد و بررسی نسبت محقق به استناد شیخ طوسی در نهایه به روایت زهری و روایت ثقفی: 3
- 3) کسانی که مستند مسئله را نص قرار داده اند: 6
- ج) نکاتی در مورد متن و سند روایت زهری و ثقفی: 6
- 1380/11/28 یکشنبه درس شمارۀ (401) کتاب النکاح/سال چهارم 9
- الف) نیاز به حلف در جایی که یکی از دو مدعی اقامۀ بینه کند: 9
- اشاره 9
- خلاصۀ درس این جلسه: 9
- اشاره 9
- 1) توضیح کلام صاحب عروه: 10
- 2) تنقیح محل کلام: 10
- 3) توضیحی پیرامون حجیت مثبتات بینه توسط استاد مد ظله: 12
- 4) لزوم حلف بر کسی که بینه اقامه کرده است: 12
- 5) بیان اصل جاری در مقام، توسط مرحوم نراقی و نقد آن: 14
- 6) اعتراض مرحوم نراقی به شهید ثانی رحمه الله: 14
- 7) مناقشۀ استاد - مد ظله - بر اعتراض مذکور: 14
- ب) توضیحی پیرامون مواردی که هر دو اقامۀ بینه کنند: 15
- متن عروه: 15
- 2) ذکر فرض دیگر و صور مختلف آن: 16
- 1) بیان کیفیت تساقط بینه ها در صورت اول و دوم توسط استاد مد ظله: 16
- 1) نقد حکومت یا ورود ادله حجیت بینه بر قوانین قضائی: 17
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 17
- 1380/11/29 دوشنبه درس شمارۀ (402) کتاب النکاح/سال چهارم 17
- الف) تکمیل فرض دوم: 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- 1) عبارت عروه: 19
- ب) فرض سوم، وجود بینه برای هر دو مدعی: 19
- 2) نکته ای درباره تعارض ادله حجیت بینه و قانون مدعی و منکر: 19
- 2) توضیح و بررسی عبارت عروه در فرض سوم: 20
- 1) یکی از دو بینه مطلق و دیگری مورخ: 23
- ج) فروض دیگر: 23
- اشاره 23
- 2) متن روایت زهری: 24
- 3) نظر مرحوم سید در مورد عمل به این روایت: 24
- 4) دو احتمال استاد مد ظله در معنای روایت: 25
- ادامه بحث در روایت زهری: 26
- اشاره 26
- اعمال قواعد یا تخصیص قواعد: 26
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 26
- 1380/11/30 سه شنبه درس شمارۀ (403) کتاب النکاح/سال چهارم 26
- آیا مفاد حدیث زهری موافق قاعده است یا مخالف قاعده؟ 27
- تقریب صاحب جواهر برای خلاف قاعده نبودن تقدیم بینۀ مرد و نقد آن 32
- وجه مرجّحیت دخول در روایت: 33
- تعدی از مورد روایت به ام و بنت 35
- 1380/12/5 یکشنبه درس شمارۀ (404) کتاب النکاح/سال چهارم 36
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 36
- اشاره 36
- یجوز تزویج امرأه تدعی انّها خلیه من الزوج من غیر فحص 36
- 1) توضیح عبارت: 36
- متن عروه: 36
- 2) بیان دو نکته در توضیح عبارت عروه: 37
- 3) بررسی ادلۀ مسئله: 39
- اشاره 39
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در سیره: 39
- 1380/12/6 شنبه درس شمارۀ (405) کتاب النکاح/سال چهارم 44
- 2) صحیحه عمر بن حنظله: 44
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 44
- 1) روایت ابان بن تغلب: 44
- اشاره 44
- الف) دنباله دلیل چهارم حجیت ادعای زن در خلیه بودن 44
- 3) صحیحه میسر یا میسره: 45
- 4) موثقه فضل مولی محمد بن راشد: 46
- 5 - روایت اشعری محمد بن احمد بن یحیی 47
- اشاره 47
- بحث سندی: 47
- 6 - روایت اشعری جعفر بن محمد بن عبید الله (عبد الله) الاشعری 48
- 8) روایت یونس بن عبد الرحمن: 49
- 7) مرسله مهران بن محمد: 49
- ب) بررسی روایات نافیه حجیت قول زن در خلیه بودن خود: 50
- 2) صحیحه ابی مریم انصاری: 50
- 1) روایت جعفریات: 50
- 1380/12/7 سه شنبه درس شمارۀ (406) کتاب النکاح/سال چهارم 52
- وجه جمع بین روایات مسئله و اشکال صاحب حدائق: 52
- اشاره 52
- وجه جمع بین روایات نزد مرحوم صاحب ریاض قدس سرّه: 52
- خلاصه درس قبل و این جلسه: 52
- بررسی کلام صاحب ریاض قدس سرّه: 53
- جمع دیگری برای روایات 54
- تصویر یکی از صور انقلاب نسبت در مقام 55
- بررسی روایات مسئله 58
- الف) دو تقریب برای کیفیت جمع ما بین روایات مسئله سابعه (ادعای زن بر خلیّه بودن خود) و اشکال وارد بر هر کدام: 60
- اشاره 60
- اشاره 60
- 1380/12/8 چهارشنبه درس شمارۀ (407) کتاب النکاح/سال چهارم 60
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 60
- کلام مرحوم آقای حکیم و اشکال استاد مد ظله: 64
- بررسی مسئله عروه: 64
- اشاره 65
- 1) کلام مرحوم آقای حکیم و نظر استاد مد ظله: 65
- ب) بررسی ادامه مسئله 65
- 2) کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 66
- د) و من هنا ظهر جواز تزویج زوجه من غاب غیبه منقطعه و لم یعلم موته و حیاته 67
- ج) نعم لو کانت متهمه فی دعواها 67
- 1) توضیح استاد مد ظله و کلام مرحوم آقا ضیاء: 67
- اشاره 67
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 69
- 1380/12/11 شنبه درس شمارۀ (408) کتاب النکاح/سال چهارم 69
- متن عروه: 69
- الف) اذا ادّعت امرأه انّها خلیّه فتزوجها رجل ثمّ ادعت بعد ذلک کونها ذات بعل 69
- اشاره 69
- توضیحی دربارۀ حاشیه مرحوم آقای خوئی 70
- نقد استاد: 70
- برداشت آقای حکیم و آقای خویی از روایات 70
- صحیحۀ ابی بصیر 71
- ب) اذا وکلا وکیلاً فی اجراء الصیغه فی زمان معین لا یجوز لهما المقاربه بعد مضیّ ذلک الزمان 72
- متن عروه: 72
- بنای عقلا در خبر ثقه 73
- مناقشه استاد در این استدلال 74
- دلیل بر ردع بنای عقلا 74
- 1380/12/13 دوشنبه درس شمارۀ (409) کتاب النکاح/سال چهارم 76
- الف) تکمیل مسئله ثامنه و تاسعه، مفاد روایت مسعده بن صدقه: 76
- اشاره 76
- اشاره 76
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 76
- 1) نقد کلام مرحوم خویی و پذیرش فی الجمله نظر مشهور در مفاد روایت: 77
- 2) دفع نقض های وارده: 78
- 3) نفی بنای عقلاء بر حجیت خبر ثقه: 79
- 4) نظر نهایی استاد مد ظلّه: 81
- ب) دنباله بحث مسئله تا سعه، دلیل حجیت اقرار وکیل نسبت به موکل فیه: 81
- 1) قاعده «من ملک شیئاً ملک الاقرار به» و مدرک آن: 81
- اشاره 81
- 2) مناقشه شیخ انصاری در مدرک مذکور: 82
- 3) نقض مرحوم خویی در قاعده «من ملک»: 83
- 4) بررسی مسئله اقرار بچه به تصرفاتی مانند وصیت توسط استاد دام ظله و نقد کلام مرحوم آقای خویی: 83
- 5) نقد استاد دام ظله نسبت به کلام شیخ انصاری و کلیت قاعده «من ملک»: 85
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 86
- الف) آیا کلام محقق ثانی نقض قاعده است؟ 86
- اشاره 86
- 1380/12/14 سه شنبه درس شمارۀ (410) کتاب النکاح/سال چهارم 86
- ب) نقض آقای خویی 88
- ج) پاسخ استاد مد ظلّه 89
- د) نکته ای در باب وکالت 90
- 1) عبارت عروه: 91
- 1381/1/14 چهارشنبه درس شمارۀ (411) کتاب النکاح/سال چهارم 91
- الف) اولیای عقد، کسانی که ولایت داشتن آنها مسلّم است: 91
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 91
- اشاره 91
- 3) آیا ابن ابی عقیل منکر ولایت داشتن جدّ است؟ 92
- اشاره 92
- 2) نگاهی به نظر فقهاء در مسئله: 92
- بررسی ولایت جد 94
- انحصار ولایت در جدّ ابی 95
- دلیل اول: روایت عبید بن زراره 95
- نقد استدلال به روایت عبید بن زراره 96
- دلیل دوم: تسلّم مسئله بین امامیه و عامه 97
- دلیل اول: اجماع 99
- 1381/1/17 شنبه درس شمارۀ (412) کتاب النکاح/سال چهارم 99
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 99
- ادله نافیه ولایت از امّ 99
- دلیل دوم: استصحاب: 99
- اشاره 99
- دلیل سوم: اولویت 100
- دلیل چهارم: روایاتی که ولایت نکاح را در «اب» منحصر کرده است. 101
- روایت دوم: صحیحۀ زراره و موثقۀ محمد بن مسلم 101
- روایت اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 101
- دلیل پنجم: روایت محمد بن مسلم 102
- الف) بررسی ادله مثبت ولایت امّ: 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- 1) روایت نبوی صلی الله علیه و آله: 105
- 1381/1/18 یکشنبه درس شمارۀ (413) کتاب النکاح/سال چهارم 105
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 105
- اشاره 106
- بررسی استدلال: 106
- روایت دوم: روایت ابراهیم بن میمون 106
- بررسی استدلال: 107
- اشاره 108
- ب روایاتی که ولایت امّ از آنها استشمام می شود: 108
- روایت اول: روایت سعدان بن مسلم 108
- روایت چهارم: صحیحۀ محمد بن قیس 109
- روایت سوم: روایت ابن ابی یعفور 109
- روایت دوم: روایت عبید بن زراره 109
- روایت ششم: فضل بن عبد الملک عن ابی عبد الله علیه السلام 110
- روایت پنجم: روایت محمد بن مسلم 110
- روایت هفتم: محمد بن مسلم عن احدهما علیهما السلام 110
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 111
- بررسی روایات مثبته ولایت امّ 111
- اشاره 111
- 1381/1/19 دوشنبه درس شمارۀ (414) کتاب النکاح/سال چهارم 111
- بررسی روایات «لیس لها مع ابویها امر» 111
- بررسی صحیحۀ محمد بن قیس: 113
- اول: صحیحۀ محمد بن مسلم 114
- اکنون به ادلۀ نافیه ولایت ام بازمی گردیم و به ادامۀ بررسی آنها می پردازیم: 114
- دوم: روایات وارده در تفسیر آیۀ شریفه «من بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ» 115
- سوم: روایاتی که فقط «اذن أبیها» در آن وارد شده است: 115
- چهارم: تسلّم بین العامّه 117
- ولایت برادر در امر نکاح خواهر خود 118
- بررسی استدلال: 118
- 1. روایت داود بن سرحان 118
- روایات نافیه ولایت از برادر 118
- اشاره 118
- 3) روایت ولید بیّاع الاسفاط: 119
- روایات مثبته ولایت برادر 120
- ولایت عمو در امر نکاح 121
- 1381/1/21 چهارشنبه درس شمارۀ (415) کتاب النکاح/سال چهارم 123
- اشاره 123
- اشاره 123
- الف) ولایت پدر و جدّ بر مجنون: 123
- 1) متن عروه: 123
- ب) دلیل ثبوت ولایت پدر و جدّ بر مجنون متصل (یعنی صغیری که بلغ مجنوناً): 124
- 1) دو اشکال به استدلال فوق. (کلام مرحوم آقای خویی): 124
- اشاره 124
- 2) کلام استاد مد ظله و مناقشه در تعبیر مرحوم آقای خویی: 125
- ج) وجه تعدی از ثبوت ولایت در جنون متصل، به جنون منفصل: 127
- 1) کلام مرحوم صاحب جواهر: 127
- 2) کلام مرحوم آقای حکیم: 128
- 1381/1/24 شنبه درس شمارۀ (416) کتاب النکاح/سال چهارم 129
- اشاره 129
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 129
- الف) تمسک به استصحاب در مسئله ولایت پدر و جد بر مجنون (یادآوری): 129
- ب) تمسک به دلیل لفظی در مسئله: 130
- 2) استدلال اختصاصی آقای خویی رحمه الله: 130
- 1) طرح کلی ادله: 130
- اشاره 131
- 3) پاسخ استاد مد ظله از استدلال مرحوم آقای خویی: 131
- یک اشکال و پاسخ آن 132
- مناقشه آقای حکیم و پاسخ آقای خویی از آن 133
- 4) استدلالهای مشترک مرحوم نراقی و مرحوم آقای خویی: 133
- اشاره 133
- 5) نظر استاد مد ظله در مورد دو توجیه آقای خویی: 134
- 6) اشکال استاد مد ظله به استدلال به روایت زراره و روایات دیگر: 135
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 137
- اشاره 137
- اشاره 137
- 1381/1/25 یکشنبه درس شمارۀ (417) کتاب النکاح/سال چهارم 137
- الف) روایاتی که مرحوم نراقی به آن تمسک کرده است: 137
- مناقشۀ استاد - مد ظله - 139
- ب) بررسی استدلال مرحوم آقای خویی به سیره: 140
- اشاره 140
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در تمسک ایشان: 140
- ج) بررسی اقوال فقها و تحقیق پیرامون اجماع یا شهرت آنان: 141
- د) آیا علامه در تذکره بر هر دو قول؛ مدعی تحقق اجماع شده است؟ 144
- متن عروه: 146
- ه) استقلال بالغ رشید و بالغۀ رشیدۀ ثیبه در امر نکاح: 146
- 1381/1/26 دوشنبه درس شمارۀ (418) کتاب النکاح/سال چهارم 148
- الف) تنقیح موضوع مورد بحث: 148
- خلاصۀ درس این جلسه: 148
- اشاره 148
- ب) قائلین به استقلال انحصاری باکره: 149
- 1) کلام شیخ مفید در احکام النساء: 152
- اشاره 152
- ج) نقل و بررسی بعضی از عبارت های قائلین به استقلال باکره: 152
- 2) کلام شیخ مفید در مقنعه: 153
- 3) عبارت أبو الصلاح حلبی در کافی: 154
- اشاره 154
- د) طرح انکار استقلال انحصاری باکره 154
- 2) نقل اسامی منکرین استقلال انحصاری باکره: 155
- 1) استفاده انحصار از تعبیر الولایه علی البکر: 155
- اشاره 158
- بررسی کلام صاحب جواهر: 158
- مختار صاحب جواهر قدس سرّه: 158
- اشاره 158
- 1381/1/27 سه شنبه درس شمارۀ (419) کتاب النکاح/سال چهارم 158
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 158
- بررسی آراء فقهاء در مسئله 159
- الف. تذکری در استدلال به آیات بر استقلال دختر 161
- استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 161
- اشاره 162
- ب. استدلال به آیات قرآن بر استقلال باکرۀ رشیده 162
- پاسخ شهید ثانی و محقق ثانی از اشکال شهید اول: 167
- خلاصۀ درس این جلسه: 168
- 1381/1/28 چهارشنبه درس شمارۀ (420) کتاب النکاح/سال چهارم 168
- اشاره 168
- اشاره 168
- الف) استدلال به آیات قرآن کریم برای اثبات استقلال بکر در تزویج: 168
- 1 - استدلال به آیۀ فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ... و آیۀ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ... 169
- 2) استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ...» : 170
- 3) کلام مرحوم صاحب جواهر و توضیح استاد مد ظله: 171
- 4) پاسخ استاد مد ظله از استدلال به آیه «حَتّی تَنْکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ» و «فَانْکِحُوا ما طابَ لَکُمْ مِنَ النِّساءِ» : 173
- ب) عدم جواز رجوع به «عدم قول به فصل» در محل کلام و ردّ فرمایش صاحب جواهر: 173
- الف) نقل روایات دال بر استقلال باکرۀ رشیده: 176
- اشاره 176
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 176
- 1381/2/1 یکشنبه درس شمارۀ (421) کتاب النکاح/سال چهارم 176
- ب) بررسی سند روایت فضلاء (روایت اول): 183
- اشاره 183
- توضیح استاد - مد ظله - و طرح یک اشکال 183
- بیان استاد - مد ظله - در دفع اشکال مذکور 184
- اشاره 187
- الف) بررسی سند روایت فضلاء: 187
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 187
- 1) توضیح کلی درباره سند روایت: 187
- 1381/2/2 دوشنبه درس شمارۀ (422) کتاب النکاح/سال چهارم 187
- 2) توضیح کلام صاحب مدارک رحمه الله: 188
- 3) توضیح مقدمه اول و طرح یک اشکال: 189
- 4) توضیحی برای حل اشکال با طرح یک سؤال و پاسخ به آن 190
- تذکری در روش پژوهش 190
- اشاره 190
- پاسخ سؤال درباره ترتیب مشیخه 192
- 5) ارتباط مشیخه فقیه و متن فقیه و اثبات مقدمه اول صحّت روایت فضلاء: 193
- 6) نقل و بررسی مقدمه دوّم صحت روایت فضلاء: 195
- 7) تصحیح روایت فضلاء از طریق اعتماد اصحاب به ابراهیم بن هاشم: 196
- ب) بررسی دلالت روایت فضلاء: 197
- اشاره 197
- 2) جواب مسالک به اشکال عطف عام بر خاصّ: 198
- 1) اشکال مسالک دربارۀ اضطراب متن روایت: 198
- 3) پاسخ صاحب جواهر به اشکال اضطراب متن: 199
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 200
- 5) طرح اشکال مصادره و جواب آن توسط محقق کرکی: 201
- 6) نقد استاد مد ظلّه: 202
- 7) طرح طرق دیگری برای دفع ضرورت بشرط المحمول: 203
- تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 205
- اشاره 205
- اشاره 205
- 1381/2/3 سه شنبه درس شمارۀ (423) کتاب النکاح/سال چهارم 205
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 205
- ادامۀ بحث در روایت اول صحیحۀ فضلاء 205
- اشاره 205
- اشکال تفسیر صاحب جواهر رحمه الله از روایت فضلاء: 206
- بررسی اشکال توسط استاد مد ظله: 207
- تفسیر استاد مد ظله از صحیحۀ فضلاء: 208
- دومین روایت از ادلۀ استقلال انحصاری باکره 211
- اشاره 211
- بررسی سند روایت: 212
- دلالت روایت زراره: 214
- 1381/2/4 چهارشنبه درس شمارۀ (424) کتاب النکاح/سال چهارم 215
- اشاره 215
- خلاصۀ درس این جلسه: 215
- الف) بررسی روایات مورد استدلال برای استقلال باکره: 215
- 1) اشکال به کلام صاحب روضه المتقین در معنای روایت فضلاء: 215
- 2) بررسی دلالت روایت زراره: 216
- 3) مناقشه استاد مد ظله در دلالت روایت فوق: 217
- 4) بررسی سند و دلالت روایت «عبد الرحمن بن ابی عبد الله»: 218
- 5) بررسی روایت ابی مریم: 220
- ب) تذکر نکته ای در مورد استدلال به روایاتی که عبارت «مالکه نفسها یا مالکه امرها» در آنها آمده است.: 222
- ج) کلامی از مرحوم نراقی و نقد آن توسط استاد مد ظله: 223
- د) تذکر نکته ای در مورد کلام صاحب جواهر: 224
- خلاصۀ درس این جلسه: 225
- 1381/2/7 شنبه درس شمارۀ (425) کتاب النکاح/سال چهارم 225
- 1) روایت جعفریات: 225
- الف) ادامه بررسی روایات استقلال بکر: 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- اشاره 225
- بررسی روایت 226
- اشاره 227
- بحث سندی 227
- 2) روایت سعدان: 227
- تذکر یک نکته: 228
- اشاره 229
- بحث سندی 229
- 3) روایت محمد بن هاشم: 229
- اشاره 230
- بررسی دلالت روایت 230
- 4) روایت ابان بن تغلب و صحیحه میسّر: 230
- بررسی استدلال به روایات فوق 231
- اشاره 232
- 5) مرسله ابی سعید القمّاط: 232
- مناقشه در روایت 233
- 6) روایت سماعه بن مهران: 234
- اشاره 235
- 7) روایت اسحاق بن عمّار: 235
- مناقشه در استدلال به روایت فوق 236
- ب) تذکر کلی درباره روایات 236
- 1381/2/8 یکشنبه درس شمارۀ (426) کتاب النکاح/سال چهارم 237
- اشاره 237
- خلاصۀ درس این جلسه: 237
- ادامۀ بررسی روایات دال بر استقلال باکره 237
- اشاره 237
- توجیه روایت توسط شیخ طوسی رحمه الله 241
- صحیحۀ محمد بن مسلم: 241
- اشاره 241
- توجیه روایت توسط استاد - مد ظله - 242
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در توجیه شیخ رحمه الله 242
- اشاره 244
- روایت دعائم الإسلام عن علی علیه السلام 244
- مناقشۀ استاد - مد ظله - در این استدلال 245
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 247
- الف) ادامه ادله استقلال انحصاری بکر: 247
- 1381/2/9 دوشنبه درس شمارۀ (427) کتاب النکاح/سال چهارم 247
- 1) بررسی دو روایت عامی: 247
- اشاره 247
- 2) چکیده بحث تا اینجا: 250
- 3) استفاده حکم عقد دائم از عقد موقت بر اساس اولویت: 250
- اشاره 252
- 1) تقریب استدلال بر ولایت پدر و عدم استقلال باکره به استصحاب: 252
- ب) برخی از ادله عدم استقلال باکره (استصحاب و آیه قرآن): 252
- 4) نظر استاد - مد ظلّه - نسبت به اولویت 252
- 2) بررسی استصحاب در مسئله از سوی استاد - مد ظلّه -: 253
- 3) توضیح بیشتر مسئله با بیان فرق بین انواع استصحاب اعدام: 253
- 4) استدلال به آیات قرآن بر ولایت اولیاء و عدم استقلال دختر: 254
- اشاره 254
- توضیح بیشتر 255
- 5) ادامه کلام استاد - مد ظله - در نقد استدلال به آیات بر ولایت و عدم ولایت پدر بر تزویج باکره 257
- 1) روایت سعد بن اسماعیل عن أبیه: 259
- اشاره 259
- ج) استدلال به روایات و بررسی آنها: 259
- 2) روایت ابو عبیده حذاء: 260
- 4) روایات اولویت جد از پدر در تزویج: 261
- 3) روایات تزویج امام جواد علیه السلام: 261
- الف) روایات استقلال ولی: 263
- 1381/2/10 سه شنبه درس شمارۀ (428) کتاب النکاح/سال چهارم 263
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 263
- اشاره 263
- اشاره 269
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 269
- الف) مناقشه در دلالت روایت عبید بن زراره بر نفی اعتبار اذن باکره: 269
- 1381/2/11 چهارشنبه درس شمارۀ (429) کتاب النکاح/سال چهارم 269
- ب) روایات نفی استقلال از باکره در امر تزویج: 271
- ج) روایات داله بر استقلال پدر و نفی اعتبار اذن دختر: 272
- الف) نظر صاحب جواهر؛ (استقلال انحصاری باکره) و محصل دلیل آن: 274
- اشاره 274
- اشاره 274
- 1381/2/28 شنبه درس شمارۀ (430) کتاب النکاح/سال چهارم 274
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 274
- بررسی کلام صاحب جواهر رحمه الله: 276
- اشاره 283
- مقتضای قواعد اولیه چیست؟ 283
- ب) نظر مرحوم آیه الله خویی رحمه الله (تشریک بین پدر و باکره) و محصّل دلیل آن: 283
- بررسی ادلۀ استقلال ولیّ: 285
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی قدس سرّه: 288
- اشاره 291
- الف) بیان وجه جمع بین روایات توسط استاد مد ظله 291
- 1381/2/29 یکشنبه درس شمارۀ (431) کتاب النکاح/سال چهارم 291
- خلاصۀ درس این جلسه: 291
- اشاره 291
- جمع بین روایات استقلال ولی و اشتراط اذن دختر: 292
- ب) بازنگری روایاتی که «اذن ولی» را لازم نمی داند 293
- ج) استفادۀ دو نکتۀ دیگر از روایت أبو عبیده 296
- د) بازنگری در دلالت روایت یزید کناسی 296
- الف) پی گیری بررسی روایاتی که با نظر صاحب جواهر (استقلال انحصاری باکره) و آقای خویی (تشریک) ناسازگار است: 300
- 1) صحیحه محمد بن مسلم: 300
- 1381/2/30 دوشنبه درس شمارۀ (432) کتاب النکاح/سال چهارم 300
- اشاره 300
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 300
- 2) موثقه عبید بن زراره: 301
- ب) بررسی روایاتی که خصوص نظر مرحوم صاحب جواهر را ابطال می کند: 302
- 2) توضیح استاد مد ظلّه: 302
- 1) متن صحیحه زراره بن اعین و موثقه محمد بن مسلم: 302
- 4) نظر مرحوم آقای خویی: 303
- 3) نظر مرحوم آقای حکیم: 303
- 5) نظر استاد مدّ ظله: 304
- 6) بیان دیگری از مرحوم آقای خویی در مورد ضرورت حمل نکاح بر نکاح صحیح تأهّلی: 305
- 7) نقد استاد مد ظلّه: 305
- 9) متن روایت عبید بن زراره: 307
- 8) متن روایت ابراهیم بن میمون: 307
- اشاره 309
- 1) موثقه عبید بن زراره: 309
- الف) بررسی ادله ولایت جدّ بر دختر باکره: 309
- اشاره 309
- خلاصۀ درس این جلسه: 309
- 1381/2/31 سه شنبه درس شمارۀ (433) کتاب النکاح/سال چهارم 309
- 2) معتبره عبید بن زراره: 310
- ب) حکم ولایت در ازدواج موقت باکره: 311
- اشاره 311
- 1) لزوم بحث جدید درباره ولایت در عقد موقّت: 311
- 2) نظر نهایی استاد - مد ظلّه: 316
- 3) بررسی روایات باب متعه (طرح بحث): 317
- 4) روایات داله بر استقلال پدر در عقد انقطاعی باکره، و نفی استقلال دختر: 317
- 1) مرسله محمد بن عذافر: 318
- اشاره 318
- اشاره 318
- ج) بررسی استدلال به روایاتی که برای استقلال باکره در عقد انقطاعی ذکر شده است: 318
- فقه الحدیث مرسله محمد بن عذافر 319
- اشاره 320
- 2) روایت ابی سعید القماط: 320
- بحث سندی 321
- 3) توضیحی درباره ابو سعید قمّاط: 321
- 5 - سایر روایات مسئله 323
- 4) بررسی دلالت معتبره ابو سعید قماط: 323
- 6) توضیح کلی درباره روایات و جمع بندی بحث 325
- اشاره 326
- خلاصۀ درس این جلسه: 326
- 1) متن عروه: 326
- 1381/3/4 شنبه درس شمارۀ (434) کتاب النکاح/سال چهارم 326
- الف) ازدواج بدون اذن پدر یا دختر: 326
- ب) ممانعت ولی از ازدواج دختر با کفو خویش: 327
- 2) توضیح متن: 327
- 1) متن عروه: 327
- 3) تفسیر «کفو شرعی»: 328
- 2) توضیح عبارت: 328
- 4) نظر آیت الله خویی رحمه الله درباره عبارت متن: 329
- 5) ادامه توضیح کلام مصنف 329
- ج) اقوال فقها در مسئله عضل: 330
- 2) اشکال مرحوم آیت الله خویی به استدلال به آیه شریفه و نقد آن: 332
- 1) طرح اجمالی ادله: 332
- د) ادله سقوط ولایت در صورت «عضل» 332
- 3) اشکال استاد - مد ظلّه - به استدلال به آیه شریفه: 333
- 4) طرح یک اشکال در تفسیر فوق و پاسخ آن 335
- 1381/3/5 یکشنبه درس شمارۀ (435) کتاب النکاح/سال چهارم 337
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 337
- اشاره 337
- 1) اشکال مرحوم آقای حکیم: 337
- الف) پی گیری بررسی استدلال به آیه شریفه: 337
- 1) بررسی عبارت علامه در تذکره: 338
- ب) مراد از عضل چیست؟ 338
- 2) نظر استاد - مد ظلّه -: 338
- 2) تناقض در عبارات تذکره: 339
- 3) رفع تناقض از کلام علامه: 340
- 4) نقل وجوه و اقوال در معنای عضل: 340
- 5) بررسی نظر علامه در مورد عضل: 341
- 7) نظر استاد مدّ ظله: 342
- 6) بیان مرحوم آقای خویی: 342
- 1) فروض و اقوال در مسئله: 343
- اشاره 343
- ج) میزان برای باکره و ثیبه بودن چیست؟ 343
- 3) نقد استاد مد ظلّه: 344
- 2) بررسی کلام مرحوم آقای خویی: 344
- تقریب اول استدلال به ادلۀ نفی حرج 345
- 1381/3/6 دوشنبه درس شمارۀ (436) کتاب النکاح/سال چهارم 345
- اشاره 345
- الف یکی از ادله ای که برای سقوط ولایت به آن استدلال شده دلیل نفی حرج است. 345
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 345
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله در استدلال به دلیل نفی حرج 345
- اشاره 345
- 1 - اشکال اول تمسک به لا حرج: 345
- بیان اول: ادلۀ نفی حرج حکم تکلیفی را بر می دارد. 346
- تقریب دوم تمسک به ادله نفی حرج 346
- بررسی کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله: 346
- بررسی بیان اول: 347
- بیان دوم: ادلۀ لا حرج، شرطیت اذن را بر می دارد. 347
- بررسی بیان دوم: 348
- 3) بررسی ادله مرحوم آقای خویی بر سقوط ولایت به جهت عضل 349
- 2 - اشکال دوم به استدلال به دلیل نفی حرج: 349
- 5) استدلال دیگری از مرحوم آقای خویی برای اسقاط ولایت پدر: 350
- 4) نقد استاد مد ظلّه: 350
- 7) نظر نهایی استاد مد ظله: 351
- 6) نقد استاد مد ظله: 351
- ب) ادامه بررسی مسئله دوم عروه: 351
- اشاره 351
- پی گیری تحقیق دربارۀ معنای مراد از بکر: 352
- 2) نقد استاد مد ظله: 352
- 1) بیان مرحوم آقای خویی رحمه الله: 352
- بررسی سند روایت علی بن جعفر 355
- 1) تقریبی بر تصحیح روایات مسائل علی بن جعفر 355
- 2) نقد تقریب فوق 356
- 3) نگاهی به طریق آغاز مسائل علی بن جعفر 357
- ضمیمه درس 436 359
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 361
- کلام در مسئله دوم عروه بود، که آیا ازالۀ بکارت به جهت عواملی چون پرش و عمل جراحی یا وطی زنایی یا وطی به شبهه موجب سقوط ولایت پدر می شود یا خیر؟ 361
- اشاره 361
- 1381/3/7 سه شنبه درس شمارۀ (437) کتاب النکاح/سال چهارم 361
- اشاره 361
- توضیحی بر فرمایش مرحوم آقای خویی رحمه الله: 362
- اشاره 362
- 2) صحیحۀ عبد الله بن سنان: 363
- روایاتی که مدخلیت ازدواج قبلی، در سقوط ولایت پدر از آنها استفاده می شود: 363
- در فرمایشات ایشان مناقشاتی هست که بعد از ذکر روایات به آن خواهیم پرداخت. 363
- 1) صحیحۀ حلبی: 363
- 4) روایت حسن بن زیاد صیقل: 364
- 3) صحیحۀ عبد الرحمن بن ابی عبد الله: 364
- جهت اول: بیان موضوع واقعی حکم. 365
- نقد کلام مرحوم آقای خویی رحمه الله توسط استاد مد ظله: 365
- 5) روایت عبد الحمید بن عوّاض عن عبد الخالق 365
- جهت سوم: نشان دادن راه امتثال حکم 366
- جهت دوم: بیان راه شناخت مصادیق موضوع 366
- جهت چهارم: بیان حکمت حکم 367
- بررسی روایات: 368
- ازدواج تمام موضوع استقلال است یا جزء موضوع؟ 368
- اشاره 368
- ادله عدم اشتراط 372
- اشاره 372
- مسئله اشتراط یا عدم اشتراط ولایت جد به حیات پدر 372
- اشاره 372
- خلاصۀ درس این جلسه: 372
- 1381/3/8 شنبه درس شمارۀ (438) کتاب النکاح / سال چهارم 372
- متن عروه 372
- 1) نقل و نقد نسبت شهرت به قدماء بر عدم اشتراط 373
- نقد استاد دام ظله نسبت به ادعای شهرت: 374
- عبارت مقنعه: 375
- عبارت مراسم: 375
- عبارت ناصریات: 375
- نقد استاد دام ظله نسبت به استدلال به روایت: 377
- 2) روایات 377
- روایت اول: روایت عبید بن زراره 377
- روایت دوم: قرب الاسناد: 378
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله: 378
- پاسخ مناقشه: 379
- اشاره 380
- 1381/3/11 شنبه درس شمارۀ (439) کتاب النکاح / سال چهارم 380
- خلاصۀ درس قبل و این جلسه: 380
- 1 - روایت اول: روایتی که شیخ طوسی و دیگران نقل کرده اند 380
- اشاره 380
- اشاره 380
- الف) ادلۀ قائلین به ولایت جد حتی در فرض فقدان پدر 380
- نقد استاد مد ظله 381
- مناقشه مرحوم آقای حکیم رحمه الله 381
- 2) روایت دوم: صحیحۀ عبد الله بن سنان 383
- نقد استاد مد ظله بر استدلال 383
- اشاره 383
- اشاره 384
- 3) اولویت 384
- 4) استصحاب 385
- مناقشه شهید ثانی رحمه الله در اولویت 385
- سند روایت: 387
- بررسی دلیل اول: 387
- 2) روایت فضل بن عبد الملک 387
- ب) ادلۀ قائلین به عدم ولایت جدّ در صورت فقدان پدر 387
- اشاره 387
- اشاره 387
- 1) دلیل اول: عمومات نافیه ولایت به ضمیمه قصور ادلۀ مثبته 387
- اشاره 387
- تقریب استاد مد ظله از کلام صاحب مدارک رحمه الله 388
- مناقشه صاحب مدارک بر شهید ثانی 388
- دلالت روایت - اشکال قدما و شهید ثانی رحمه الله - 388
- الف) پیگیری بررسی استدلال به روایت فضل بن عبد الملک: 390
- اشاره 390
- 1381/3/12 یکشنبه درس شمارۀ (440) کتاب النکاح/سال چهارم 390
- 1) ایراد صاحب حدائق به صاحب مدارک: 390
- خلاصۀ درس این جلسه: 390
- 2) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام صاحب حدائق: 391
- 3) مناقشۀ مرحوم آقای خویی و مرحوم آقای حکیم در استدلال به مفهوم موثقۀ فضل بن عبد الملک: 392
- 4) مناقشۀ استاد - مد ظلّه - در کلام آقای حکیم و آقای خویی رحمهم الله 393
- 5) بیان مفهوم نداشتن روایت مذکور توسط استاد - مد ظله - 393
- 2) اقوال فقهاء: 394
- 1) طرح مسئله: 394
- ب) حکم خیار فسخ نکاح صغیر و صغیره پس از بلوغشان: 394
- متن عروه: 394
- 3) توضیحی دربارۀ عبارت وسیله: 395
- 2. صحیحۀ علی بن یقطین 396
- 1. صحیحۀ محمد بن اسماعیل بن بزیع 396
- 4) بررسی روایات 396
- اشاره 396
- 3) صحیحۀ عبد الله بن الصلت 397
- خلاصۀ درس این جلسه: 398
- اشاره 398
- 1381/3/13 دوشنبه درس شمارۀ (441) کتاب النکاح/سال چهارم 398
- الف) پی گیری بحث پیرامون اقوال فقهاء در مورد اثبات خیار برای صبی بعد از بلوغ در فسخ عقدی که توسط پدر و جد انجام گرفته، بخلاف صبیّه: 398
- 1) نقد استاد مد ظلّه: 398
- اشاره 398
- 1) صحیحه ابی عبیده: 399
- ب) بررسی روایات: 399
- 3) صحیحه محمد بن مسلم: 401
- 2) روایت دعائم الاسلام: 401
- 5) صحیحه حلبی: 402
- 4) روایت عباد بن کثیر: 402
- 6) روایت یزید کناسی: 403
- 7) روایت ابان: 404
- 8) صحیحه محمد بن مسلم: 404
- 9) صحیحه علی بن یقطین: 404
- 1) اشتراط توارث به قسم خوردن: 405
- ج) جمع روایات: 405
- 2) توجیه روایتی که دلالت بر داشتن خیار هر دو می کند: 406
- 3) آیا صبی حقّ خیار دارد؟ 406
معنای اصطلاحی مطرح نمودند. اما بنا بر آنچه در این جلسه گفته شد، دیگر جایی برای آن نقض ها باقی نمی ماند. مرحوم خویی فرمودند که غیر از بینه اصطلاحی چیزهای دیگر مثل استصحاب هم هست که در مقابل اصاله الصحه می ایستد. توجه به مثال های زده شده در روایت و تطبیق قانون کلی تصریح شده بر آنها، نشان می دهد که با اینکه در این مثال ها استصحاب عدم انتقال و عدم انعقاد زوجیت وجود دارد اما شارع به ملکیت و زوجیت حکم نموده، فرموده است که آنچه تحت ید شخص باشد چه نفس خودش و چه مالی که تحت ید اوست اگر معامله ای روی آن انجام دهد آن معامله نافذ است و استصحاب در مقابل این اصاله الصحه ای که در مورد ذو الید جاری می شود تاب مقاومت ندارد. همچنین نقض های دیگر که در جلسه قبل مطرح نمودیم نقض های درستی نیست چون این روایت فقط در اصاله الصحه جاری در مورد ذو الید است و ثابت شدن حیض، با اوصاف و عادت و موارد دیگر که موجب حرام شدن ورود به مسجد و مباشرت با زوج و امثال آن می شود و در مقابل اصاله الاباحه می ایستد، خارج از مورد روایت است و نقض بر روایت نخواهد بود.
3) نفی بنای عقلاء بر حجیت خبر ثقه:
گفتیم که مرحوم آقای خویی به کمک اثبات حجیت خبر ثقه با بنای عقلاء و عدم رادعیت روایت مسعده بن صدقه از آن، حجیت خبر عدل واحد را در ما نحن فیه اثبات نمودند. اما واقعیت این است که چنین بنای عقلایی در این زمینه وجود ندارد که حجیت خبر ثقه را به طور عام ثابت کند بلکه بناء عقلاء در جایی که موردش عمل خود انسان است دائر مدار علم و اطمینان شخصی است و به موارد دیگر نظر ندارد که آیا انسان در آن موارد اطمینان یا یقین دارد و یا دیگران یقین دارند یا ندارند، البته یقین و تشخیص دیگران هم گاهی می تواند در تقویت تشخیص خود انسان مؤثر باشد اما به هر حال بنای عقلاء در مواردی که راجع به عمل خود انسان است