نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 106

است که آیا متقدم بوده یا خیر و اگر با اصلی که جاری کردیم صحت عقد موجود پدر را که معلوم التاریخ است اثبات کردیم نوبت به استصحاب عدم صدور عقدی از پدر - به طور کلی - در زمان سابق بر عقد اب نمی رسد.

نتیجه آن که: اگر تنها تاریخ عقد پدر معلوم باشد باید حکم به صحت عقد پدر بنماییم.

برگردیم به حکم صورت مجهولی التاریخ، گفتیم در مجهولی التاریخ چون با اصل لفظی و عملی نمی توانیم حکم به تقدیم هیچ یک از دو عقد بنماییم و می دانیم که یکی از دو عقد صحیحاً واقع شده، در نتیجه باید حکم معلوم بالاجمال را بار کنیم.

حکم معلوم بالاجمال چیست؟

کلام مرحوم آقای گلپایگانی رحمه الله در حکم معلوم بالاجمال:

اشاره

مرحوم آقای گلپایگانی در حاشیه عروه به بیان احکام معلوم بالاجمال پرداخته می فرمایند:

منظور عمل به احتیاط است و احتیاط کردن زن معقود علیها به این است که به هیچ کدام از دو مردی که عقدش برای آنها خوانده شده، تمکین ننماید و طریقه احتیاط این دو مرد و سائر مردهای اجنبی به این است که تا مادامی که طلاق صورت نگرفته، این زن را با عقد جدید به عقد خود درنیاورند.

نقد استاد مد ظله:

کلام ایشان در احتیاط مردان محل مناقشه است و کلامشان در احتیاط زن نیز ناقص بیان شده است.

اما در مورد مردان اجنبی: بطلان عقد بدون طلاق با علم تفصیلی برای آنها ثابت است چون یقین دارند این زن شوهر دارد. بلکه همین دو مرد هم بالتفصیل می دانند