نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 111

و سواء تشاحا ام لا، نعم ینبغی عند التشاح ان تقدّم الأب عقد الجدّ فیما اراد.

ح) سبزواری در کفایه «و لو بادر کل منهما و عقد علی شخصٍ غیر الآخر صحّ السابق، فان قصد الاب سبقه علی الجد و سبق فقد ترک الاولی و اثم و صح عقده» ایشان تکلیفاً تسلیم پدر نسبت به جد را واجب می داند.

عده ای نیز مانند ابن حمزه در وسیله، قطب الدین کیدری در اصباح، محقق حلّی در نافع، شهید اول در لمعه از اطلاق کلامشان که گفته اند عقد هر کدام سابق باشد همان عقد صحیح است، می توان حکم فرض تشاح را نیز استفاده کرد و حکم به صحت عقد پدر نمود.

3) نقل کلمات قائلین به بطلان عقد پدر در فرض تشاحّ

و لیکن با این وصف در مقابل، قول دیگری نیز مبنی بر بطلان عقد پدر وجود دارد که شاید بتوان آن قول را به نحوی مشهور بین قدما ندانست اینک کلماتی را در این زمینه نقل می کنیم.

الف) شیخ طوسی در خلاف مسئله 23 «اذا اجتمع الأب و الجدّ کان الجد أولی و قال الشافعی الاب اولی» و به قال جمیع الفقهاء دلیلنا اجماع الفرقه و اخبارهم».

در توضیح این عبارت ذکر دو نکته لازم است یکی اینکه مراد از فرض «اذا اجتمع الأب و الجدّ» این نیست که عقد جد و پدر در یک زمان واقع شده است بلکه مراد این است که هر دو قصد دارند دختر را به ازدواج کسی درآورند. این معنا در ضمن کلمات دیگری که ذکر خواهیم نمود بیشتر واضح خواهد شد.

نکتۀ دوم اینکه معنای کلمه «اولی» که در این عبارت و عبائر آینده آمده است، اولویت در حکم تکلیفی بدین معنا که تقدیم جدّ بر پدر مستحب و از آداب است، نیست بلکه مراد از این کلمه، تقدیم در حکم وضعی و صحت عقد است. شافعی نیز که عقد پدر را مقدّم دانسته است بلا اشکال مقصودش تقدیم در حکم وضعی است یعنی تنها عقد پدر صحیح می باشد چنانچه با مراجعه به کتبشان معلوم