نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 118

اما صورتی که اطلاع از تمایل هم نداشته باشند را روایت شامل نیست و احتیاج به سؤال دارد و فقط با دقت عقلی به نظر می رسد و ما مصادیقی را که عوام معمولی بسیط متوجه آن نمی شوند خارج از اطلاق می دانیم.

خلاصه: ظاهر روایت مورد اطلاع پدر و جدّ از اختلاف نظر یکدیگر قبل از عقد است که در این صورت اگر پدر عقد کند صحیح نمی باشد.

2 - روایت عبید الله بن زراره

عن ابی عبد الله علیه السلام: اذا زوّج الرجل ابنه ابنه فهو جائز علی ابنه قال: و لابنه ایضاً أن یزوّجها، فان هوی أبوها رجلاً و جدّها رجلاً فالجدّ اولی بنکاحها...(1)

در سند این روایت قاسم بن سلیمان است که مهمل می باشد ولی ما چون به طور کلی مهملی را که مورد عنایت حدیثی بزرگان بوده و جرحی هم نکرده باشند علامت اعتماد آنها می دانیم، و چنانچه با اماره جرحی معارض نباشد او را معتبر می دانیم لذا قاسم بن سلیمان را ثقه می دانیم زیرا کتابش را نضر بن سوید نقل می کند که از اجلاء ثقات است و ثقات دیگری هم از او نقل می کنند و در کتب رجالی هم جرحی درباره او نقل نشده است.

گرچه ذیل روایت حتی با بودن جدّ، ذاتاً برای پدر اثبات ولایت می کند ولی ظاهرش این است که با تشاح و تمایل جدّ به فرد دیگری بر خلاف پدر، دیگر پدر ولایت ندارد.

3 - روایت علی بن جعفر عن أخیه موسی بن جعفر علیه السلام

قال: سألته عن رجل أتاه رجلان یخطبان ابنته، فهو ان یزوّج احدهما و هوی ابوه الآخر، ایهما أحق أن ینکح؟ قال: الذی هوی الجد لانها و أباها للجدّ(2).

این روایت مجرّد خواست جدّ را برای تقدّم کافی می داند.

توضیحی درباره کلمه «احق» در روایت:

برخی تعبیر «احق» در این روایت را به معنای افضلیت اخلاقی تفسیر نموده اند