نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 162

فلمّا ان مات قال الآخر، أخی لم یزوّج ابنه فزوّج الجاریه من ابنه. فقیل للجاریه: ایّ الزوجین احب الیک الاوّل، او الآخر؟ قالت: الآخر، ثم إنّ الاخ الثانی مات و للاخ الاول امن اکبر من الابن المزوّج فقال للجاریه: اختاری ایّهما احب الیک الزوج الاول او الزوج الآخر، فقال:

الروایه فیها انّها للزوج الأخیر و ذلک أنّها قد کانت ادرکت حین زوّجها و لیس لها أن تنقض ما عقدته بعد ادراکها.(1)

*بررسی سند حدیث

با اینکه ظاهر روایت مضمره است و اسمی از امام علیه السلام برده نشده ولی خلاف بلاغت است و مرسوم نیست که حدیثی با این طول و تفصیل، از فرد مجهولی نقل شود و در کتب حدیثی که مربوط به احادیث ائمه علیهم السلام است وارد گردد. لذا معلوم است که این مطالب از امام می باشد و از این جهت اشکالی نیست.

و اینکه در حدیث آمده «قال: الروایه فیها» نه دلیل بر این است که مرویٌ عنه غیر امام است و نه اینکه امام تقیه کرده اند بلکه چون بعضی اشخاص با سنی ها سر و کار داشتند - خصوصاً اینکه راوی حدیث محمد بن اسماعیل در دستگاه خلافت بوده - امام علیه السلام روی جهاتی حدیث را از اجداد خود نقل می فرمودند و حکم واقع را به خود نسبت نداده و به روایت استناد می کردند.

*مفاد روایت:

شخصی دو برادر داشته که یکی از آنها وصی او نیز بوده است. بعد از فوت، وصیّ، دختر را برای پسر خودش عقد می کند و بعد هم می میرد. سپس آن برادر دیگر، عقد او را به حساب نیاورده و مجدداً همان دختر را برای پسر خودش عقد می کند و زمانی که دختر صلاحیت اجازه دادن پیدا کرد از او سؤال می کند: آیا کدام را می خواهی؟ او هم دومی را انتخاب می کند و بعد این برادر هم فوت می کند.