نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 168

و عرف امروزه نظائر زیادی دارد استعمال شده باشد.(1) بر این اساس می گوییم: چون در روایات مذکوره تصریح نشده که سفارش کننده چه کسی است. آیا پدر و جدّ است یا شخص دیگری مثلاً خود زن؟ لذا احتمال دارد منظور از «الرجل یوصی الیه» کسی است که خود زن به او سفارشِ پرداختن به امر تزویجش را نموده که اصطلاحاً همان وکیل است نه اینکه پدر و جدش او را برای بعد از مرگ وصی قرار داده باشند. همان گونه که پیش از این در توجیه حق دخالت داشتن «اخ» نیز همین توجیه را بیان کردیم. خصوصاً اگر به ذیل روایت که دسته ای دیگر را نیز اضافه می کند توجه کنیم که می فرماید: «او من یجوز امره فی مال المرأه فیبتاع لها و یشتری».

منظور از این عبارت شخصی است که با توکیل زن چنین اختیاری را پیدا کرده است.

لذا به نظر می رسد منظور از دو دستۀ پیش از آن (اخ، الرجل یوصی الیه) نیز برادر و یا کسی باشد که زن آنها را وکیل کرده و ذکر این افراد همه از باب مثال باشد.

شیخ طوسی نیز در نهایه تعبیری دارد که گویا ایشان نیز از این روایت همین معنا را فهمیده است عبارت ایشان چنین است: «و الذی بیده عقده النکاح الاب او الجد مع وجود الاب الادنی او الاخ اذا جعلت الاخت امرها الیه او من وکّلته فی امرها».(2)

ب: استدلال به روایاتی که «اَلَّذِی بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ» را به «ولی امرها» تفسیر نموده اند

1) توضیح استدلال

در برخی روایات همچون صحیحۀ عبد الله بن سنان و رفاعه(3) در تفسیر «اَلَّذِی

1- (1) - استاد مد ظله در یکی از دروس آتی از این نظر عدول می کنند و استدلال به این دسته روایات را صحیح دانسته و استدلال به عموم تعلیل صحیحه محمد بن مسلم را نادرست می دانند.
2- (2) - (توضیح بیشتر) نهایه شیخ طوسی، برگرفته از متون اخبار با همان الفاظ یا الفاظ نزدیک به آن می باشد، تعبیر فوق می تواند برگرفته از روایات پیشین باشد، با این توضیح، مراد شیخ طوسی از «اخ»، اخ وکیل از سوی دختر بوده و سایر عناوینی که در روایت ذکر شده همگی در عنوان «من وکلته فی امرها» مندرج بوده، و از جمله «الرجل یوصی الیه» از مصادیق همین عنوان می باشد.
3- (3) - وسائل 25632/282:20 و 25633. ابواب عقد النکاح و اولیاء العقد باب 8 ح 2 و 3، جامع الأحادیث، 25: