نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 172

1) توجیه روایاتی که ولایت را منحصر در پدر و یا صحت عقد را منحصر در عقد او می داند:

صاحب جواهر و مرحوم آقای حکیم و مرحوم آقای خوئی می گویند ذکر «اب» در این روایات از باب مثال است به قرینۀ اینکه جدّ که در آنها نامی از او برده نشده نیز ولایت داشته و عقد او مسلّماً صحیح است لذا منافات ندارد که وصی نیز مانند پدر بتواند صغیره را تزویج کند.

2) مناقشۀ استاد (مد ظله)

استشهاد این آقایان برای مثال بودن «اب» و توسعۀ آن به هر ولی ای به اینکه ولایت داشتن جد و صحت عقد او قرینۀ بر آن است، صحیح نمی باشد زیرا استعمال کلمۀ «اب» در پدر با واسطه که شامل جد شود فراوان و شایع است و می توان با استناد به ادله ای که برای جد نیز ولایت قائل شده و عقد او را صحیح دانسته کلمۀ «اب» در این روایات را به معنای اعم از پدر با واسطه و بلا واسطه اخذ کرد لذا این قرینه برای توسعۀ مذکور کافی نیست.

علاوه بر این که اگر پدر از باب مثال بوده و موضوع حکم در واقع «ولی» باشد باید در شمول حکم نسبت به مصادیقی مانند عمو، دائی، برادر و مادر، به مشکل برخورد کنیم که آیا این عنوان شامل آنها نیز می شود یا نه در حالی که بلا اشکال متفاهم از این عبارت در روایات که مثلاً می گوید «لا ینقض النکاح الا الاب» و فقط پدر را ولی دختر می داند این است که عمو یا برادر ولایتی بر او ندارند؟ پس این تقریب برای توسعه دادن کلمۀ اب در مطلق «ولی» به طوری که شامل وصی نیز گردد صحیح نیست.

3) پاسخ صحیح به استدلال به روایات حاصره ولایت در پدر

به نظر ما جواب صحیح این است که بگوییم ولایت «اب» که در مورد دختر نافذ