نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 200

صریحاً نام برده است. عبارات اهل سنت در مورد این واژه بسیار مندمج است و نمی توان معنای واضحی برای آن دریافت، ولی با توجه به تعبیر «لضعف عقله» می توان گفت که مراد کسی است که به او ابله و خل گفته می شود یعنی کسی که وضع عقلانی او نه مانند عاقل است و نه مانند دیوانه و برزخ میان این دو می باشد.

البته معمولاً فقهای دیگر ابله را یا تحت عنوان مجنون و یا تحت عنوان سفیه می آورند، ولی شیخ طوسی در این عبارت چنین شخصی را مستقلاً تحت عنوان مولّی علیه مورد اشاره قرار داده است. بنابراین مراد مرحوم شیخ طوسی در عبارت مورد بحث ما در مورد ولایت حاکم از تعبیر مولّی علیه نیز صغیره نیست.

به علاوه، اگر فرض کنیم که منظور شیخ از آن عبارت اثبات ولایت حاکم بر صغیره باشد، انگیزۀ موجّهی برای تغییر کلمۀ «صغیره» که معنای بسیار روشنی داشته و معمولاً در عبارات فقهی به کار می رود و تبدیل آن به کلمۀ «مولّی علیها» وجود ندارد. پس برای آنکه عبارات شیخ طوسی رحمه الله را در مبسوط دچار تناقض ندانیم، باید مراد از این تعبیر را صغیره ندانیم و آن را بر معنای ابله حمل کنیم.

همین مطلب را دربارۀ عبارت قطب الدین کیدری نیز می توان گفت. چون وی تعابیر بسیاری را از شیخ رحمه الله اقتباس کرده و خصوصاً همین عبارت او تقریباً عین مبسوط است. بنابراین نمی توان شیخ طوسی و قطب الدین کیدری را از کسانی شمرد که به ولایت حاکم بر صغیره قائلند در نتیجه از این تعابیر نمی توان برداشت کرد که در بین قدما کسی قائل به ولایت حاکم بر صغار بوده است.

3 - بررسی فرمایش مرحوم آقای حکیم قدس سرّه

مرحوم آقای حکیم می فرمایند از اینکه فقهای ما مناط عدم ولایت حاکم بر صغیره را حاجت نداشتن او به ازدواج دانسته اند، معلوم می شود که آنها در فرض حاجت وی قائل به ولایت حاکم هستند.