نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 237

دوم آنکه مطلبی را بگوییم که حضرت رضا علیه السلام در مقام تکذیب مدعای عده ای از غُلات فرمودند که آنان می گفتند امام حسین علیه السلام شهید نشده اند چون لازمه اش وجود سبیل بر آن حضرت است. در حالی که آیۀ قرآن سبیل را از مؤمنین نفی می کند. حضرت در آن روایت در مقام بیان این نکته هستند که مراد از آیه، سبیل تکوینی به این معنا که کفار هیچ گاه مثلاً زور و قوّتشان به مؤمنین نمی رسد نیست.

امیر المؤمنین و امام حسن علیهم السلام که افضل از امام حسین علیه السلام بودند را نیز شهید کردند بلکه مراد حجت غالب و منطق فائق است، اسلام دارای منطق قوی تر است و خداوند حجت قوی تر را در اختیار مؤمنین قرار داده بطوری که حجت آنها محکوم نمی شود البته چون سند این روایت محل اشکال است ایشان احتمال دیگری را نیز مطرح کرده، در هر حال بنا بر هر دو احتمال آیه ارتباطی با مسئلۀ ولایت بر صغار و مجانین و رسیدگی به مصالح آنان پیدا نمی کند.

3 - دفاع مفتاح الکرامه و القواعد الفقهیه از دلالت آیه

صاحب مفتاح الکرامه از مناقشۀ حدائق جواب داده می گوید: حتی اگر سبیل را آن طور که در روایت آمده به معنای حجت تفسیر کنیم باز می توان برای مسئلۀ مورد بحث به آن استدلال و حکم به عدم ملکیت کافر بر مسلمان نمود، زیرا خداوند بیع را سببی برای ملکیت قرار داده و این خود حجتی است که شخص کافر هم می تواند به آن استناد کند و علیه مسلمان ادعای ملکیت کرده و بگوید چون من طبق ضوابط به وسیلۀ بیع این غلام را خریده ام مالک او هستم لذا آیۀ شریفه که نفی سبیل بر مؤمن می کند بر عدم ملکیت کافر بر مسلمان نیز دلالت دارد.

مرحوم آقای بجنوردی نیز در دفاع از دلالت آیه در کتاب القواعد الفقهیه می گوید:

حضرت رضا علیه السلام در این روایت چون در مقام ابطال گمان برخی از غُلات راجع به امام حسین علیه السلام و عدم دلالت مدعا بر آن هستند، ارادۀ سبیل تکوینی را از آیه کلاً