نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 245

ج) موثقه عبد الرحمن بن أعین:

صدوق باسناده عن موسی بن بکر عن عبد الرحمن بن اعین عن ابی عبد الله علیه السلام قال: لا یتوارث اهل ملتین نحن نرثهم و لا یرثونا انّ اللّه عزّ و جل لم یزدنا بالاسلام الّا عزّاً.(1)

د) صحیحۀ جمیل و هشام:

علی بن ابراهیم عن أبیه عن ابن ابی عمیر عن جمیل و هشام عن ابی عبد الله علیه السلام انّه قال فیما روی الناس عن النبی صلی الله علیه و آله و سلم أنّه قال: لا یتوارث اهل ملتین، قال: نرثهم و لا یرثونا، إنّ الاسلام لم یزده فی حقّه الّا شدّه. (2)(لم یزده الّا عزّاً فی حقّه).(3)

تقریب استدلال:

همانطور که قبلاً عرض شد این روایات برای ردّ فهم عامه از حدیث نبوی «لا توارث بین ملتین» وارد شده، و مثل آیه شریفه «وَ لِلّهِ الْعِزَّهُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ» (که عرض کردیم نفس مؤمن بودن عزت است و نظر به احکام تشریعی ندارد) نیست بلکه این روایات در مقام بیان حکم تشریعی است و لذا گفته اند از عموم تعلیل «لم یزده بالاسلام الّا عزّاً» استفاده می شود که در تمامی ابواب فقهی، اسلام موجب عزّت خواهد بود، و در باب نکاح عزّت فرزند مسلمان اقتضاء می کند که پدر او بر وی ولایت نداشته باشد و این عزّت مانع ولایت پدر می گردد، نتیجه آن که:

عموم تعلیل این روایات مخصص عمومات ولایت پدر و جد خواهد بود و ولایت آنها در مورد ولایت پدر و جد کافر بر فرزند مسلمان تخصیص خورده است.

مناقشه استاد مد ظلّه:

1- (1) - وسائل، ح 26، ص 13، ح 6، فقیه 244/4.
2- (2) - وسائل، ج 26، ص 15، ح 14، کافی، ج 7، ص 142، ح 1.
3- (3) - وسائل، ج 26، ص 15، ذیل ح 14، تهذیب، ج 9، ص 365.